چه زمانی باید آبیاری درختان در باغات را قطع کرد؟

چه زمانی باید آبیاری درختان در باغات را قطع کرد؟

انتخاب زمان صحیح قطع آبیاری در باغات بسیار مهم و تاثیرگذار است چرا که اگر شما زودتر نسبت به قطع آبیاری در باغات اقدام کنید، درختان قبل از خزان با یک استرس کم آبی مواجه خواهند شد، و اگر خیلی دیر نسبت به قطع آبیاری اقدام کنید احتمال دارد درختان به دلیل سرمازدگی، خفگی یا عواملی از این دست دچار مشکل شوند و حتی از بین برود.

ما در این مقاله سعی خواهیم کرد عوامل تاثیر گذار در نحوه انجام این کار را به شما آموزش دهیم تا شما با استفاده از این اطلاعات، خودتان شرایط آبیاری را مدیریت و زمان صحیح قطع آبیاری در باغاتان را مشخص کنید، پس ما را در این مقاله دنبال کنید.

تعریف رطوبت اطراف ریشه و نقش حیاتی آن برای درختان

اصلی ترین شرط بقاء یک ریشه، وجود رطوبت در خاک اطراف ریشه است، مهمترین کار ریشه جذب مواد غذایی از خاک اطراف است و این مهم زمانی اتفاق می افتد که رطوبت لازم در محیط وجود داشته باشد، به همین دلیل است که به آب مایع حیات می گویند، آب به تنهایی هیچ ارزش زیستی ندارند ولی تمامی عناصر و مواد فقط و فقط در بستر آب قابلیت جذب برای ریشه را دارند.

با این توضیحات نقش حیاتی و کلیدی آب یا همان رطوبت در داخل و اطراف ریشه مشخص می شود، پس هیچگاه محیط ریشه نباید خشک باشد و به نوعی خشکی ریشه و خاک اطراف ریشه یعنی از بین رفتن ریشه. با توجه به این اصل ما باید به میزان رطوبت خاک اطراف ریشه از یک طرف و میزان فعالیت ریشه از طرف دیگر، نسبت به بالانس میزان آبیاری اقدام کنیم.

با آغاز پاییز و سردتر شدن هوا میزان فعالیت ریشه کاهش ملموسی پیدا می کند و این کاهش فعالیت با شروع خزان و حذف اندام سبز به اوج خود خواهد رسید، شما باغداران عزیز باید با توجه به این عوامل نسبت به تنظیم آبیاری در باغات خودتان اقدام کنید و متناسب با کاهش این فعالیت ها میزان آب مورد استفاده در آبیاری را با مدیریت کاهش و در نهایت قطع کنید.

مفهوم نیاز آبی ریشه و رابطه آن با میزان فعالیت ریشه

منظور از نیاز آبی، مقدار رطوبت مورد نیاز برای جذب عناصر و مواد غذایی موجود در خاک اطراف ریشه است که رابطه مستقیمی با شرایط محیطی و میزان فعالیت ریشه دارد، هرچقدر میزان جذب از ریشه بالا باشد به همان میزان هم نیاز آبی بیشتر خواهد بود. با توجه به این اصل مهم و اساسی با کاهش میزان فعالیت ریشه و با آغاز فصل سرما، باید میزان آب مورد استفاده در آبیاری هم کاهش و حتی در یک بازه زمانی مشخص قطع شود، چرا که تجمع رطوبت مازاد در اطراف ریشه و ریشه باعث بروز مشکلاتی مثل خفگی ریشه و سرمازدگی ریشه خواهد شد.

عبارت خواب زمستانه در باغات صحیح است یا غلط؟

معمولا به شرایط درختان در اواخر پاییز و بعد از خزان و در زمستان شرایط خواب زمستانه گفته می شود، منظور از خواب، به حداقل رسیدن میزان فعالیت ریشه و درخت است و این به معنی صفر شدن این فعالیت ها نیست، اگر هر جانداری فعالیتش صفر شود، این یعنی آن جاندار مرده است. پس منظور از خواب زمستانه در درختان به حداقل رسیدن میزان فعالیت ریشه است نه توقف آن. اگر شما با زمستانی مواجه هستید که هیچگونه بارشی در آن اتفاق نیفتاده و میزان رطوبت در خاک اطراف ریشه به محدوده بحرانی رسیده است، حتما باید نسبت به آبیاری در زمستان هم اقدام کنید، چرا که در صورت تداوم این شرایط و افت میزان رطوبت خاک اطراف ریشه عملا درخت از بین خواهد رفت.

اگر در طول زمستان هیچگونه بارندگی اتفاق نیفتاده و میزان رطوبت خاک اطراف ریشه از حد بحرانی رد شده است نسبت به آبیاری متناسب اقدام کنید.

