بیماری لکه سیاه سیب، درمان موثر و پیشگیری
توسط دکتر جلال علیون (بروزرسانی: )
بیماری لکه سیاه سیب آسیب رسانترین بیماری در باغات سیب است، چرا که میتواند تا ۱۰۰٪ میوه‌های موجود روی درختان را از بین ببرد. اگر شما حتی یک مورد از این بیماری را روی میوهها یا اندام سبزتان مشاهده کردید باید نسبت به مبارزه و کنترل این بیماری اقدام کنید. بهترین گزینه برای این کار استفاده از پکیج مخصوص مبارزه با بیماری لکه سیاه سیب ماست. ما در این پکیج ضمن از بین بردن عوامل باکتریایی – قارچی این بیماری جلوی انتشار آن به قسمتهای سالم و البته ترمیم و جایگزینی قسمتها آلوده را نیز انجام خواهیم داد.
بیماری لکه سیاه سیب
لکه سیاه سیب، یک نوع بیماری قارچی است که بر روی میوه سیب، شاخه، برگ و دمبرگ به صورت لکههای قهوهای رنگ دیده میشود. توجه به بیماری لکه سیاه از این جهت اهمیت دارد که پرخسارت‌ترین بیماری از نظر اقتصادی در کشت سیب می‌باشد. به طوری که در بعضی از موارد همه محصول را از بین می‌برد. این بیماری باعث افت شدید کمی و کیفی سیب میشود و هزینههای تولید را افزایش می‌دهد.
عامل بیماری لکه سیاه سیب
این بیماری نوعی بیماری قارچی است و مولد این بیماری Venturia Inaequialis است.
علائم بیماری لکه سیاه سیب
بیماری لکه سیاه همانگونه که از نامش پیداست به شکل لکههای سیاه رنگ روی میوه‌های سیب، برگها و گاهی شاخهها خودنمایی می‌کند. دقت داشته باشید که زمانیکه حتی یک مورد هم در باغ خودتان یا در باغ کناری مشاهده کردید باید سریعا نسبت به مقابله با بیماری لکه سیاه سیب اقدام کنید چرا که در صورت طغیان عملا مبارزه بسیار سخت و حتی غیر ممکن خواهد شد.
نحوه تشخیص بیماری لکه سیاه سیب
درختان می‌توانند در هر دوره از فصل رشد به لکه سیاه یا اسکب سیب آلوده شوند. بسته به زمان آلوده شدن درخت، علائمش متفاوت هستند.
اولین علائم لکه سیاه سیب در زیر برگها بوجود می‌آیند: لکههای گرد و مایل به سبز زیتونی و تیره، اغلب در امتداد رگبرگ‌های برگ و روی برگهای نزدیک به جوانه‌ها. این لکهها به تدریج بزرگ میشوند و تبدیل به دایره‌های بزرگ قهوهای یا سیاه با سطحی مخمل مانند تا عرض ۱٫۵ سانتی‌متر میشوند.
با پیشرفت بیماری، ممکن است برگها هم کوچک شوند یا پیچ بخورند، سپس در اواسط تابستان پیش از اینکه زودهنگام بی‌افتند زرد میشوند.
اولین علائم این قارچ روی میوه لکههای سبز زیتونی است که به تدریج به ضایعات قهوهای یا سیاه با سطحی خشن، شبه گندمه یا چوب پنبه‌ای تبدیل میشوند و درون میوه شکاف ایجاد می‌کنند. ممکن است میوه نارس هم از درخت بی‌افتد.
آلودگی‌های آخر فصل منجر به ایجاد لکههای سیاه در سیب‌ها خواهند شد. اگر این آلودگی درست قبل از برداشت اتفاق افتد، این علائم فقط زمانی مشخص میشوند که سیب‌ها ذخیره شده‌اند، بنابراین به اصطلاح به آن «اسکب ذخیره سازی» می‌گویند.
