نکاتی درباره‌ی آبیاری گیاهان

در سیستم خود با چه تناوبی به گیاهان آب دهم؟ این سوالی است که اغلب از ما پرسیده می شود اما پاسخ دادن به آن دشوار است. به طور قطع هیچ پاسخ راحتی برای این سوال وجود ندارد. اما تنها جواب درست اینست که زمانی که گیاه به آن نیاز داشته باشد. دفعات آبدهی و میزان آب مورد استفاده به بسیاری از متغیرهای خارجی بستگی دارد که این مسئله را پیچیده‌تر می‌کنند. بنابراین، فرد پرورش‌دهنده گل و گیاه باید به رویکرد روشهای پرورش گیاه توجه داشته باشد.

این مسئله نکته‌ای در فرآیند رشد است که یا رشد را حاصل می‌کند و یا آن را متوقف می‌کند. به محض اینکه از محیط طبیعی طراحی خودمان بیرون بیاییم و طلب عملکرد عالی در محصول تولیدی مان را می‌کنیم برای فرد پرورش‌دهنده فلاکتی بی درمان ایجاد کرده‌ایم. ما اساسا رابطه آبی بین گیاه، محیط کشت و فرد پرورش‌دهنده را تغییر داده‌ایم. برای حل این مشکل صنعت کشاورزی بسیاری از وسایل وسیستم‌های متنوع را توسعه داده است که با تغییرات به‌خوبی خود را وقف می‌دهند. جواب سوال " کدام روش برای شما درست است؟" کاملا به نوع فرد پرورش‌دهنده گل و گیاه بستگی دارد.

درک چگونگی کارکرد اجزاء در کنار یکدیگر به شما نشان می‌دهد که چه روشی محتملا برای سبک شما مناسب است. اگر رویکرمان را نسبت به آبیاری گیاهان به این شکل تعدیل نماییم که برای همه متغیرهایی که گیاهمان ممکن است با آن روبه رو باشند متعادل باشد و برای وضعیت آبیاری‌مان منحصر بفرد باشد بهترین نتیجه ممکن را بدست می‌آوریم. تنها متغیری که نمی توان خود را با آن سازگار کرد اینست که پرورش‌دهنده در مواجهه با محدودیت‌ها در روش‌های پرورشی خود شکست بخورد و یا در طراحی سیستم تولیدی خود موفق عمل نکند.

چهار وجهی رشد

بیایید با قبول حقیقتی کوچک به آبیاری نگاه کنیم. موفقیت در محصول گیاه تا رسیدن به کمال نیاز به پیروی از چهار وجهی رشد1 دارد (شکل 1-1 را مشاهده نمایید.) اضلاع چهار وجهی 4 جزء اولیه برای محقق شدن رشد را نشان می‌دهند. هر ضلع به‌طور یکسانی اهمیت دارد و باید برای هماهنگی با سایر اضلاع بهینه‌سازی گردد. همانطور که مشاهده می‌کنید، قاعده چهار وجهی آب است که به صورت محلول و یا خالص وجود دارد. زیرا در همه اضلاع نیز وجود دارد. انتخاب گیاه محیط ریشه و به دنبال آن سیستم یا محیط کشت که باید مورد استفاده قرار بگیرد همینطور محیط بالایی که به آن نیاز دارید تعیین می‌کند (اضلاع 2،3 و 4). به خاطر داشته باشید که همگی چهار اضلاع برای ایجاد چهار وجهی مشارکت دارند و هر ضلع بر دیگری تاثیر دارند.

شکل 1.1 چهار وجهی رشد

انتخاب گیاه

گیاه و یا محصول اولین ضلع و همینطور اولین تصمیم شماست. اینکه تمایل به رشد چه چیزی دارید چگونگی رشد آن را تعیین می‌کند. محیط ریشه و محیط بالایی برای استفاده به گیاه انتخاب شده بستگی دارد. علاوه بر این، گزینش بر اساس دانش پرورش‌دهنده سیستم، محصول، نقاط قوت و ضعف و دو ضلع باقیمانده گرفته شده است. بی‌معنی است اگر نور به اندازه کافی وجود ندارد به پرورش گوجه فرنگی بپردازیم. به طور مشابه بی‌معنی است که اگر با کمبود آب محلول مواجهیم، گل ارکیده پرورش دهیم. در حالیکه کاهو با کود گیاهی و یا درخت کاکائو با موفقیت رشد می‌کند، می‌تواند در سیستم تکنیک جریان مواد غذایی و یا (NFT) که موجب کاهش زمان، هزینه‌ها و محیط پرورش می‌گردد نیز پرورش پیدا کند. این حقیقت که می‌توان کاهو برگ را در محیط پرورش خود رشد بدهید بدین معنی نیست که کاهو پیچ هم با موفقیت در آنجا پرورش پیدا می‌کند مگر اینکه دمای محیط را به درجات پایین‌تر کاهش دهید. گیاه خود را هم از نظر نوع و هم تنوع آن به دقت انتخاب نمایید زیرا که گیاهان با یکدیگر متفاوت بوده و پاسخ متفاوتی نیز می‌دهند.

