راهنمای کاشت لوبیا سبز
۲۰ بهمن ۱۳۹۸ توسط واحد آموزش (بروزرسانی: )
پرورش انواع لوبیا سبز به طرز غیرقابل‌باوری آسان است. شما می‌توانید لوبیاهای زیادی را در فضای محدود پرورش دهید و انواع بسیار متنوعی از لوبیاها وجود دارد. لوبیای باغی معمولی که اغلب لوبیای سبز یا لوبیای رشته‌ای نامیده می‌شود، می‌تواند هم بدون رشته باشد وهم رنگی غیر از رنگ سبز داشته باشد؛ اما این لوبیا «سبز» است که همه آن را به‌عنوان یکی از سبزی‌ها که اغلب پرورش داده می‌شود، می‌شناسند. لوبیاهای رشته‌ای گرم، سرد و حتی خام، در آشپزخانه همه کاربردی دارند و گیاهانی پربار در باغ هستند.
گیاهان لوبیا سبز یا گونه‌های دسته مانندی هستند که به شکل تاک‌های طولانی رشد می‌کنند یا به شکل غلاف‌های کم‌رشد هستند. بیشتر گونه‌ها سبز هستند، اما گونه‌های ارغوانی، قرمز، زرد و رگه‌دار نیز یافت می‌شوند. لوبیا سبز چندین سانتی‌متر طول دارد و به شکل گرد یا مسطح است. برای مصرف به‌صورت تازه، قبل از اینکه دانه‌های داخل آن به‌طور کامل رشد کنند، به‌صورت جوان‌تر و تردتر چیده می‌شوند. موردپسندترین گونه‌ها جوری پرورش داده‌شده‌اند که غلاف‌های بدون رشته داشته باشند، اما بسیاری از باغبان‌ها طعم انواع «رشته‌ای» قدیمی را ترجیح می‌دهند.
- نام گیاه‌شناسی: فازئوس ولگاریس (لوبیای رونده)
- نام رایج: لوبیا سبز، لوبیا فرنگی، لوبیای نخ دار
- نوع گیاه: سالانه
- اندازه‌ی گیاه بالغ: اندازه‌ی گیاه بالغ در گونه‌های مختلف متفاوت خواهد بود. لوبیاهای بوته‌ای به‌طورکلی حدود ۶۰ سانتی‌متر بلندی و ۳۰ سانتی‌متر پهنا دارند. لوبیای دسته‌ای می‌تواند به سمت بالا یا روی یک داربست تا ۳ متر رشد کند. غلاف دانه‌ها تا اندازه‌ی ۶ تا ۱۲ سانتی‌متر رشد می‌کنند.
- نوردهی: نور کامل خورشید
- نوع خاک: خاک نسبتاً غنی
- pH خاک: pH کمی اسیدی در حدود ۶٫۰ تا ۶٫۲
- زمان گلدهی: حدود ۵۵ روز پس از کاشت، بهار
- رنگ گل: سفید، صورتی، بنفش، چندرنگ
- منطقه بومی: پرو و آمریکای مرکزی
نحوه‌ی پرورش لوبیا سبز
لوبیاها به‌طورکلی مستقیماً در باغ کاشته می‌شوند، اگرچه می‌توانید گیاهان کوچک لوبیا را نشا کنید. مهم‌ترین نکته در مورد رشد لوبیا سبز این است که دانه‌ها را خیلی زود نکارید. آن‌ها در خاک خنک و نم‌دار خراب می‌شوند. برای شروع به کار زودتر، می‌توانید برای گرم نگه‌داشتن خاک روی آن پلاستیک سیاه بکشید یا از یک ماده‌ی تلقیحی استفاده کنید. پس از اتمام خطر سرمازدگی گیاه را بکارید.
بذرها را با ۲٫۵ تا ۵ سانتی‌متر عمق بکارید و حتماً بلافاصله پس از کاشت و سپس مرتباً خاک آن را آبیاری کنید تا جوانه بزنند.
- لوبیای بوته‌ای را می‌توان در ردیف‌های تک کاشت یا با پخش بذر در ردیف‌های وسیع بافاصله‌ای حدود ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر بین هر گیاه کاشت.
- لوبیای دسته‌ای برای رشد خود به نوعی تکیه‌گاه نیاز دارد. قبل از دانه پاشی مطمئن شوید که داربست‌ها، مخروط‌ها، حصارها یا سایر تکیه‌گاه‌ها سر جای خود قرار دارند. دانه‌ها را به نسبت حدود شش تا هشت دانه در هر خیمه‌ی مخروطی یا به فاصله‌ی ۱۵ سانتی‌متری از یکدیگر بکارید.
لوبیای بوته‌ای قبل از لوبیای دسته‌ای شروع به تولید محصول می‌کند و اغلب به‌یک‌باره محصول می‌دهد. کاشت پشت سر هم یعنی هر دو هفته یک‌بار، لوبیای بوته‌ای شمارا بلندتر نگه خواهد داشت.
نور
اگر لوبیای خود را در آفتاب کامل بکارید، بیشترین محصول را خواهید داشت. لوبیاها در گرمای شدید تابستان گلدهی را متوقف می‌کنند و سایه جزئی ممکن است ایده خوبی به نظر برسد، اما سیراب نگه‌داشتن آن‌ها باید به‌اندازه‌ی کافی باشد. آن‌ها به‌زودی دوباره گلدهی را ازسرمی گیرند. آفتاب کامل همچنین به خشک نگه‌داشتن گیاهان کمک می‌کند و کمتر احتمال می‌رود که تحت تأثیر بیماری‌ها قرار بگیرند.
خاک
لوبیاها خاک نسبتاً غنی را دوست دارند. شما می‌توانید خاک را با مواد آلی اصلاح کنید.
