شش علت رایج رشد نکردن گیاهان آپارتمانی

کمک! گیاهم اصلاً رشد نمی‌کند! کجای کارم اشتباه است؟ اگر تازه صاحب گل‌وگیاه شده‌اید ممکن است از اینکه گیاهانتان رشد نمی‌کنند تعجب کنید. شش علت رایج توقف رشد گیاهان عبارتند از: نور نامناسب، آبدهی خیلی‌کم یا خیلی‌زیاد، ناکافی بودن مواد مغذی، محیط رشد نامطلوب و آفت‌ها. نگران نباشید؛ همه‌ی این مشکلات قابل‌حل هستند!

به‌سختی می‌توان علت عدم رشد گیاه را فهمید و محتمل‌ترین علت آن را پیدا کرد. بیایید همه‌ی دلایل احتمالی را بررسی کنیم و دریابیم چگونه می‌توان با دقت بیشتری به گیاهتان رسیدگی کنید.

درادامه هریک از دلایل عدم‌رشد گیاه را به‌طور جداگانه بررسی می‌کنیم تا شما متوجه شوید گیاهتان با کدام‌یک دست‌وپنجه نرم می‌کند و چگونه می‌توان به رشد مجدد آن کمک کرد!

فصل پاییز/ خزان یا زمستان است

گیاهان آپارتمانی هم مثل حیواناتی که به خواب زمستانی می‌روند در ماه‌های سردتر سال به خواب می‌روند. در این زمان‌ها شدت آفتاب کمتر است، هوا خیلی‌زودتر تاریک می‌شود و هوا سردتر می‌باشد. گیاهان در این وقت از سال به " خواب زمستانی" خواهند رفت. حتی اگر همه‌چیز را درست انجام بدهید بازهم گیاه‌تان درطول پاییز و زمستان استراحت می‌کند و رشدش متوقف می‌شود. هدف از نگهداری گیاهان در پاییز و زمستان رشد بیشتر گیاه نیست بلکه سالم نگه‌داشتن آن است.

برای مراقبت از گیاه در این وقت سال چند نکته‌ی خیلی‌مهم را رعایت کنید:

• دفعات آبیاری گیاه را کاهش دهید؛ تا زمانی‌که خاک خشک شود منتظر بمانید.
• گیاهانتان را نزدیک پنجره قرار بدهید.
• به گیاهانتان کود ندهید.

این اقدامات هم به حفظ سلامت گیاه درطول پاییز و زمستان کمک خواهند کرد و هم با رسیدن مجدد بهار شرایط بهتری برای رشد آن فراهم می‌کنند! اگر گیاه پاییز و زمستان خشنی را پشت سر گذاشته باشد شروع رشد آن به بهار و زمستان موکول خواهد شد، بنابراین حفظ سلامت آن در این زمان بهترین کاری است که می‌توانید برای گیاهتان انجام بدهید.

گیاه دوباره در بهار و تابستان شروع به رشد خواهد کرد. متاسفانه صبر بهترین رفیق شما در این زمان است. می‌دانم، می‌دانم، من هم دوست دارم در تمام طول سال شاهد رشد گیاهم باشم.

گیاه نور کافی دریافت نمی‌کند

تمام گیاهان آپارتمانی برای فتوسنتز و رشد به‌نوعی نیاز دارند درمعرض نور خورشید قرار بگیرند. بعضی از گیاهان درمقایسه با بقیه به نور بیشتری نیاز دارند، اما همه‌ی گیاهان به مقداری نور احتیاج دارند. اگر متوجه شدید گیاهتان اصلاً رشد نمی‌کند و در بخشی از خانه قرار گرفته که هیچ نوری به آن نمی‌رسد، احتمالاً لازم است کمی بیشتر به آن نور برسانید. اما اگر گیاه در جایی قرار گرفته که حتی نور مستقیم هم به آن می‌رسد احتمالاً باید گیاه را به جایی منتقل کنید که کمی تاریک‌تر باشد. برای اکثر گیاهان نور زیاد اما غیرمستقیم مطلوب است.