محیط ریشه

دومین ضلع محیط ریشه نام دارد که سیستم بکارگیری برای رشد را مشخص می‌کند. چه چیزی بهتر با اضلاع دیگر هماهنگ است؟ سیستم محیط ریشه و محیط کشت را برای استفاده تعیین می‌کند. این همان چگونگی برخورد با گیاه و ذخیره آب، مواد مغذی و هوا برای گیاه است وهمینطور از گیاه محافظت و پشتیبانی می‌کند. ریشه‌ از قسمت بالایی گیاه متفاوت عمل می‌کند اما همواره با آن ارتباط دارند و تحت تاثیر قسمت بالایی گیاه است. محیط کشت حمایت فیزیکی و غذایی از گیاه را انجام می‌دهد. نوع محیط کشت با نیازهای محصول و پرورش‌دهنده مشخص می‌شود. محیط های کشت خاکی و یا غیرخاکی به شکل طولانی مدت مواد مغذی و آب را ذخیره می‌کنند و از نظر فیزیکی از گیاه پشتیبانی می‌کنند. بنابراین کار فرد پرورش‌دهنده راحت تر می شود و دردسرش کم می شود، برای فرد پرورش‌دهنده از نظر منطقی عاقلانه نیست که کاهو را در مخازن با کود گیاهی پرورش دهد.

ریشه‌ همچنین نیاز به نسبت مناسب هوا در آب محل کشت دارد که بر اساس نوع گیاه تعیین می شود. و فراموش نکنید که همه انواع ریشه‌ها برای عملکرد نیاز به اکسیژن دارند. گیاهان شش ندارند و نیز سیستم گردش خون واقعی برای انتقال اکسیژن از برگها به ریشه ندارند. اکسیژن از طریق بافتهای گیاه توزیع می‌شود. در حالیکه بیشتر گیاهان گوشتی نیاز کمی به هوا دارند، کاکتوس و گیاهان آبدار نیاز فراوانی به هوا دارند. بیشتر گیاهان در گروه میانی قرار دارند. دمای ثابت و رطوبت کافی از اجزای اساسی در رشد ریشه و عملکرد آن هستند. این عوامل تحت تاثیر نوع محیط کشت هستند (شکل 1.2 )

شکل 1.2 روابط هوا و خلل و فرج

محیط بیرون

محیط بالایی گیاه هر قسمتی است که می‌توان در بالای تاج یا آستر خاک مشاهده کرد. این محیط بالایی باید دمای درست برای رشد ویژه گیاه داشته باشد. شدت نور (که شامل ترکیب، مدت زمان و نفوذ است)، هوا ( گازهای تشکیل دهنده، حرکت آن‌ها و نسبت آن‌ها)، و رطوبت مربوطه همگی اجزای کامل در این محیط هستند که در مقیاس کوچکتر شامل عامل بیماری زا و استرس‌های خارجی هم هستند.

اگر این جنبه‌ها با هم در تعادل نباشند، گیاه رشد نخواهد کرد. گیاهان اتمهای کربن ( همانطور که می‌دانیم اجزای سازنده برای زندگی هستند) را تنها از این ضلع به عنوان جزء اصلی هواco2 همانند سازی می‌کنند.

تنها تاثیر یک جزء تفاوت ایجاد نمی‌کند. ترکیب این اجزاست که موجب تفاوت می‌گردد که شامل محرک ضلع پایانی یعنی آب است.

فراهم آوردن آب کافی

آب که حلالی عمومی است ضلع آخر 4 وجهی است که همان قاعده آن است. آب را نه به چشم اتمی منحصر بفرد بلکه به شکل ماده‌ای آبکی پیچیده که مواد غذایی را به سطح ریشه در جریان توده‌ای می‌رساند ببینیم که متعاقبا به سمت ساقه و بقیه نقاط گیاه می رود. آب عملکرد را در همه اضلاع می‌نگرد همانطور که رطوبت را در قسمت بالایی می‌بیند، مواد غذایی را انتقال میی‌دهد و از فعالیت‌های دیگر محیط کشت حمایت کرده و همه فعالیت‌های گیاه را کنترل می‌کند، همینطور مواد غذایی لازم در محل نهایی استفاده در سلولهای گیاهی را از طریق انتقال آن‌ها تامین می‌کند.

