آماده شدن برای کود در پاییز

هر برداشتی، بسته به بازده و نوع محصول، با حذف مقداری از مواد مغذی خاک همراه است. اگر برداشتِ محصول رکورد بشکند، مقدار زیادی از مواد مغذی خاک نیز از بین می‌رود. از آنجایی که حاصلخیزی خاک عامل اصلی برای تولید بیشتر هست، هر ساله باید مواد مغذی را به خاک تزریق کرد. به‌محض اینکه پرورش دهندگانِ محصول، فصل برداشت را پشت‌سر می‌گذارند، سریعاً باید برای طرح کوددهی پاییزی تصمیم‌گیری کرد. با استفاده از کود پاییزی، مواد مغذی خاک بعد از برداشت حفظ می‌شود و زمین برای فصل رشدی پررونق آماده می‌گردد.

مقایسه‌ی کوددهی در پاییز و بهار

جهت برنامه‌ریزی برای زمان کوددهی، باید حتماً آب‌وهوا، دسترسی به محصول، منابع تجهیزات، و شرایط خاک، را در نظر گرفت. معمولاً در پاییز روزهای مناسب برای کشاورزی بیشتر از بهار است. تزریق مقداری از مواد مغذی در پاییز، حجم کار بهاری را کاهش می‌دهد که به‌دلیل آب‌وهوای غیرقابل‌پیش‌بینی، روزهای مناسب برای کوددهی کمتر است. اولویت‌بخشی به قسمت‌هایی از زمین که طی بهار یا پاییز گذشته کودی به آن اعمال نشده را برای کوددهی در همین پاییز مدنظر بگیرید.

با توجه به مفهوم مدیریت کوددهی (منبع مناسب، مقدار مناسب، زمان مناسب، مکان مناسب)، ملاحظه‌ی زمان‌بندی، حیاتی است. مهم است مواد مغذی هنگامی اعمال شود که خطر رواناب و آب‌شویی وجود نداشته باشد. تحقیقات نشان می‌دهد زمانیکه کود فسفر (P) روی سطح خاک بماند، رواناب‌های ناشی از بارندگی طی هفته‌های آتی، حاوی مقادیر بسیار زیادی از فسفر محلول خواهند بود. به اعمال مواد مغذی در اواخر پاییز و اوایل بهار که ممکن است خاک هنوز یخ‌رده باشد، به دقت توجه کنید.

اعمال فسفر، پتاسیم (K)، روی (Z)، و گوگرد عنصری (S0) کاملاً مناسب پاییز است. معمولاً چند ماه طول می‌کشد تا گوگرد عنصری به سولفات گوگرد (SO42-) تبدیل شود. P، K، و Z با مواد معدنی موجود در خاک پیوند شیمیایی برقرار می‌کنند. در نتیجه، حرکت آن‌ها در حد چند سانتی‌متر است. عملیات کودپاشی از طریق خاک‌ورزی یا تیمار نواری زیر سطح خاک می‌تواند مانع از رواناب سطحی احتمالی در طی بارندگی شدید یا طولانی‌مدتی باشد که ممکن است در روزهای بعد از عملیات اتفاق بیفتد.

هرچند، اگر کوددهی پاییزی به‌علت محدودیت‌های زمانی و آب‌وهوایی عملیاتی نشود، کوددهی در بهار می‌تواند گزینه‌ی حمایتی خوبی باشد، که این خبر مایه‌ی دلگرمی ‌است.

تصمیمات مربوط به کوددهی پس از نمونه‌گیری از خاک

به‌خاطر تأثیر ۶۰ درصدی حاصلخیزی خاک در بازدهی محصول، اطلاع از مواد مغذی موجود در خاک می‌تواند به تهیه‌ی طرح توجیهی تغذیه‌ی محصول کمک کند. نمونه‌برداری از خاک یکی از بهترین راه‌های برنامه‌ریزی برای باروری خاک و رمز آگاهی از میزان کود مورد نیاز برای تحقق اهداف بازدهی محصول است. با ایجاد توازن بین نیازِ محصولی خاص و کودی که برای آن اعمال می‌شود، احتمال بیشتری هست که اتلاف مواد مغذی به حداقل برسد و بهره‌وری از مصرف آب و سایر مواد مغذی بهینه‌سازی شود.

نمونه‌بردای از خاک باید بلافاصله بعد از برداشت محصول انجام شود و نتایج به‌دست‌آمده در کوددهی پاییزی اعمال شود. هدف، ایجاد فرصت کافی برای تفسیر آزمایش خاک، تصمیم‌گیری، و عملیات کوددهی قبل از زمان کشت است. در محیط‌های پربازده، نمونه‌‌برداری باید هر دو سال یک‌بار، و در همان زمان آخرین نمونه‌برداری انجام شود، زیرا مقادیر آزمون خاک در ماه‌های مختلف می‌تواند متغیر باشد.

گردآوری داده‌های خاک جهت تعیین دسترسی به مواد مغذی

اگر نمونه‌برداری از خاک طی دو تا چهار سال گذشته انجام شده است، نتایج حاصل از آن و نتایج آزمون بافت تازه را برای کنترل کمبود و دسترسی مواد مغذی در کل مزرعه به کار ببرید.

در حالی که معمولاً به مواد مغذی اصلی یعنی نیتروژن، فسفر، و پتاسیم توجه می‌شود، ریزمغذی‌ها و مواد مغذی ثانویه مثل سولفور موجود در خاک را در نظر بگیرید تا از نیاز غذایی محصولات مختلف آگاه شوید و بتوانید راندمان تولید را ارتقا دهید.