اگر دقیقاً نمی‌دانید چه‌چیزی برای گیاهتان مناسب است آن را در جایی از خانه قرار بدهید که نورگیر باشد اما بعدازظهرها هیچ نور مستقیمی دریافت نکند. نور مستقیم قبل از ظهر برای اکثر گیاهان مناسب است. بعد از چند هفته سری به گیاهتان بزنید و ببینید که آیا دوباره شروع به رشد کرده است یا خیر. درصورت منفی بودن پاسخ، احتمالاً گیاهتان درگیر یکی دیگر از علل مطرح شده در این راهنما شده است.

گیاه آب کافی دریافت نمی‌کند

یکی دیگر از دلایل رایجی که گیاه رشد نمی‌کند عدم دریافت آب کافی است. بعضی از گیاهان نظیر گیاهان شیره‌دار یا کاکتوس‌ها عاشق این هستند که در خاک خشک رشد کنند اما درمورد اکثر گیاهان بهتر است خاک دست‌کم تا چند روز قبل از اینکه کامل خشک شود رطوبت داشته باشد.

ساقه‌ها یا برگ‌های با ظاهر بندبند، چین‌خوردگی ساقه‌ها و/یا برگ‌ها یا برگ‌های کمی پژمرده راحت به شما می‌گویند که گیاهتان نیاز به آب دارد. این علایم ظاهر می‌شوند اما از آنجاکه ساقه‌ها ویا برگ‌ها به‌طور طبیعی در خود رطوبت دارند پررنگ هستند و سیرآب به‌نظر می‌رسند. اگر برگ‌ها و ساقه‌ها خشک باشند چین‌خورده یا بندبند به‌نظر می‌رسند زیرا دیگر رطوبت کافی ندارند.

ساده‌ترین راه برای تنظیم درست آبیاری گیاه این است که انگشتتان را در خاک فرو ببرید. اگر خاک تا 5 سانتی‌متر خشک بود وقت آن است که به گیاه آب بدهید. قبل از خشک‌شدن قسمت فوقانی خاک به آن آب ندهید زیرا ریسک آبدهی بیش‌ازحد آن وجود دارد.

برای بعضی از گیاهان مثل اسپاتی فیلوم، خاک بهتر است همواره مرطوب باشد، پس اجازه ندهید قبل از نوبت آبدهی بعدی، خاک آن کاملاً خشک شود.

گیاه مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کند

گیاهان درطول فصل رشد نیاز به مواد مغذی دارند. این مواد مغذی برگ‌ها را سالم نگه می‌دارند و در عین‌حال انرژی لازم برای رشد برگ‌های جدید را هم دراختیار گیاه قرار می‌دهند. اگر شرایط دریافت نور گیاه عالی باشد و مشکلی هم بابت آبدهی به آن وجود نداشته باشد احتمالاً لازم است به‌سراغ گزینه‌ی کوددهی بروید.

برای درک این موضوع مثالی می‌زنیم: ما به‌عنوان انسان برای زنده‌ماندن به آب و غذا نیاز داریم. اگر یک روز فقط آب بخوریم و غذا به ما نرسد زنده می‌مانیم اما دیگر انرژی نداریم در آن روز کاری انجام بدهیم. گیاه برای رشد و زنده ماندن نیاز اساسی به مواد مغذی دارد.

گیاهان آپارتمانی به‌طور میانگین هر 14 روز یکبار به کود و ماهی یکبار به کود مایع نیاز دارند. کود مایع ساده‌ترین روش کوددهی به گیاه است زیرا در این حالت کنترل میزان مصرفی راحت‌تر است و فقط کافیست آن را به آبی که قبلاً برای آبدهی گیاه استفاده می‌کردید اضافه کنید. برای کسب بهترین نتایج باید حواستان به تعداد دفعات کوددهی گیاه باشد.

