در کشت گلخانه‌ای بذر بکاریم یا نشاء؟

یکی از سئوالات و چالش‌های عمده گلخانه داران همیشه این بوده که کشت خود را با کاشت بذر شروع کنند یا نشاء؟!

مهمترین وجود چنین چالشی، مشکلات و سختی‌ها پرورش و کاشت نشاء بوده است، ما در این مقاله سعی خواهیم کرد به دلایل اصلی این مشکلات و البته ارائه راهکارهای کاربردی در این خصوص بپردازیم، پس با ما همراه باشید.

چرا کاشت نشاء برای بعضی از گلخانه داران سخت است؟

اگر بخواهیم این موضوع را بصورت فهرست وار بررسی کنیم به موارد زیر خواهیم رسید:

• مشکلات پروسه کاشت و پرورش بذر و تبدیل آن به نشاء
• داشتن مهارت و زیر ساختهای کافی مثل مکان مناسب، سینی کشت، آشنایی با برنامه‌های کودی خاص
• حساسیت فوق العاده بالای دوره تبدیل بذر به نشاء و احتمال از دست دادن نشاء‌ها با کوچکترین اشتباه و خطاء

با توجه به این موارد و مواردی از این دست خواهیم دید که کاشت بذر و تبدیل آن به نشاء کار هر کسی نیست و گاو نر می‌خواهد و مرد کهن، ولی نکته بسیار مهمی که باید به آن دقت ویژه ای داشته باشیم، تفاوت بسیار زیاد کاشت مستقیم بذر با کاشت نشاء است که در ادامه به بررسی این مورد هم خواهیم پرداخت.

مزایایی کاشت نشاء

شاید مزایای زیادی برای کاشت نشاء در کشتهای گلخانه ای بتوان شمرد ولی ما در اینجا به بیان مهمترین‌ها بسنده خواهیم کرد، کشات نشاء به جای کاشت مستقیم بذر باعث:

• به حداقل رساندن واکاری (کاشت مجدد بذرهایی که در کاشت مستقیم بذر دوباره کاشته می‌شوند) بعد از کاشت
• کوتاه تر شدن معنادار فاصله زمانی از کاشت تا آغاز باردهی
• مدیریت و کاهش هزینه‌های نگهداری و سوخت
• افزایش معنادار میزان باردهی
• بالا بودن قدرت رشد و توسعه بوته‌ها از ابتدای دوره
• افزایش طول دوره باردهی و عمر اقتصادی بوته ها

در اینجا بد نیست که به توضیح بعضی از موارد فوق بپردازیم تا مطلب برای شما بیشتر واکاوی شده و درک مطلب آسان تر شود.

به حداقل رساندن واکاری

یکی از عمده ترین هزینه‌ها و مشکلات در کاشت مستقیم بذرها عدم جوانه زنی و یا رشد ضعیف بذرهای تازه کاشته شده در گلخانه هاست. به دلیل مختلفی اعم از:

• آفات و بیماریها
• شرایط خاک و آبیاری
• استرس‌های محیطی

و مواردی از این دست، بذر کاشته شده جوانه زنی خوبی نداشته یا اصلا جوانه نمی‌زند، در اینچنین مواردی ما مجبور به واکاری یعنی کاشت مجدد بذر خواهیم شد. با توجه به قیمت‌های بسیار بالای بذرهای مورد استفاده این یک هزینه مازاد برای گلخانه دار خواهد بود. البته فراموش نکنیم که امکان واکاری در کاشت نشاء هم وجود دارد ولی این هزینه به مراتب کمتر از کاشت بذر است.

کوتاه تر شدن معنادار فاصله زمانی از کاشت تا آغاز باردهی

یکی از مهمترین مزایای کاشت نشاء همین کوتاه تر شدن زمان آغاز باردهی است، شما در کاشت بذر در خزانه و تبدیل آن به نشاء به دلیل شرایط خاص نشاء خانه و خاک بستر سرعت رشد و توسعه را به شکل خیلی زیادی افزایش می‌دهید و بازه زمانی کاشت تا شروع باردهی را کوتاه می‌کنید، به عنوان مثال زمانیکه شما بجای بذر خیار نشاء آنرا کاشت می‌کنید می‌توانید حداکثر 30 تا 40 روز بعد از کاشت برداشت را شروع کنید این در حالیست که در کاشت مستقیم بذر این زمان به مراتب طولانی تر است.

