آیا گیاهان آپارتمانی فصل‌ها را تشخیص می‌دهند؟

۹ دی ۱۴۰۲ توسط واحد آموزش (بروزرسانی: )

آیا گیاهان آپارتمانی فصل‌ها را تشخیص می‌دهند؟ مطالعات نشان می‌دهند که گیاهان آپارتمانی فصل‌ها را تشخیص و نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهند که نمود اولیه‌ی این موضوع، تغییرات عوامل فیزیکی نظیر ریزش برگ‌ها و خفتگی است. گیاهان اختلاف طول روز را هم حس می‌کنند و این موضوع به آنها کمک می‌کند تا با تغییرات فصلی سازگار شوند.

گیاهان آپارتمانی کاملاً فعال هستند و متوجه محیط اطرافشان از جمله تغییرات فصلی می‌شوند. تغییرات فصلی فقط متوجه طبیعت آزاد نیستند، مطالعات نشان داده‌اند که گیاهان آپارتمانی هم می‌توانند فصل‌ها را تشخیص بدهند و آنها را حس کنند. مصداق بارز این موضوع، تغییرات فیزیکی نظیر ریزش برگ‌ها یا شکوفه‌دادن گل‌هاست. از این گذشته گیاهان می‌توانند تغییر ساعات روشنایی روز را تشخیص بدهند و به این ترتیب خودشان را با تغییرات فصلی وفق می‌دهند.

تغییرات فیزیکی در گیاهان آپارتمانی

قرارگرفتن در معرض تغییرات فصلی یکی از شیوه‌های تشخیص فصل در گیاهان آپارتمانی است.

عمده‌ی این تغییرات ناشی از مواجهه با نور خورشید است. به عنوان مثال در زمستان روزها کوتاه‌تر و نور خورشید کمتر است. به همین دلیل برگ‌های بعضی از گیاهان می‌ریزد و گیاهان به خواب می‌روند. سایر گیاهان مثل بنت قنسول‌ها با کوتاه‌تر شدن طول روز، بیشتر گل می‌دهند. تغییرات طول روز سبب بروز تغییرات فیزیکی دیگری هم در گیاهان می‌شود. برگ‌های بسیاری از گیاهان با کوتاه شدن طول روز در پاییز و زمستان ضخیم‌تر می‌شوند تا در برابر هوای سرد از خودشان محافظت کنند. برای گرم نگه داشتن بعضی از گیاهان همیشه‌سبز، لایه‌ی ثانویه‌ای از برگ‌های سوزنی رشد می‌کند.

در بهار و تابستان که روزها طولانی‌تر هستند به منظور بهره‌مندی بیشتر از نور خورشید، تعداد برگ‌های گیاهان بیشتر می‌شود. آنها به این صورت رشد و نمو می‌کنند.

حس کردن طول روز

خب، گیاهان چگونه تشخیص می‌دهند که روزها کی کوتاه‌تر یا بلندتر می‌شوند؟ آنها به واسطه‌ی فرآیندی به نام نوردورگی (Photoperiodism) این تفاوت را حس می‌کنند. گیاهان در این فرآیند با کمک نور، سرنخ تغییرات معین را در چرخه‌های رشدشان به دست می‌آورند. به عنوان مثال، روزهای کوتاه پاییز برای بسیاری از گیاهان نشانه‌ای از فرارسیدن زمان خواب زمستانی هستند. از سوی دیگر، روزهای طولانی بهار به گیاهان اعلام می‌کنند که وقت رشد مجدد رسیده است.

دو نوع نوردرگی داریم: گیاهان روزکوتاه و روزبلند. همان طور که حدس زدید گیاهان روزکوتاه برای بروز تغییرات معین نیاز دارند تا روزها کوتاه باشند و بر عکس، گیاهان روزبلند به روزهای طولانی‌تر نیاز دارند.

به عنوان مثال بنت قنسول‌ها گیاهانی روزکوتاه هستند و صرفاً زمانی جوانه خواهند زد که در معرض روزهای کوتاه قرار بگیرند. گل‌های بگونیا روزطولانی هستند و جوانه‌زدن آنها تنها موکول به زمانی است که روزها طولانی باشند.

اطلاع از نوع نوردرگی گیاه به شما کمک می‌کند تا بهتر از آن مراقبت کنید. اگر منتظر جوانه‌زدن یک گیاه هستید باید مطمئن شوید که هر روز مقدار مناسبی نور دریافت می‌کند.

تغییرات دما

گیاهان علاوه بر تغییرات طول روز، تغییرات دما را هم تشخیص می‌دهند. آنها به این ترتیب می‌فهمند که زمستان کی فرا می‌رسد و بنابراین خودشان را برای آن آماده می‌کنند.

به عنوان مثال رشد بسیاری از گیاهان با افت دما به کمتر از یک مقدار معین، متوقف خواهد شد، زیرا تشخیص می‌دهند که نمی‌توانند در هوای سرد دوام بیاورند.