گیاه دچار درهم‌پیچیدگی ریشه شده است

گیاهان معمولاً در بهار و تابستان خیلی رشد می‌کنند. به همین دلیل اکثر گیاهان باید هر سال یا هر دوسال یکبار در گلدان بزرگتری قرار داده شوند. ریشه‌های آنها رشد می‌کند و به‌تدریج کل گلدان را می‌گیرد. منظور از درهم‌پیچیدگی ریشه این است که دیگر فضای کافی برای رشد ریشه‌ها وجود ندارد و ریشه نمی‌تواند ادامه‌ی فرآیند رشد را پشتیبانی کند. در این حالت ریشه‌ها در پایین گلدان دور خود می‌چرخند تا شاید راهی برای خروج از این حالت پیدا کنند.

اگر درهم‌پیچیدگی ریشه‌ خیلی طول بکشد ریشه دیگر نمی‌تواند از فرآیند رشد گیاه پشتیبانی کند و رشد آن متوقف می‌شود. هم‌زمان با کاهش رشد شاهد زردشدن و خشک‌شدن برگ‌ها نیز خواهید بود. گیاه برای حفظ انرژی موردنیاز جهت رشد برگ‌های جدید این برگ‌های خشک‌شده را از بین می‌برد.

اگر شاهد چنین اتفاقی بودید یک راهکار ساده مشکلتان را حل می‌کند: گیاه را در گلدان بزرگ‌تری قرار بدهید. حواستان باشد که گلدان جدید فقط یک یا دو سایز بزرگتر از گلدان قبلی باشد. اگر گیاه در گلدان خیلی بزرگ‌تری قرار بگیرد ریسک آبدهی بیش‌ازحد آن مطرح می‌شود. گیاه فقط زمانی نیاز به یگ گلدان بزرگ‌تر دارد که ریشه‌هایش در پایین گلدان فعلی شروع به چرخیدن کنند. اگر تاحالا به چنین چیزی برنخورده‌اید یعنی گیاهتان فضای کافی دارد و نیازی به تعویض گلدان نیست.

گیاه دچار بیماری یا آلودگی شده است

متاسفانه گاهی اوقات گیاهان آپارتمانی بیمار و/یا آلوده به آفت می‌شوند. اگر فکر می‌کنید گیاهتان دچار چنین مشکلی شده، آن را دقیقاً بررسی کنید و راه‌حل مناسبی برای آن بیابید.

آفت‌ها معمولاً خیلی راحت تشخیص داده می‌شوند. اگر در اطراف برگ‌ها یا ساقه‌های گیاه متوجه هرگونه خزنده‌ای شدید به‌احتمال زیاد پای آلودگی در میان است.

بعضی از آفت‌ها نظیر کنه‌های عنکبوتی بسیار کوچک هستند و به‌احتمال زیاد با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند. اما بدانید که این کنه‌ها در پشت برگ‌ها تارهای عنکبوتی به‌جای می‌گذارند. تشخیص این تارها خیلی راحت است و دقیقاً به شما می‌گویند که گیاهتان درگیر کنه‌های عنکبوتی شده است.

اگر مطمئن نیستید که چه آفتی به سراغ گیاهتان آمده، کافیست از آن عکس بگیرید و از گلخانه‌ی نزدیک محل سکونت‌ خود در این خصوص مشاوره بگیرید.

نتیجه‌گیری

حالا که از شش علت رایج عدم رشد گیاه مطلع شدید سری به گیاهتان بزنید و بفهمید که آیا به دلایل گفته‌شده دچار مشکل‌ شده است یا خیر. اگر نیاز به کمک دارید من چند نکته‌ی مشاوره‌ا‌ی عالی برای مراقبت از انواع مختلف گیاهان به شما می‌آموزم. حواستان باشد که این نکات مشاوره‌ای را با دوستان و خانواده‌ی خود هم به اشتراک بگذارید؛ این نکات برای آنها ارزشمند خواهند بود! و کسی چه می‌داند، شاید دفعه‌ی بعد آنها به شما کمک کنند تا گیاهتان را که کمی پژمرده به نظر می‌رسد نجات بدهید.