کشت تکمحصولی چیست و چرا برای محیطزیست مضر است؟
۸ دی ۱۴۰۳ توسط واحد آموزش (بروزرسانی: )

کشت تکمحصولی به معنای کاشت یک محصول واحد در یک قطعه زمین برای چندین سال متوالی است. کشت تکمحصولی بهعنوان یکی از انواع کشاورزی صنعتی، در کوتاهمدت دارای مزایای زیادی است، اما معایب آن باعث میشود که این روش بسیار ناپایدار باشد. اصطلاح کشت تکمحصولی میتواند برای توصیف سایر روشهای کشاورزی فراتر از تولید محصولات زراعی نیز به کار رود، مانند جنگلداری، آبزیپروری و دامداری.
پیدایش کشت تکمحصولی
کشت تکمحصولی ریشه در انقلاب سبز کشاورزی دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ دارد. این انقلاب، شامل معرفی کودهای شیمیایی و آفتکشها، توسعه غلات جدید با بازده بالا، و استفاده گسترده از ماشینآلات کشاورزی بزرگ مانند تراکتورها و سیستمهای آبیاری بود.
این انقلاب سبز باعث کاهش هزینههای کارگری، دو برابر شدن تولید غلات، و بیش از دو برابر شدن جمعیت جهان شد. همچنین، جایزه صلح نوبل را برای نورمن بورلاگ، حامی اصلی این جنبش، به ارمغان آورد؛ زیرا او میلیونها نفر را از فقر خارج کرد و خودکفایی غذایی را برای کشورهایی مانند مکزیک و هند ایجاد نمود.
با این حال، دو برابر کردن تولید غذا از طریق کشت تکمحصولی بر روی همان مقدار زمین، باعث تخلیه مواد مغذی خاک میشود. این موضوع مانعی برای افزایش بازده بیشتر است، در حالی که جمعیت جهان همچنان در حال رشد است.
کشت تکمحصولی و کاهش تنوع غذایی
در حالی که بیشترین تنوع زیستی در جهان در مناطقی وجود دارد که بالاترین سطح تنوع انسانی را دارند، کشت تکمحصولی باعث کاهش تنوع کشت میشود. با مزیت اقتصادی که این روش ایجاد میکند، تعداد مزارع خانوادگی کمتر میشود و فشارهای مالی بر مزارع باقیمانده افزایش مییابد، که در نتیجه آن بسیاری از کشتهای محلی در سراسر جهان از بین میروند. این کاهش تنوع کشت همراه با کاهش تنوع غذایی است.
برای مثال، مزارع صنعتی ماهی در کشور گامبیا در غرب آفریقا، رودخانهها و اقیانوس را آلوده کردهاند، منابع ماهی طبیعی را نابود ساختهاند و معیشت جوامع محلی ماهیگیری و غذای اصلی گامبیاییها را از بین بردهاند. در سراسر جهان، بیش از ۵۰ درصد از رژیم غذایی انسانها تنها از سه محصول (برنج، ذرت، و گندم) تشکیل شده است، که این امر منجر به عدم تعادل در رژیمهای غذایی و سوءتغذیه میشود. علیرغم وعدههای کشت تکمحصولی، این روش نتوانسته است مشکل ناامنی غذایی را حل کند، زیرا گرسنگی جهانی همچنان در حال افزایش است.
کشت تکمحصولی و تغییرات اقلیمی
این روش نیاز به استفاده سالانه از کودهای شیمیایی برای جبران کاهش مواد مغذی خاک دارد. این کاربردهای شیمیایی (همراه با شخم سالانه با ماشینآلات سنگین) روابط زیستی ضروری برای رشد سالم گیاهان را در خاک از بین میبرد.
کودهای شیمیایی و آبیاری بیرویه میتوانند منجر به روانابهای سمی میشوند که آبراههها را آلوده و اکوسیستمها را تخریب میکند. همچنین، با توجه به اینکه مناظر کمتر متنوع، گونههای کمتری از پرندگان و حشرات مفید را جذب میکنند، کشت تکمحصولی مبارزه با آفات و بیماریها را سختتر میکند و نیاز به استفاده از آفتکش و قارچکشهای شیمیایی را افزایش میدهد.
انتشار گاز متان (یکی از گازهای گلخانهای) ناشی از تولید کودهای شیمیایی، حدود ۳٫۵ برابر بیشتر از تخمین آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده برای انتشار متان در کل فرآیندهای صنعتی در این کشور است.
کشت تکمحصولی نه تنها به تغییرات اقلیمی دامن میزند، بلکه سازگاری سیستمهای کشاورزی با این تغییرات را نیز دشوارتر میکند و آنها را نسبت به خشکسالی، بیماریها، شرایط آبوهوایی شدید، حمله آفات و گونههای مهاجم آسیبپذیرتر میسازد.
جایگزینهای کشاورزی تکمحصولی
در مقابل، روشهای پایدار مانند کشاورزی باززایشی و کشاورزی جنگلداری به خاکها امکان حفظ رطوبت، جذب حشرات و پرندگان مفید برای مبارزه با آفات، کاهش فرسایش خاک، افزایش خودکفایی غذایی، بهبود رژیمهای غذایی و تغذیه، کاهش وابستگی به مواد شیمیایی گرانقیمت، و باقی ماندن کشاورزان بر روی زمین خود را میدهند.
در مقیاس کوچکتر، به جای چمنزار، روشهای پایدارتر، مانند یک باغ چندساله یا چمنزار گلهای وحشی، زیستگاههایی برای شکارچیان آفات و گردهافشانها ایجاد میکنند و میتوانند به اقلیمهای بسیار بیشتری نسبت به یک محصول واحد سازگار شوند.
تنوع محصولات همچنین یک استراتژی کلیدی برای مقابله با تغییرات اقلیمی است، زیرا تنوع بیشتر محصولات کربن را به خاک بازمیگرداند و پایداری اکوسیستمهایی که همه ما به آنها وابستهایم را افزایش میدهد.
به همان اندازه مهم است که کشتها و روشهای کشاورزی محلی و بومی که دانش ارزشمندی در مورد جایگزینهای سنتی و نوآورانه کشاورزی صنعتی ارائه میدهند، حفظ شوند. تقویت روابط هزارساله انسان با زمین ممکن است به آنچه لیا پنیمن، یک فعال عدالت غذایی و کشاورز باززایشی، «جدایی ما از خاک» مینامد، پایان دهد. همانطور که پنیمن بهطور خلاصه بیان میکند، «طبیعت از تکمحصولی نفرت دارد.»
دیدگاهها
افزودن دیدگاه