باستی آب برای در هر ضلع به مقدار درست باشد اگر هر گوشه درست باشد. آب در مرحله اولیه تبدیل نور به انرژی و در مرحله آخر تنفس نیاز است. این ماده باید با نیاز گیاه مطابقت داشته باشد. گیاهانی که ترجیحشان اینست که حدفاصل بین ریشه و ساقه خشک باشد نباید در سیستم کشت آبی2 پرورش یابند. گیاهان آبزی3 نباید در در قسمت بین ریشه و ساقه دچار خشکی شوند. ترکیب شیمیایی آب برای عملکرد آن بحرانی است و باید برای کارکرد درست جور و متعادل گردد. با وجود آنکه گیاه معمولا با وجود محدودیت‌ها در دیگر اضلاع چهاروجهی رشد خود را سازگار می‌کند (که البته زیبا و یا مولد نخواهد شد ) اما می‌تواند زنده بماند و تنها هدف واقعی هر گیاه را برآورده کند. اما تقلیل آب را تحمل نمی‌کند.در صورت محدود شدن میزان آب عملکرد گیاه تقلیل پیدا می‌کند و یا از بین می‌رود و خواب بذر، و یا ازبین رفتن آن می شود. دادن آب کافی سخت‌ترین نکته برای آموختن و راحت‌ترین کار برای از بین رفتن گیاه است.

حذف یکی از اضلاع و یا تغییر آن

بنابراین، از این نکات چه چیزی را یاد گرفتید؟ اگر یکی از اضلاع را حذف کنید هیچ فایده‌ای ندارد. اگر یکی از اضلاع را نادیده بگیرید حتی اگر اضلاع دیگر درست باشند محصول در کوتاه مدت دچار تغییر می شود. در هر کدام از اضلاع تغییراتی در زمینه کمیت، کیفیت، ترکیبات و یا دسترسی آن‌ها ایجاد کنید و به جبران باید حداقل در یکی از اضلاع دیگر تغییراتی اعمال کنید. داشتن اطلاعات در مورد نیاز گیاه در هر ضلع با وجود فناوری‌های جدید شناخته‌شده و قابل دسترسی است. سوالی که باقی می‌ماند اینست که آیا پرورش‌دهنده می‌تواند دانش تمام و کمال برای محصول را با استفاده از زمان، دانش، بودجه، حجم کار و خوی خود به دست آورد؟

آبیاری دستی

آبیاری دستی آسان‌ترین و ارزان‌ترین راه در تمامی سیستم هاست.

آبیاری دستی آسان ترین و ارزان‌ترین راه در تمامی سیستم‌هاست. . این شامل همه کارها از نگه داشتن شلنگ در دستتان گرفته و یا چرخش شیر فلکه به صورت دستی که آب را از طریق یک سیستم آبیاری چکاننده ها، spray stakes یا دیگر فرستنده‌ها یکتا از جمله آبپاش ها و شلنگهای جذب‌کننده استفاده می کند.این کار به پرورش‌دهنده بیشترین قدرت کنترل را در طول مدتی که او توجه کرده و میزان درست آب را به هر ظرف و یا گیاه می‌رساند را می‌دهد.

اگر پرورش‌دهنده از ظروف چهارده لیتری همراه با خاک استفاده می کند ، به کارگیری 2 لیتر آب کافی نخواهد بود. همواره تا جایی آبیاری کنید که حداقل 20 درصد زهکشی باشد. اینکار اشباع کامل را تضمین می‌کند و نمکهای جمع‌شده را میشورد.

سیستم خودکار

اما برای استفاده دقیق حجمی، شما باید از سیستمی استفاده کنید که مقدار مشخصی از آب را به هر نقطه توزیع کند و برای انجام این کار، به یک سیستم خودکار نیاز خواهید داشت. سیستمی را طبق نیاز آب طراحی نمایید. اینکار را با توجه به مقدار آب مورد نیاز برای ورود به ظرف در زمان اختصاص داده شده شروع کنید تا اطمینان حاصل شود که ریشه ها بیش از زمان توصیه شده در زیر آب قرار نگرفته باشند. سپس، از آنجا که چکاننده‌ها دارای نمایه عمیق هستند، نوع و تعدادی از چکاننده‌ها را برای ورود به ظرف و به منظور برآوردن این نیاز انتخاب کنید. سپس، کل چکاننده‌های مورد نیاز برای سیستم پیشنهادی خود را بشمارید و لوله ها و پمپ ها را طراحی كنید تا این حجم كل را به فشار مورد نیاز برای کارکرد مناسب چکاننده برساند.

در مرحله بعد اندازه تانک را تعیین کنید تا اطمنان حاصل نماید که میزان آب مورد نظر در آبیاری در دسترس است. و برای پوشش‌دهی تعداد کاربرد موردنیاز که با تغیرات تانک کافی باشد.

