نگهداری فیکوس آفریقایی (لیراتا) در آپارتمان

فیکوس آفریقایی یا فیکوس لیراتا، گیاهی پرطرفدار و منحصربه‌فرد آپارتمانی با برگ‌های بسیار بزرگ، رگه‌دار و ویولن شکل است که به‌صورت عمودی رشد می‌کنند. لیراتا بومی مناطق گرمسیری آفریقا است و شرایطی که در آن رشد می‌کند بسیار گرم و مرطوب است. این شرایط، نگهداری این گل را در آپارتمان با چالش روبرو می‌کند چرا که احتمالاً به‌سختی بتوان این شرایط مرطوب و گرم را فراهم کرد. بااین‌حال، آن‌ها نسبتاً گیاهان جان‌سختی هستند که می‌توانند برای مدت‌زمان نسبتاً طولانی در محیط‌های نامساعد مقاومت کنند.

فیکوس آفریقایی یا لیراتا، برای نگهداری در نقاط مرکزی اتاق بسیار عالی هستند به‌شرط آنکه بتوانید آن‌ها را در یک گلدان مناسب قرار دهید که به گیاه اجازه دهد حدود دو متر رشد کند (بیشتر نمونه‌های آپارتمانی آن به سه متر ارتفاع هم می‌رسند). از آنجا که این گیاهان نسبتاً سریع رشد می‌کنند، اگر شبیه باغبان‌هایی هستید که یک گیاه گلخانه‌ای را برای نگهداری در خانه خریداری می‌کنند شما در هر زمان از سال می‌توانید این گیاهان را در گلدان قرار دهید.

نام گیاه‌شناسی	فیکوس لیراتا
نام عمومی	فیکوس آفریقایی، انجیر بانجو
گونه گیاه	پهن‌برگ همیشه‌سبز
اندازه گیاه بالغ	۱۵ متر (خارج از خانه)، ۳ متر (داخل خانه)
نور آفتاب	کمی سایه
نوع خاک	خاک لومی، رطوبت متوسط، زهکشی مطلوب
PH خاک	6 تا 7
زمان شکوفه دادن	به‌ندرت این گل خارج از منطقه‌ی بومی، گل می‌دهد
رنگ گل	اندک
منطقه بومی	آفریقای غربی گرمسیری

مراقبت از فیکوس آفریقایی (لیراتا)

تا زمانی که شما می‌توانید شرایط رشد فیکوس آفریقایی را به‌خوبی فراهم کنید این گیاه شرایط ویژه‌ای نیاز ندارند. هنگامی‌که لیراتا را به‌عنوان گل آپارتمانی نگهداری می‌کنید آماده ‌باشید که آن را هرچند روز یک‌بار به جهت‌های مختلف بچرخانید تا به همه‌ی گیاه نور کافی برسد. به‌این‌ترتیب بیش از آنکه تنها یک‌طرف به سمت نور متمایل شود، نور به‌صورت یکنواخت به همه‌ی قسمت‌های گیاه می‌رسد.

همچنین هر هفته یا دو هفته یک‌بار، برگ‌های گیاه را با یک پارچه‌ی مرطوب گردگیری کنید. این امر نه‌تنها باعث براق شدن و جذابیت بیشتر برگ‌ها می‌شود بلکه همچنین باعث می‌شود نور خورشید برای فتوسنتز به برگ‌ها برسد. علاوه بر این، می‌توانید برگ‌های آسیب‌دیده را دور بیندازید چرا که دیگر به درد گیاه نمی‌خورند؛ و در صورت تمایل می‌توانید بالای ساقه‌ی اصلی را هرس کنید تا گیاه بتواند بهتر رشد کند.

میزان نور مورد نیاز لیراتا

گیاه فیکوس آفریقایی، برای رشد مناسب و بهتر به نظر رسیدن به هوای آفتابی و نور غیرمستقیم نیاز دارد. نور مستقیم می‌تواند باعث سوختگی برگ‌ها شود به‌خصوص اگر گیاه در معرض آفتاب گرم بعدازظهر قرار گیرد و البته گیاهی که در نور خیلی کم نگه داشته شود نیز به‌سرعت از رشد باز می‌ماند.

خاک مناسب برای لیراتا

هر نوع مخلوطی که برای گیاهان خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد برای فیکوس آفریقایی هم مناسب است فقط مطمئن‌ شوید که خاک به‌ خوبی زه‌کشی شده است و خوب تخلیه می‌شود.