بعضی از گیاهان از جمله گل بامیه زمانی که تغییر دما را حس کنند شروع به برگ‌ریزی خواهند کرد. آنها با این روش خودشان را از سرما حفظ می‌کنند.

سایر گیاهان نظیر بنت قنسول‌ها با تغییر دما قرمز خواهند شد. تصور می‌شود آنها با این روش مقدار بیشتری نور خورشید جذب می‌کنند و می‌توانند در زمستان زنده بمانند.

آگاهی از چگونگی تاثیر دما بر گیاهان به شما کمک می‌کند تا بهتر از آنها مراقبت کنید. به عنوان مثال اگر در منطقه‌ای با زمستان‌های سخت زندگی می‌کنید ممکن است به ذهنتان خطور کند که گیاهانتان را به یک فضای بسته منتقل کنید تا خیلی در معرض سرما قرار نگیرند.

تغییرات رطوبت

تغییرات رطوبت روش دیگری است که در تشخیص فصل به کمک گیاهان می‌آید. آنها با این روش می‌فهمند کی وقت گل‌دادن یا به خواب رفتن است. به عنوان مثال بسیاری از گیاهان تنها در رطوبت زیاد گل می‌دهند و علتش این است که برای رشد گل‌هایشان به رطوبت اضافی نیاز دارند. از سوی دیگر بعضی از گیاهان در رطوبت کم به خواب می‌روند، زیرا تشخیص می‌دهند که آب کافی برای زنده‌ماندن در اختیار ندارند.

آگاهی از چگونگی تاثیر رطوبت بر گیاهان به شما کمک می‌کند تا بهتر از آنها مراقبت کنید. به عنوان مثال اگر در منطقه‌ای با رطوبت کم زندگی می‌کنید ممکن است به ذهنتان خطور کند که از یک دستگاه رطوبت‌ساز برای گیاهانتان استفاده کنید.

همان طور که می‌بینید گیاهان به روش‌های گوناگونی تغییر فصل را تشخیص می‌دهند. با آگاهی از این سازوکار بهتر می‌توانید از گیاهان مراقبت و به نمو آنها کمک کنید.

گیاهان چگونه تشخیص می‌دهند کی زمستان است؟

تشخیص زمستان برای گیاهان راحت‌تر از سایر فصل‌هاست، زیرا تغییرات دما و طول روز در این فصل از همه حادتر است.

به عنوان مثال روزها کوتاه و دما کمتر می‌شود. این تغییرات برای بسیاری از گیاهان نشانه‌ای از شروع دوره‌ی خفتگی به منظور حفظ بقاست. با این وجود بعضی از گیاهان در زمستان به خواب نمی‌روند. آنها احتمالاً شیوه‌ی دیگری برای تشخیص فصل دارند یا خودشان را برای بقا در فصل سرما سازگار نموده‌اند. گیاهان همیشه‌سبز نمونه‌ای از گیاهانی هستند که در این فصل به خواب نمی‌روند، زیرا به روش دیگری متوجه تغییر فصل می‌شوند. برگ‌های سوزنی‌شکل این گیاهان هم با حفظ گرما به بقای آنها در فصل سرما کمک می‌کنند.

آگاهی از چگونگی تشخیص فصل زمستان توسط گیاهان به شما کمک می‌کند تا بهتر از آنها مراقبت کنید. به عنوان مثال اگر در منطقه‌ای با زمستان‌های سخت زندگی می‌کنید ممکن است به ذهنتان خطور کند که گیاهانتان را به یک فضای بسته منتقل کنید تا خیلی در معرض سرما قرار نگیرند.

گیاهان چگونه تشخیص می‌دهند کی بهار است؟

گیاهان چگونه تشخیص می‌دهند وقت آن است که دوباره در بهار رشد کنند؟ آنها که نمی‌توانند از پنجره به بیرون نگاه کنند و ببینند که خورشید در حال درخشیدن است یا گرمای هوا را احساس کنند. پس چگونه تشخیص می‌دهند که بعد از یک خواب طولانی زمستانی کی دوباره شروع به رشد کنند؟

تحقیقات اخیر نشان داده است که گیاهان عملاً در ساعات روشنایی روز قادر به تشخیص تغییرات هستند و به این ترتیب «می‌فهمند» کی بهار از راه می‌رسد.

این قابلیت گیاهان با عنوان نوردرگی شناخته می‌شود و به نظر می‌رسد کنترل آن بر عهده‌ی هورمون اوکسین در گیاهان است. اوکسین در برگ‌های گیاه تولید می‌شود و به سمت ساقه می‌رود. در آنجا این هورمون با پروتئینی به نام TSF (مخفف «فاکتور رونویسی») فعل و انفعال نشان می‌دهد و تبدیل به ژن‌هایی می‌شود که مسئول کنترل رشد گیاه هستند.