دلایل ایجاد بیماری لکه سیاه سیب
قارچ‌هایی که در طی زمستان باعث ایجاد لکه سیاه سیب (قارچ لکه سیاه سیب) در برگهای بیمار روی زمین میشوند. در بهار، این قارچ موجود در برگها هاگ تولید می‌کند و آنها را در هوا آزاد می‌کند. سپس این هاگ‌ها توسط باد، باران یا آبیاری به نوک گیاهان در حال رشد، برگها، گل‌ها یا میوه‌های در حال رشد روی همان درخت یا درختان مجاور حمل میشوند.
هنگامی که هاگ‌ها روی سطح مرطوب فرود می‌آیند و دما در حدود ۲۱ درجه سانتی‌گراد است، آنها جوانه زده و آلودگی ثانویه جدیدی ایجاد می‌کنند. با این حال، هاگ‌ها برای انجام این کار نیاز دارند که هوا چندین ساعت مرطوب باشد.
آلودگی ثانویه در طی ۹ تا ۱۷ روز هاگ جدید ایجاد می‌کند و این چرخه بیماری میتواند در طول فصل رشد در هوای گرم و مرطوب بارها خودش را تکرار کند.
خسارات و آسیب‌های بیماری لکه سیاه سیب
مهمترین آسیبی که بیماری لکه سیاه سیب دارد، ایجاد لکههای سیاه رنگ روی میوه سیب است که بروز این لکهها باعث غیرقابل فروش شدن این میوهها میشود. به زبان ساده تر بیمرای لکه سیاه میوه سیب را هدف قرار می‌دهد و عملا سود حاصل از آن درخت را کاهش و در مواقعی حتی به صفر می‌رساند.
اگر مقابله با این بیماری درست و اصولی نباشد با توجه به توضیحات بالا میتواند میزان فروش سیب از یک باغ را به شدت کاهش و حتی صفر کند، شاید به همین دلیل است که متاسفانه در بعضی از مناطق بعد از تشکیل میوه سیب از هر 7 الی 10 روز یکبار بصورت مستمر از قارچ کش‌های مختلف برای مقابله با این بیماری استفاده می‌کنند که البته این کار هم درست نیست چرا که استفاده بیش از حد از سموم خود منجر به وارد آمدن خسارات شدید به درختان و میوهها میشود. البته هزینههای بسیار بالای آن هم که جای خود را دارد.
درختان آلوده به لکه سیاه سیب ظاهر خوبی ندارند اما آسیب خیلی گسترده‌تر است. اگر درختی برگ‌هایش را زود هنگام از دست بدهد، و اگر این اتفاق چندین سال پشت سر هم رخ دهد، درخت ضعیف‌تر خواهد شد رشد آن تحت تاثیر قرار خواهد گرفت، کمتر شکوفه خواهد داد، بیشتر در معرض آسیب‌های زمستانی قرار خواهد داشت و نسبت به آفت‌ها و بیماری‌های دیگر بیشتر حساس خواهد بود.
سیب‌های درخت آلوده می‌توانند به قدری ناپسند و تغییر شکل یافته شوند که ممکن است در بهترین حالت فقط بتوانید از آنها برای آب سیب استفاده کنید، یا ممکن است حتی برای خوردن هم مناسب نباشند.
راه‌های انتقال بیماری لکه سیاه سیب
این بیماری قارچی از طریق:
- نهال‌های آلوده
- ابزارآلات کشاورزی مثل: قیچی، اره و حتی دست انسان که به درختان آلوده برخورد داشته باشد
قابلیت انتقال و سرایت را دارد.
عوامل تشدید کننده بیماری لکه سیاه سیب
از عمده ترین عواملی که باعث تشدید بیماری لکه سیاه سیب میشوند می‌توانیم به مواردی زیر اشاره کنیم:
افزایش میزان رطوبت محیط
بصورت کلی برای بروز بیماری‌های قارچی بالا بودن میزان رطوبت محیط بسیار مهم اساسی است، به همین دلیل است که در شرایطی که میزان بارندگی‌ها بیش از حد زیاد است شاهد افزایش شدید میزان ابتلا به بیماری قارچی لکه سیاه در باغات سیب هستیم.
استفاده بیش از حد از کودهای ازت بالا
استفاده زیاد از کودهای ازت بالائی مثل اوره در باغات سیب باعث تشدید شدید بیماری لکه سیاه سیب میشود، چرا که هرچقدر ساختار درخت آبکی تر باشد سرعت و قدرت سرایت عوامل قارچی بیشتر خواهد بود. به همین خاطر کنترل استفاده از کودهای ازت بالا در باغات سیب بسیار مهم و تاثیر گذار است.
