اجزاء گل

گیاهان موجوداتی یوکاریوتی هستند که بر اساس توانایی تولید غذای خود مشخص می‎شوند. وجود آن‎ها برای تمام موجودات زنده روی زمین حیاتی است زیرا گیاهان برای سایر موجودات زنده اکسیژن، سرپناه، لباس، غذا و دارو فراهم می‌کنند. گیاهان بسیار متنوع هستند و ارگانیسم‎هایی مانند خزه، تاک، درخت، بوته، علف و سرخس در زمره گیاهان قرار می‌گیرند. گیاهان به گروه‌های آوندی یا غیرآوندی، گلدار یا بی‎گل و دانه‌دار یا بی‎دانه تقسیم می‌شوند.

آنژیوسپرمها

در میان گروه‎های مختلف گیاهان، تعداد گیاهان گلدار یا آنژیوسپرم‎ها نسبت به سایر انواع گیاهان بیشتر است. اجزای یک گیاه گلدار در دو سیستم اساسی مشخص می‎شود: سیستم ریشه و سیستم شاخه. این دو سیستم توسط بافت آوندی که از ریشه تا شاخه پراکنده است، به یکدیگر متصل می‎شوند. سیستم ریشه امکان جذب آب و مواد غذایی از طریق خاک و سیستم شاخه امکان تولید مثل و تولید غذا از طریق فتوسنتز را برای گیاه فراهم می‎کند.

سیستم ریشه

ریشه‎های یک گیاه گلدار از اجزای بسیار مهم گیاه هستند. آن‎ها گیاه را در زمین نگه می‎دارند و مواد مغذی و آب را از خاک جذب می‎کنند. ریشه‎ها برای ذخیره مواد غذایی نیز مفید هستند. مواد مغذی و آب از طریق موهای ریز ریشه که از سیستم ریشه گسترش یافته‎اند، جذب می‏شوند. برخی از گیاهان دارای ریشه اولیه یا پایه ریشه‎ای و ریشه‎های ثانویه کوچکتری هستند که از ریشه اصلی امتداد یافته است. برخی دیگر ریشه‎های رشته‎ای با شاخه‎های نازک دارند که در جهات مختلف گسترش یافته است. همه ریشه‎ها زیر زمینی نیستند. بعضی گیاهان ریشه‎های هوایی دارند که از ساقه‎ها یا برگ‎ها سرچشمه می‎گیرند. این ریشه‎ها که به ریشه‎های فرعی موسومند از گیاه پشتیبانی می‌کنند و حتی ممکن است یک گیاه جدید نیز تولید کنند.

سیستم شاخه

سیستم شاخه یک گیاه شامل ساقه‎ها، برگ‎ها و گل‎های گیاه است.

• ساقه‎های گیاه ضمن حمایت از آن، آب و مواد مغذی رادر سراسر گیاه جابجا می‎کنند. درون ساقه و در تمام گیاهان بافت‌هایی مانند لوله وجود دارد که آژیلم و آبکش نامیده می‎شوند. این بافت‌ها آب، غذا و مواد مغذی را به تمام قسمت‎های گیاه منتقل می‌کنند.
• برگ محل تولید مواد غذایی برای گیاه هستند. فرآیند جذب انرژی نور و دی اکسید کربن برای فتوسنتز و تولید اکسیژن در بر‎گ‎ها انجام می‎شود. برگ‎ها گونه‎ها و اشکال مختلفی دارند اما همه آن‌ها از شامل یک تیغه، چند رگ برگ و یک دمبرگ هستند. تیغه قسمت کشیده و مسطح برگ است. رگ برگ‎ها در سراسر تیغه پراکنده شده‎اند و وظیفه انتقال آب و مواد مغذی را برعهده دارند. دمبرگ یک ساقه کوتاه است که برگ را به ساقه متصل می‎کند.
• گلها وظیفه رشد و تکثیر بذر را بر عهده دارند. هر گل از یک گیاه گل‎دار شامل 4 بخش اصلی است: کاسبرگ، گلبرگ، پرچم و مادگی.