آبیاری فیکوس آفریقایی

فیکوس آفریقایی یا لیراتا، رطوبت خاک را به مقدار متوسط ترجیح می‌دهد. اگر گیاه به‌اندازه کافی آب دریافت نکند، برگ‌های آن پژمرده می‌شوند و رنگ سبز روشن خود را از دست می‌دهند و اگر آب آن زیاد شود گیاه ممکن است دچار ریزش برگ و پوسیدگی ریشه شود که در نهایت می‌تواند باعث نابودی آن شود. در طول فصل رشد (بهار تا پاییز)، فیکوس آفریقایی خود را به‌گونه‌ای آبیاری کنید که عمق خاک احساس خشکی کند؛ و بیشتر ماه‌های زمستان، آب کمتری به گیاه داده شود. علاوه بر این، این گیاهان به میزان نمک موجود در خاک حساس هستند بنابراین شستشوی خاک برای این گیاه ایده‌آل است به‌طوری‌که حداقل ماهیانه یک بار آب از ته گلدان خارج شود؛ این کار از تجمع نمک در خاک جلوگیری می‌کند.

دما و رطوبت

فیکوس آفریقایی نوسانات شدید دما را دوست ندارد. اتاقی که بین ۱۵ تا ۳۰ درجه‌ی سانتی‌گراد دما دارد معمولاً قابل قبول است اگرچه باید گیاه را از مناطق سرد منزل و منافذ بسیار گرم و تهویه‌ای دور نگه داشت چراکه این شرایط می‌تواند باعث تغییر ناگهانی دما شود. سطح رطوبت نیز باید بین ۳۰ تا ۶۵ درصد باشد. در صورت نیاز به تأمین رطوبت بیشتر، روزانه گیاه خود را با یک اسپری آب تصفیه‌شده، آبپاشی کنید. یا می‌توانید گلدان را روی سنگ‌ریزه‌های مملو از آب قرار دهید البته به‌شرط آن‌که ته گلدان با آب تماس نداشته باشد. علاوه بر این فیکوس آفریقایی می‌تواند از بودن در یک اتاق مرطوب بسیار بهره ببرد.

کوددهی فیکوس آفریقایی

در طول فصل رشد می‌توانید با رعایت نکات روی برچسب کود، به فیکوس آفریقایی (لیراتا) کود سرشار از نیتروژن بدهید. کودهایی وجود دارند که مخصوص گیاه فیکوس آفریقایی تهیه شده‌اند. به‌طورکلی در زمستان مجبور به کودهی گیاه نیستید.

گلدان و تعویض گلدان فیکوس آفریقایی

برنامه‌ریزی کنید که هر سال بهار یک گلدان جدید گیاه فیکوس آفریقایی ایجاد کنید. گلدان محکمی را انتخاب کنید که قطر آن تقریباً پنج سانتی‌متر بزرگ‌تر از گلدان فعلی باشد. گیاه را به‌آرامی در گلدان فعلی سست کنید درحالی‌که از ریشه‌ی آن محافظت می‌کنید و سپس آن را بیرون آورده و در گلدان جدید قرار دهید. فضاهای خالی اطراف گیاه را با خاک پر کنید. هنگامی‌که گیاه بالغ باشد، برای تعویض گلدان بسیار بزرگ خواهد بود. در این صورت، هر سال بهار کمی از خاک را بردارید و با خاک جدید تعویض کنید. علاوه بر این سعی کنید این کار را در هوای بیرون از خانه و در دمای ۱۰ درجه سانتی‌گراد انجام دهید البته لازم به ذکر است که هوای سردتر می‌تواند به گیاه شوک وارد کرده و فیکوس آفریقایی دچار استرس شود.

آفات و بیماری‌های شایع فیکوس آفریقایی

فیکوس آفریقایی دارای مشکل جدی آفت و یا بیماری نیستند، اما می‌توانند مستعد بیماری‌های باکتریایی یا قارچی، شپشک و کنه‌ی تارعنکبوتی باشند. باوجوداین مشکلات، ممکن است گیاه آسیب ببیند و برگ‌های آن دچار لکه‌های تیره و ساس‌های ریز شود. این بیماری‌ها را در اسرع وقت با قارچ‌کشی مناسب، سموم دفع آفات درمان کنید و اطمینان حاصل کنید که فیکوس آفریقایی (لیراتا) گردش هوای کافی دارد و در شرایط بیش‌ازحد مرطوب قرار ندارد تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.

گونه‌های مختلف فیکوس آفریقایی

گونه اصلی، فیکوس لیراتا، یکی از رایج‌ترین گونه‌های فیکوس آفریقایی است که باغبانان پرورش می‌دهند؛ اما چندین نوع از این گیاه وجود دارد ازجمله:

• فیکوس لیراتا، بامبینو: یک نوع کوتوله‌ی این گیاه است که تنها به چند فوت قد می‌رسد.
• فیکوس لیراتا، کومباکتا: این گونه می‌تواند تا یک و نیم متر طول داشته باشد و برگ‌های آن خوشه‌ای و کوچک‌تر از گونه‌ی اصلی است.
• فیکوس لیراتا، واریگاتا: این گیاه نوعی غیرمعمول از فیکوس آفریقایی با برگ‌هایی خوش جلوه است که رنگ‌های ترکیبی کرم و سبز دارند.