یکی از این ژن‌ها تولید هورمون دیگری به نام سیتوکینین را کنترل می‌کند که آن هم در تنظیم رشد گیاه موثر است. با شروع طولانی‌شدن روزها در بهار میزان اوکسین در گیاهان افزایش می‌یابد و در نتیجه TSF بیشتری تولید می‌شود که محرک ژن‌های بیشتر است و منجر به افزایش تولید سیتوکینین می‌شود. همین افزایش میزان سیتوکینین است که سبب می‌شود گیاهان بعد از یک خواب طولانی زمستانی دوباره شروع به رشد کنند.

پس اگر دفعه‌ی بعد گیاهی را دیدید که در اوایل بهار در حال بیرون آمدن از خاک است، به خاطر بیاورید که احتمالاً این گیاه در حال واکنش نشان دادن به تغییرات طول روز است.

گیاهان چگونه تشخیص می‌دهند کی تابستان است؟

گیاهان در فصل بهار با روزهای بلندتر و شدت بیشتر آفتاب مواجه هستند. این برای بسیاری از گیاهان نشانه‌ای از آغاز گلدهی است.

گلدهی از آن جهت برای گیاهان اهمیت دارد که به آنها امکان تولیدمثل می‌دهد. به عنوان مثال زنبورهای عسل موقع جمع‌آوری شهد گل، گرده‌‌ی آن را هم جمع می‌کنند. در ادامه این گرده به گل‌های دیگر منتقل می‌شود و به این ترتیب گیاه می‌تواند بذرهای خودش را بارور کند. اما بعضی از گیاهان در تابستان گل نمی‌دهند. آنها احتمالاً شیوه‌ی دیگری برای تشخیص فصل دارند. پوسته‌ی این گیاهان هم ضخیم است و به آنها کمک می‌کند تا آب را در خود نگه دارند و در هوای گرم زنده بمانند.

آگاهی از چگونگی تشخیص فصل تابستان توسط گیاهان به شما کمک می‌کند تا بهتر از آنها مراقبت کنید. به عنوان مثال اگر در منطقه‌ای با تابستان‌های طاقت‌فرسا زندگی می‌کنید ممکن است به ذهنتان برسد که گیاهانتان را به هوای آزاد منتقل کنید تا خیلی در معرض گرما قرار نگیرند.

گیاهان چگونه تشخیص می‌دهند کی پاییز است؟

با نزدیک‌ شدن پاییز، روزها شروع به کوتاه شدن می‌کنند و هوا رو به سردی می‌رود. این تغییرات برای بسیاری از گیاهان نشانه‌ای از شروع آمادگی برای خواب زمستانی است.

افزایش رویش برگ‌ها یکی از شیوه‌های آماده شدن گیاهان برای پاییز است. این ممکن است دور از منطق به نظر برسد، زیرا برگ‌ها در نهایت می‌میرند و به هر حال می‌ریزند. اما افزایش رویش برگ‌ها به گیاهان کمک می‌کند تا انرژی بیشتری به صورت کربوهیدرات ذخیره کنند. این انرژی ذخیره‌شده بعداً برای زنده ماندن در ماه‌های سرد زمستان به یاری گیاهان می‌شتابد.

افزایش ضخامت پوسته‌ یکی دیگر از راه‌هایی است که گیاه را برای زمستان آماده می‌کند. این پوسته‌ی ضخیم از گیاه در برابر هوای سرد محافظت می‌کند و مانع افت آب آن می‌شود.

کلام پایانی:

گیاهان آپارتمانی به واسطه‌ی تغییرات دما، نور و رطوبت، تغییر فصول را تشخیص می‌دهند. این تغییرات سرنخ‌هایی از آغاز رشد، گلدهی یا آمادگی برای خواب زمستانی به گیاهان می‌دهند.

آگاهی از اینکه گیاهان چگونه فصل‌ها را تشخیص می‌دهند به شما کمک می‌کند تا بهتر از آن‌ها مراقبت کنید. به عنوان مثال اگر در منطقه‌ای با زمستان‌های سخت زندگی می‌کنید ممکن است به ذهنتان خطور کند که گیاهانتان را به یک فضای بسته منتقل کنید تا خیلی در معرض سرما قرار نگیرند.

این نکته را هم در نظر داشته باشید که همه‌ی گیاهان به یک شکل به تغییرات فصلی واکنش نشان نمی‌دهند. بعضی از گیاهان نظیر کاکتوس‌ها در فصل تابستان گل نمی‌دهند، زیرا به صورت دیگری متوجه تغییر فصل می‌شوند. سایر گیاهان از قبیل گیاهان گوشتی نمی‌توانند برای جلوگیری از افت آب در هوای گرم به خواب بروند.

این مطلب چقدر مفید بود؟

0 از 5 (0 رای)

بازگشت به وبلاگ

دیدگاه‌ها

افزودن یک دیدگاه

لطفا 3 و 3 را با هم جمع نمایید.

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

مشترک خبرنامه وطن‌بیو شوید!

لطفا جمع 6 و 9 را محاسبه نمایید.