تولید مثل جنسی و اجزای گل

گل محل تولید مثل جنسی در گیاهان گلدار است. پرچم محل تولید اسپرم و استقرار دانه‎های گرده است و لذا به عنوان بخش نرینه گیاه محسوب می‎شود. تخمدان ماده درون مادگی قرار دارد. گرده‎ها به روش گرده‌افشانی و توسط حشرات، پرندگان و پستانداران از پرچم به مادگی منتقل می‏شوند. تخمک (سلول تخمک) درون تخمدان بارور و به یک دانه تبدیل می‎شود. تخمدان که دانه را احاطه کرده است به میوه تبدیل می‎شود. به گل‎هایی که هم پرچم و هم مادگی داشته باشند، گل‎های کامل نامیده می‎شود. به گل‎هایی که فاقد پرچم یا مادگی باشند، گل‎های ناقص گفته می‎شود. اگر یک گل شامل هر چهار قسمت اصلی (کاسبرگ، گلبرگ، پرچم و مادگی) باشد، آن را یک گل کامل می‎نامند.

1- کاسبرگ: این ساختار برگ مانند معمولا سبز رنگ از گل جوانه زده محافظت می‎کند. در مجموع، کاسبرگ‎ها به عنوان کاسه گل شناخته می‎شوند.

2- گلبرگ: این ساختار گیاه یک برگ اصلاح شده است که قسمتهای تولید مثل یک گل را احاطه کرده است. گلبرگ‌ها معمولا رنگارنگ و اغلب معطر هستند تا حشرات گرده افشان را به خود جذب کنند.

3- پرچم: پرچم قسمت نرینه یک گل است. گرده تولید می‎کند و از یک رشته و یک بساک تشکیل شده است.

1- بساک: این ساختار کیسه مانند در نوک رشته قرار دارد و محل تولید گرده است.

2- رشته: رشته به ساقه درازی گفته می شود که به بساک متصل شده و آن را نگه می‎دارد.

4- مادگی: مادگی بخش ماده گل و شامل کلاله، خامه و تخمدان است.

1-کلاله: کلاله در نوک مادگی قرار دارد. چسبناک است و بنابراین می‎تواند گرده را جمع کند.

2- خامه: این قسمت باریک و گردن مانند از مادگی راهی برای انتقال اسپرم به تخمدان فراهم می‎کند.

3- تخمدان: تخمدان در قاعده مادگی واقع شده و تخمک ها را در خود جای داده است.

اگرچه وجود گل‎ها برای تولید مثل جنسی ضروری است، گاهی اوقات گیاهان گلدار می‎توانند بدون آن‎ها و به صورت غیرجنسی نیز تولیدمثل کنند.

تولید مثل غیرجنسی

گیاهان گلدار می توانند از طریق تولید مثل غیر جنسی نیز خود را تکثیر کنند. تولید مثل غیر جنسی از طریق فرآیند تکثیر رویشی انجام می‎شود. در تکثیر رویشی برخلاف تولید مثل جنسی فرآیند تولید گامت و لقاح اتفاق نمی‎افتد. در عوض، یک گیاه جدید از قسمت‎هایی از یک گیاه بالغ رشد می‏کند و تولید مثل از طریق ساختارهای رویشی گیاهی رویشی مانند ریشه‏ها، ساقه‏ها و برگ‎ها انجام می‎شود. ساختارهای رویشی شامل ریزوم، ریشه هوایی، پیاز، غده، ساقه و جوانه است. ژنتیک گیاهانی که از طریق رویشی تکثیر می‎شوند با گیاه والد یکسان است. سرعت رشد و بلوغ این گیاهان نسبت به گیاهانی که از طریق بذر رشد می‌کنند، بالاتر است.

خلاصه

به طور خلاصه، آنژیوسپرم‎ها با گل و میوه خود از سایر گیاهان متمایز می‎شوند. گیاهان گلدار توسط سیستم ریشه و سیستم شاخه‎ مشخص می‎شوند. سیستم ریشه آب و مواد مغذی را از خاک جذب می‎کند. سیستم شاخه از ساقه، برگ و گل تشکیل شده است و امکان تهیه غذا و تولید مثل را برای گیاه فراهم می‎کند. هر دو سیستم ریشه و ساقه با هم کار می‎کنند تا گیاهان گلدار روی زمین زنده بمانند.