به خاطر داشته باشید که حجم در هر چکاننده باید یکسان باشد. بنابراین، اطمینان داشته باشید که فشار لازم در کل سیستم و حجم توزیع شده در هر چکاننده در دسترس است و تا حدودی امکان خطا را نیز در نظر بگیرید. به یاد داشته باشید که با بالارفتن فشار حجم خروجی کاهش می‌ابد. اگر نیاز دارید حداقل 3 ستون در سیستم و 500 لیتر در هر دقیقه ذخیره نمایید باید از تلمبه ای برای این موضوع استفاده نمایید.

برای سیستم های حداکثری مانند کشت عمیق آبی4 نیاز به پاک کردن محل ریشه است تا محلول آبی را تمیز نگه دارید و اشباع هوا که با استفاده از فناوری های هوایی مانند تلمبه هوا در آن حفظ شود.سیستم‌های هواکشت5 باید همان نیازها را برآورده نمایند اما تنها برای مدت زمان کوتاهی خاموش می‌شوند و باید در جای تاریک انجام کار کنند. برای سیستم‌های خاک رس6 و یا سیستم ریگی7 نیز به همین روش عمل کنید. اما زمان خاموشی طولانی‌تر است زیرا تراکم آب را در سطح نگه می‌دارد و اجازه می دهد تا ریشه‌ها زمان بیشتری رطوبت بالا داشته باشند.

و تمامش همین است. همه سیستم های موجود در بازار در دو گروه جای می گیرند: دستی و یا اتوماتیک. زمان‌سنج و کار لازم برای آب ملاحظات مهمی تلقی می شوند. بقیه نکات مربوط به تلمبه است. به عبارت ساده‌تر، هدف اینست که آب را سر وقت و با هدف به ریشه برسانیم. هر چیز دیگری ربط به آسانی و دقت دارد. بنابراین، دوگروه و تعداد زیادی سیستم وجود دارد. آسان ترین آن‌ها بهترین آن‌هاست.

هدف اینست که آب را سر وقت و با هدف به ریشه برسانیم.

در واقع پرورش دهنده بر روی سیستم تاثیرگذار است

آبیاری فوقانی به صورت دستی بهترین روش است به ویژه برای از صافی گذراندن نمکها و می تواند تا زمانی که تمامی ظرف‌ها آبیاری می‌شوند با استفاده از spray stakes تحقق یابد. روش زهکشی و غرقاب8 روش دلخواه نویسنده برای استفاده از محلول آبی نیست. اما این روش تا حدی کارکرد دارد. اما همواره باید شامل مرحله صافی گذراندن باشد تا میزان نمک‌هایی که از ظرف کشیده نشده و به بالا می‌آیند را کاهش دهد. فرستنده‌های قطره‌ای در محیط‌های کشتی که خیلی هوا ندارند مناسب است اما به حرکت جانبی بستگی دارند تا محل ریشه را اشباع کنند و در از بین بردن محل کشت کار آنچنانی انجام نمی دهند. روش آب فشانی9 خوب است اما در صورتیکه محصول بتواند آن را مدیریت کند. و اگر محدودیت‌های شدیدی در حالت استفاده آن‌ها وجود داشته باشد.

به خاطر بسپرید که بیماری و ظروف از دست رفته اغلب نتیجه استفاده از این نوع سیستم هستند که مقدار زیادی آب را در زمان دبی به هوا هدر می‌دهد. SPRAY STAKES واقعا در بسیاری از محیط‌های کشت بیشترین انعطاف‌پذیری را دارندبه استثنای هوا که فرستنده باید مانند دهانک مه عمل کند. spray stakes می‌توانند برای پخش کردن آب در محیط کشت بکار بروند و آبیاری یکسان و زهکشی مناسب را تضمین نمایند.

مشکل می‌شود 30 سال تجربه را در مقاله‌ای کوتاه گنجاند. اما اگر این راهنمایی ها پیروی شود در عملکرد گیاه به نتایجی دست پیدا می‌کنید، پولی را پس‌انداز می‌کیند، و موفقیت کلی شما به عنوان پرورش دهنده حاصل می‌گردد. المان اساسی در کل این بحث خود شما به عنوان پرورش دهنده گیاه هستید. فرد پرورش دهنده بر روی کل سیستم تاثیر می‌گذارد و موفقیت و شکست به طو.ر کامل بر دوش پرورش‌دهنده است.

1 Growth Tetrahedron
2 aquaculture system
3 aquatic
4 deep-water culture
5 Aeroponic systems
6 hydroton system
7 pebble systems
8 flood and drain” method
9 Sprinklers