نحوه کاهش آبیاری و قطع آن

کاهش آبیاری و در نهایت قطع کردن آبیاری در باغات باید بر مبنای یک اصول مشخص و بصورت هدفمند باشد، همانگونه که در بالا هم اشاره کردیم، میزان آب مورد استفاده در آبیاری تابعی از شرایط محیطی و میزان نیاز آبی ریشه است، پس هرچقدر این میزان کاهش پیدا می کند باید میزان آبیاری هم کاهش پیدا کند و متناسب با شرایط محیطی شود.

در درختان چیزی به نام عادات آبیاری وجود دارد، این عادات آبیاری تاثیر و نقش بسیار زیادی در رشد و توسعه درختان دارد، اگر درختی به آبیاری ۱۰ روزه در طی ماه ها یا حتی سال های متمادی عادت کرده باشد، تغییر ناگهانی این عادت مهم می تواند آسیب رسان باشد به همین دلیل در کاهش آبیاری بهتر است در مرحله اول حجم آب مورد استفاده کاهش داده شود و بعد از آن دفعات آبیاری طولانی تر شود، هر چند که در اکثر باغات به دلیل نبود زیر ساختهای لازم مخصوصا در باغات سنتی و آبیاری غرق آبی، آبیاری به یکباره قطع می شود.

آیا امکان قطع یکباره آب در باغات وجود دارد یا نه؟

اگر بخواهیم به این مساله از منظر علمی نگاه کنیم، قطع کردن آب بصورت ناگهانی و بدون در نظر گرفتن شرایط محیطی و نیاز آبی ریشه بسیار ضرر رسان و مخرب خواهد بود، ولی واقعیتی که ما بصورت میدانی با آن مواجه هستیم نبود زیر ساختهای لازم برای انجام درست و صحیح این کار در باغات، مخصوصا باغات سنتی و آبیاری های غرق آبی است. به دلیل بالا بودن حجم آب مورد استفاده در آبیاری غرق آبی عملا ظرفیت نگهداری آب در خاک اطراف ریشه و ریشه به نسبت آبیاری قطره ای بالاست و قطع کردن یکباره آبیاری و میزان این آسیب می تواند کمتر باشد ولی در آبیاری تحت فشار در باغات حتما باید شرایط کاهش میزان آب مورد استفاده لحاظ شود و در وحله اول کاهش حجم آب مورد استفاده و در وحله دوم طولانی تر کردن فواصل آبیاری لحاظ شود.

برای مشخص شدن مطلب یک مثال می زنیم، اگر شما در باغ خودتان در فصول گرم سال از هر ۵ روز ۲ ساعت آبیاری برای درختان خودتان انجام می دادید با آغاز خزان و بر مبنای شرایط محیطی و نیاز آبی ریشه ابتدا حجم آب مورد استفاده در هر بار آبیاری را کاهش خواهید داد مثلا ۲ ساعت را به ۱.۵ و ۱ ساعت کاهش خواهید داد و در مرحله دوم هم ۵ روز را به مثلا ۷ یا ۸ روز و در نهایت با شروع بارندگی های پاییزه قطع خواهید کرد.

اگر بعد از قطع آبیاری بارندگیهای پاییزه شروع نشده چه باید کرد؟

همانطور که در بالا هم اشاره شد آبیاری یا عدم آبیاری تابعی از میزان رطوبت در خاک اطراف ریشه است، اگر این میزان کاهش رطوبت به حد بحرانی نزدیک شده است حتی در چله زمستان هم باید نسبت به آبیاری هرچند بصورت خیلی محدود اقدام کنید.

آبیاری بیش از حد و استارت دوباره جوانه ها و بالا رفتن امکان سرمازدگی درختان

یکی از مشکلاتی بسیار عدیده ای که در آبیاری بیش از حد نیاز درختان در پاییز اتفاق می افتد آغاز دوباره جوانه زنی در درخت و سرمازدگی در این درختان است. به همین دلیل هم باید دقت داشته باشید که در زمان مناسب نسبت به کاهش حجم آبیاری و در نهایت قطع کردن آبیاری و کمک به ریزش برگها و به نوعی به خواب رفتن درختان اقدام کنید .

امیدواریم این مطلب هم توانسته باشد به شما در خصوص مدیریت آبیاری در پاییز کمک کرده باشد، چنانچه در این زمینه یا سایر موارد مرتبط با کشاورزی سئوال یا موردی دارید از طریق تکمیل فرم زیر و ارسال آن برای ما اقدام و از خدمات مشاوره ای رایگان ما بهره مند شوید.