آبیاری بیش از حد با آب خالی
بصورت کلی استفاده زیاد از آب در تمامی کشتها و در باغات سیب به هیچ عنوان درست نیست چرا که ضمن افزایش رشد طولی بیش از حد اندام سبز و کاهش توان باردهی در این درختان، به دلیل ترد و شکننده شدن ساختار اندام سبز، شرایط برای بروز بیماری‌های قارچی هم مساعدتر میشود به همین دلیل باید مقدار آب مورد استفاده در آبیاری باید متناسب با شرایط ریشه و درختان سیب باشد.
راهکارهای پیشگیری از لکه سیاه سیب
در تمامی کارها و در کشاورزی هم همیشه پیشگیری خیلی بهتر از درمان است. در خصوص بیماری لکه سیاه سیب هم با توجه به توضیحاتی که در بالا اشاره شد، پیشگیری خیلی خیلی بهتر است درمان است چرا که درمان به سختی و بسیار هزینه بر خواهد بود. بهترین کارها برای پیشگیری عبارتند از:
- مدیریت حجم آب مورد استفاده در آبیاری
- مدیریت استفاده از کودهای ازت بالا
- تقویت بنیه درختان سیب در مقابله با بیماری‌های قارچی
نکته مهم
بهترین راه برای مقابله با بیماری لکه سیاه سیب استفاده درست، به موقع و کافی از کودهای دارای کلسیم است. عنصر کلسیم نقش بسیار مهمی در تشکیل قاب سلولوزی سلول‌های گیاهی دارد. اگر بتوانیم این قاب رو تقویت کنیم عملا احتمال مبتلا شدن درخت سیب به این بیماری لکه سیاه را به شکل قابل توجهی کاهش داده‌ایم.
کنترل و درمان لکه سیاه سیب
با وجود اینکه بعضی از کارشناسان عملا درمان درختان مبتلا به قارچ لکه سیاه سیب را غیر ممکن می‌دانند، ولی خوشبختانه با پیشرفت علم کشاورزی و تولید سموم مدرن و جدید این امکان وجود دارد، ولی باز هم تاکید بر پیشگیری از بروز این بیماری قارچی بسیار بالاست، چرا که به دلیل آسیب مستقیم به میوه سیب که عملا درآمدزایی باغ را هدف قرار می‌دهد، پیشگیری از درمان بسیار بهتر است.
دقت داشته باشید که اگر بیماری لکه سیاه سیب در ماه‌های پایانی قبل از برداشت میوه سیب باشد به دلیل غیرقابل بازسازی بودن قسمتهای آسیب دیده در میوهها عملا آثار آسیب روی میوه درختان باقی خواهد ماند. در ادامه به راهکار عملی برای مقابله و کنترل لکه سیاه سیب خواهیم پرداخت.
استفاده از سموم (ارگانیک) خاص در کنترل لکه سیاه سیب
استفاده درست، به موقع و به شکل صحیح از مواد در میزان جوابگیری نقش بسیار مهمی ایفاء می‌کند، مطمئنا شما هم بارها با باغدارانی مواجه شده اید که با وجود استفاده متناوب از سموم شیمیایی جواب قانع کننده در خصوص مقابله با لکه سیاه دریافت نمی‌کنند.
مشکل از کجاست؟
از چندین جهت میتوان علل این مشکل عدم جوابگیری را بررسی کرد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد:
- افت کیفیت سموم شیمیایی
- عدم دقت در نحوه استفاده مثلا مناسب نبودن شرایط آب یا سم پاش در زمان استفاده
- افزایش مقاومت عوامل بیماریزا در مقابل سموم شیمیایی
- عدم توجه به تغذیه و افت شدید توان درختان
و مواردی از این دست.