در صورت عدم دسترسی به آزمون‌های اخیر خاک، با ارزیابی سایر داده‌های موجود، ایده‌ی اولیه‌ی میزان حذف مواد مغذی محصول را به دست آورید. تجارب قبلی، نقشه‌ی میزان برداشت محصولات، و بررسی کمبودها در سرتاسر فصل به آمادگی برای کوددهی در پاییز کمک می‌کند.

مشاوره با کارشناسان

جهت بیشترین تأثیرپذیری در بهار، سرمایه‌گذاری و عملیات کوددهی در این پاییز را مدنظر بگیرید. اکنون با خرده‌فروشان وارد گفت‌وگو شوید تا برای بعد از اتمام زمان برداشت، برنامه‌ی مناسبی داشته باشید. مشاوران محصولات محلی، مانند فروشندگان کود، مشاوران آزاد محصولات زراعی، نمایندگان شهرستان، یا سایر مشاوران تأمین کننده، هنگام تصمیم‌گیری برای کوددهی، توصیه‌های ارزشمندی را ارائه می‌دهند.

انتخاب منبع مناسب کود

بسته به نیاز تغذیه‌ای، فرآورده‌ای را انتخاب کنید که کودی شامل ترکیب مواد مغذی موجود برای کل فصل، با زمان کاربری مناسب‌تری باشد. محصول-۱ و محصول-۲ مواد مغذی مورد نیاز و ضروری محصولات زراعی را تأمین می‌کنند.

در اواخر پاییز، وقتی که صحبت از به کارگیری کود می‌شود ممکن است با چالش‌های بسیاری مواجه شوید. در فصل پاییز، اگر در زمان مناسب از کود استفاده نکنید با احتمال از دست دادن مواد مغذی از طریق روان‌آب مواجه خواهید شد. زمانی که دمای خاک به سمت سرد شدن می‌رود شانس اینکه مواد مغذی در خاک جذب شوند کاهش یافته و احتمال از دست رفتن این مواد افزایش خواهد یافت. در اینجا به بهترین روش‌های مدیریت کود در اواخر پاییز اشاره شده که بهتر است به یاد داشته باشید.

۱. هیچگاه در زمین یخ‌زده یا پوشیده از برف از کود استفاده نکنید.

اگر سرمای سختی برای هفته‌ای که در آن کوددهی انجام می‌شود پیش‌بینی شده، کوددهی را متوقف کنید و هیچوقت در زمین یخ‌زده و یا پوشیده از برف کود به کار نبرید. برای تضمین اینکه مواد مغذی در محلی که کود استفاده شده باقی خواهد ماند، زمانی برای اثرگذاری بر خاک لازم است. برای مثال؛ فسفر به هفت تا ده روز زمان، بدون بارش باران، بعد از استفاده نیاز خواهد داشت تا اثر کند. اگر زمین یخ زده باشد، مواد مغذی در خاک باقی نخواهند ماند.

۲. از خاک‌ورزی برای جلوگیری از ایجاد روان‌آب استفاده کنید.

اگر در نظر دارید برای دسته‌ی بوته‌های سویا در پاییز کود به کار ببرید می‌بایست خاک را از قبل شخم بزنید. بدون خاک‌ورزی احتمال از دست دادن مواد مغذی موجود در کود را، در صورت وقوع روان‌آب، تا حد قابل توجهی ایجاد افزایش می‌دهید. خاک‌ورزی بهترین روش مدیریت برای جلوگیری از وقوع روان‌آب است. البته تا زمانی که این روش احتمال فرسایش خاک را افزایش ندهد. اگر خاک‌ورزی در کاهش حرکت آب‌ بر بستر زمین نتیجه دهد، احتمال از دست دادن مواد مغذی را کاهش خواهد داد. اگرچه در صورت باقی ماندن مواد مغذی بر سطح احتمال از دست رفتن آن‌ها وجود دارد.

۳. باندهای خشک را برای کاهش احتمال از دست رفتن نیتروژن به درستی مسدود کنید.

برای استفاده از آمونیاک خشک مطمئن شوید که زمین پشت تیغه‌ها مسدود شده است. هوای سرد مانع از دست دادن نیتروژن نمی‌شود و از آنجا که آمونیاک خشک یک نوع گاز است می‌بایست به درستی مسدود شود.

۴. کاربرد‌های کود اوره در پاییز را ترکیب کنید.

اوره برای جذب شدن در خاک می‌بایست ابتدا به آمونیوم تبدیل شود. احتمال قابل توجهی وجود دارد که نیتروژن زمان کافی برای این تبدیل را در خاک یخ زده نداشته باشد. به کارگیری اوره در پاییز خیلی رایج است اما از ترکیب شدن آن مطمئن باشید. این کار تضمین می‌کند که نیتروژن اوره به نیتروژن آمونیوم تبدیل خواهد شد؛ صورتی از آن که در خاک ماندگار خواهد بود. آمونیوم حتی در خاک‌های سرد‌تر نیز، در صورتی که اوره ترکیب نشده باشد می‌تواند تبخیر شود.

۵. احتمال از دست دادن در بهار را به یاد داشته باشید.

تمام کودها محلول در آب هستند و در صورت وقوع روان‌آب‌ها به همراه آب به جریان در می‌آیند. اگر در زمین یخ زده به کار گرفته شوند، اثرگذاری بسیار کمی بر خاک خواهند داشت و احتمال از دست رفتن آن‌ها در هر قسمتی از خاک که آب از آن گذر کند وجود دارد. اگر شرایط کوددهی پاییزی مناسب استفاده از کود نباشد بهتر است که به جای از دست دادن مواد مغذی تا فصل بهار برای کوددهی صبر کنید.