آب
لوبیای سبز هر هفته به ۲٫۵ تا ۴ سانتی‌متر آب احتیاج دارد. آن‌ها توسط یک سیستم آبیاری درون زمینی یا قطره‌ای بهتر آبیاری می‌شوند تا اینکه از بالا آبیاری شوند. این امر مانع از پاشیدن خاک بر روی برگ‌ها و ایجاد بیماری‌ها می‌شود. گیاه لوبیا را به‌خوبی آبیاری کنید وگرنه گلدهی آن‌ها متوقف شود.
دما و رطوبت
هنگامی‌که دمای هوا بین ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتی‌گارد باشد لوبیا بهتر رشد می‌کند.
کود
ازآنجاکه لوبیاها جزو حبوبات هستند، می‌توانند نیتروژن خود را بسازند و یک کود مکمل، نیاز مطلق نیست. اگرچه لوبیا می‌تواند خود را تغذیه کند، ولی لوبیای دسته‌ای آن‌قدر دیر محصول می‌دهد که از تغذیه یا رویه پاشی‌های جانبی کمپوست یا کود کمپوست در حدود نیم‌فصل از فصل رشد خود بهره‌مند می‌شود. لوبیا دارای ریشه‌های کم‌عمق است و مالچ کردن به خنک و مرطوب نگه‌داشتن آن‌ها کمک می‌کند.
گونه‌های پیشنهادی
- کنتاکی واندر: یک نوع لوبیای دسته‌ای قدیمی و رشته‌ای که هنوز هم طعم فوق‌العاده‌ای دارد
- بونتیفول: یک لوبیای زودبازده، لوبیای بوته‌ای موروثی بدون رشته
- لوبیای گلدن وکس: لوبیای بوته‌ای زرد با بافت نرم و عمل‌آوری آسان
- رویال بورگاندی: غلاف بنفش که هنگام پختن سبز می‌شوند. لوبیای بوته‌ای با بازدهی زودهنگام که موردپسند سوسک لوبیا نیست.
- لیزی هوز وایف: لوبیای دسته‌ای موروثی آلمانی، به این خاطر به این نام خوانده می‌شود که نیازی به رشته کردن ندارد.
- تریامف د فارسی: لوبیای سبز بوته‌ای موروثی فرانسوی و در دسترس همگان
- رومانو: لوبیای سبز کلاسیک، سبک ایتالیایی با عطروطعم گوشتی – بوته‌ای یا دسته‌ای
برداشت لوبیا سبز
برداشت لوبیا سبز یک کار مداوم است و هرچه بیشتر بچینید، گیاه هم لوبیاهای بیشتری خواهد داد. می‌توانید هر زمان بعد از تشکیل لوبیا شروع به برداشت کنید. معمولاً باغبان‌ها صبر می‌کنند تا لوبیاها شروع به سفت شدن کنند و بتوان آن را گاز زد، اما قبل از اینکه ببینید دانه‌ها درون غلاف برآمده شده‌اند می‌توانید آن‌ها را بچینید. آن‌ها در آن مرحله تقریباً به‌اندازه یک مداد ضخیم هستند.
به‌طورکلی، لوبیای بوته‌ای در ۵۰ تا ۵۵ روز آماده‌ی چیدن است. لوبیای دسته‌ای ۵۵ تا ۶۵ روز طول می‌کشد تا آماده‌ی برداشت شود. بسته را بررسی کنید تا مطمئن شوید دانه‌ی انتخابی‌تان در فصل کشت شما فرصت بالغ شدن داشته باشد. خیلی منتظر نمانید، زیرا لوبیا تقریباً یک‌شبه می‌تواند متراکم و سفت شود. با کشیدن ملایم هر لوبیا از تاک یا با گرفتن انتهای تاک، لوبیاها را برداشت کنید.
لوبیای دسته‌ای به زمان نیاز دارد تا به تاک‌هایش این اجازه را بدهد که قبل از شروع به دانه دهی رشد کنند. آن‌ها دیرتر از لوبیاهای بوته‌ای شروع به تولید محصول می‌کنند اما برای یک یا دو ماه محصول دهی خود را ادامه می‌دهند. برداشت محصول را ادامه دهید وگرنه غلاف دانه بالغ می‌شود و گیاه، گلدهی و دانه دهی را متوقف می‌کند.
آفات و مشکلات لوبیا سبز
بسیاری از حشرات به‌اندازه شما لوبیا را دوست دارند، ازجمله:
- سوسک لوبیای مکزیکی: این آفات، گل‌ها، دانه‌ها و به‌خصوص برگ‌ها را می‌خورند.
- حلزون: به دلیل رطوبت موجود در ته گیاهان، حلزون‌ها هر بخشی از گیاه را که در نزدیکی زمین قرار دارد می‌خورند.
سوسک‌ها و شته‌های ژاپنی نیز ممکن است حمله کنند.
حیوانات چهارپا، مانند گوزن‌ها و موش‌خرماهای کوهی، تمام گیاه کامل لوبیا را می‌خورند و حصار کشی برای جلوگیری از این کار، لازم است. بیماری‌های قارچی مانند کپک سیاه (Alternia) یا لکه برگ زاویه‌ای (Angular leaf spot) می‌توانند در شرایط مرطوب مشکل ایجاد کنند. بیماری‌های قارچی مانند آنتراکنوز، زنگ گیاهی میکروبی و ویروس موزاییک کمتر شایع است اما ممکن است اتفاق بیفتد. با انبوه نکردن گیاهان و تأمین گردش هوای کافی، تاکستان‌ها را خشک نگه‌دارید.
دیدگاه‌ها
افزودن یک دیدگاه