روش مبارزه ما با بیماری لکه سیاه سیب
طبق آخرین دستاوردهای دانشمندان فعال در عرصه کشاورزی، ما تنها زمانی می‌توانیم بر بیماری‌ها غلبه کنیم که سه اصل زیر را رعایت کنیم:
- از بین بردن عوامل بیماریزا
- ترمیم یا جایگزینی بافتها و قسمتهای آسیب دیده گیاه
- اصلاح شرایط محیطی برای پیشگیری از ابتلا مجدد
کارشناسان مجموعه کشاورزیار با توجه به تجربیات 20 ساله این مجموعه برای شما نسخه هایی برای مقابله با بیماری لکه سیاه سیب آماده کرده اند که کاملا منطبق بر این سه اصل طلائی است. شما هم برای استفاده از این نسخه‌ها آنهم بصورت کاملا رایگان کافی است فرم زیر را تکمیل و برای ما ارسال کنید تا کارشناسان در کمترین زمان ممکن با شما تماس بگیرند.
نسخه کودی درمان لکه سیاه سیب
دقت داشته باشید که هرچقدر زودتر نسبت به استفاده از این نسخه اقدام کنید به همان میزان هم آسیب‌های ناشی از این بیماری خطرناک کمتر خواهد بود. ضمنا در زمان استفاده از این پکیج به موارد ذکر شده دقت کنید.
نوع استفاده: محلول پاشی
زمان استفاده: اولین فرصت ممکن
مقدار آب مصرفی پایه در تنه پاشی: 100 لیتر
- سوپرکاپ …………………… 200 سی سی
- فرمولا ………………………. 200 سی سی
نکات مهم در محلول پاشی
- محلول پاشی باید در روزهای آفتابی (بدون بارندگی) انجام شود
- جهت پیشگیری از سرایت بهتر است روی تمامی درختان باغ استفاده شود.
- قبل از محلول پاشی از تمیز بودن سم پاش اطمینان حاصل کنید
- سعی کنید از آب شیرین در محلول پاشی استفاده کنید
- دفعات استفاده: 1 تا 3 بار بسته به شدت بیماری
- فواصل استفاده: 7 الی 9 روز یکبار
سوالات متداول
بیماری لکه سیاه سیب چیست و چه علائمی دارد؟
بیماری لکه سیاه سیب یک بیماری قارچی است که به صورت لکههای قهوهای یا سیاه روی برگها، میوهها، شاخهها و دمبرگها ظاهر میشود. علائم اولیه شامل لکههای سبز زیتونی در زیر برگها است که به تدریج به لکههای بزرگتر، قهوهای یا سیاه با سطح مخملی تبدیل میشوند. روی میوه، لکهها ابتدا سبز زیتونی و سپس قهوهای یا سیاه شده و باعث ایجاد شکاف یا بافت خشن میشوند. برگها ممکن است زرد شده و زودتر از موعد بریزند، و میوهها ممکن است نارس از درخت بیفتند.
چگونه میتوان از بروز بیماری لکه سیاه سیب پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از لکه سیاه سیب، باید برگهای آلوده افتاده در پاییز جمعآوری و معدوم شوند تا از تولید هاگهای قارچی در بهار جلوگیری شود. همچنین، اطمینان از تهویه مناسب باغ و اجتناب از آبیاری بیش از حد که باعث رطوبت طولانیمدت میشود، ضروری است. استفاده از قارچکشهای مناسب در زمانهای حساس (مانند قبل از شکوفهدهی یا پس از بارندگی) و انتخاب ارقام مقاوم سیب نیز میتواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند.
آیا استفاده مداوم از قارچکشها برای کنترل بیماری لکه سیاه سیب توصیه میشود؟
خیر، استفاده بیش از حد و مستمر از قارچکشها توصیه نمیشود، زیرا میتواند به درختان و میوهها آسیب برساند، مقاومت قارچی ایجاد کند و هزینههای تولید را افزایش دهد. بهتر است از روشهای مدیریت تلفیقی مانند جمعآوری برگهای آلوده، بهبود زهکشی باغ، و استفاده هدفمند و بهموقع از قارچکشها در زمانهای کلیدی (مانند دورههای مرطوب یا قبل از برداشت) استفاده شود تا هم بیماری کنترل شود و هم آسیب به محیط زیست و درختان به حداقل برسد.
دیدگاه‌ها
افزودن دیدگاه