مدیریت و کاهش هزینه‌های نگهداری و سوخت

یکی از بزرگترین مزایای کاشت نشاء به جای بذر همین کاهش هزینه‌ها در ابتدای دوره است، همانطور که شما هم می‌دانید در دوره زمانی کاشت بذر و تبدیل آن به نشاء باید به شرایط کشت خیلی دقت داشته باشید چرا که با کوچکترین استرس محیطی ضریب تبدیل بذر به نشاء به شدت افت می‌کند، با توجه به این مهم شما فرض کنید که باید این شرایط را برای یک گلخانه 3000 متری فرآهم کنید، چقدر باید هزینه سوخت و نیروی انسانی شود این در حالیست که شما همین تعداد بذر را می‌توانید در محیطی بسیار محدودتر مثلا 100 متر انجام دهید.

معایب کاشت نشاء

هر کاری که در کشاورزی و گلخانه داری انجام می‌شود، مطمئنا دارای مزایا و معایبی است، کاشت نشاء هم خارج از این قائده نیست. اگر بخواهیم این موارد با بصورت فهرست وار بررسی کنیم به موارد زیر خواهیم رسید:

• بالا بودن هزینه‌های تولید نشاء
• تنوع پایین نوع خیارها به دلیل محدودیت نشاء ها
• استرس‌های انتقال و کاشت نشاء در ابتدای دوره
• استوپ کردن چند روزه نشاء‌ها بعد از کاشت

و مواردی این دست. ولی با توجه به همه این موارد این سئوال مطرح می‌شود که در کشورهای پیشرفته کشاورزی که به عنوان الگوی صحیح برای ما مطرح می‌شوند شروع کشت با کاشت بذر است یا نشاء؟ در ادامه به جواب این مورد خواهیم پرداخت.

در کشورهای پیشرفته کشاورزی در ابتدای دوره در گلخانه‌ها بذر کاشته می‌شود یا نشاء؟

در پاسخ به این سئوال با قاطعیت می‌گوییم که در گلخانه‌های مدرن ما چیزی به نام کاشت مستقیم بذر در بستر کشت در گلخانه‌ها نداریم و همه گلخانه داران از نشاء برای کاشت استفاده می‌کنند، دلایل بسیار زیادی برای ایم مورد می‌توان شمرد ولی عمده ترین این دلایل عبارتند از:

• مدیریت و کاهش زمان کاشت تا آغاز باردهی
• مدیریت منابع نیروی انسانی
• کاهش هزینه‌های سوخت در ابتدای دوره

و مواردی از این دست. دقت داشته باشید که بر خلاف تصور این نوع هزینه در کشورهای پیشرفته به مراتب بالاتر از ایران است و در صورت عدم دقت و توجه کافی به این مورد یک کشت گلخانه ای شروع نشده تمام شده است چرا که میزان هزینه کرد به نسبت سود حاصل از آن کشت بیشتر شده است.

پیشنهاد ما

همانطور که بارها به این موضوع اشاره شده است هر کشور شرایط خاص خودش را در کشاورزی دارد و همیشه باید با توجه به این شرایط نسبت به انتخاب روش‌های کشت و کار در کشاورزی اقدام کند، با توجه به این مهم پیشنهاد ما به شما این است که اگر در شما خودتان امکان کاشت و تولید نشاء را دارید حتما نسبت به تولید و کاشت نشاء اقدام کنید یا اگر در منطقه شما امکان خرید نشاء با کیفیت را دارید حتما نسبت به این کار اقدام کنید در غیر این صورت می‌توانید نسبت به کاشت مستقیم بذر اقدام کنید.

نکته مهم در اینجاست که ما در هر صورت به شما در خصوص نحوه کاشت مستقیم یا کاشت نشاء از لحاظ نکات فنی و مخصوصا کوددهی کمک خواهیم کرد شما کافیست که فرم درخواست مشاوره را تکمیل و برای تیم پشتیبانی ارسال کنید.

امیدوارم که این مطلب هم برای شما مفید به فایده بوده باشد.