سولاریزاسیون (آفتابدهی) خاک چیست؟

به از بین بردن عوامل بیماریزا، لارو، تخم و خود آفات، بذر علف های هرز بدون استفاده از سموم شیمیایی و فقط با استفاده از افزایش دما به کمک تابش مستقیم نور آفتاب به سطح خاک زراعی سولاریزاسیون یا همان آفتابدهی خاک های زراعی گفته می شود.

اهمیت انجام سولاریزاسیون (آفتابدهی) در خاکهای زراعی

اهمیت انجام سولاریزاسیون در تمامی زمین هایی که امکان انجام این کار را دارند زیاد است، چرا که انجام سولاریزاسیون باعث ریکاوری خاک می شود و هر چقدر این کار بصورت مرتب و سالانه انجام شود به همان میزان خاکی سالم تر از لحاظ عوامل بیماریزا و قوی تر از لحاظ میزان باردهی خواهیم داشت.

ولی اهمیت انجام سولاریزاسیون (آفتابدهی) در خاکهایی که بیشتر کشت می شوند هم به مراتب بیشتر است. از این نوع کشتها می توانیم به کشتهای گلخانه ای یا کشتهای فضای باز مخصوصا در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری اشاره کنیم که دفعات و حجم کشت در این نوع زمین ها به مراتب بیشتر است.

با توجه به موارد تقریبا در تمامی کشتهای فضای باز یا گلخانه ای می توانیم از سولاریزاسیون استفاده کنیم. دقت داشته باشید که در باغات به دلیل حضور همیشگی ریشه درختان عملا امکان انجام سولاریزاسیون خاک وجود ندارد.

رابطه انجام سولاریزاسیون با بیماری نماتد در چیست؟

بیماری نماتد به عنوان یکی از خطرناکترین بیماریهای خاک های زراعی است. به دلیل توانایی های منحصر به فردی که کرم های نماتد دارند از قبیل:

• نفوذ به عوق 90 سانتی متری خاک
• ماندگاری بلند مدت لارو و شفیره نماتد،
• رابطه و شباهت بسیار زیاد به میکروارگانیسم های مفید خاک
• محدود بودن سموم قابل استفاده برای کنترل و مقابله با عوامل بیماری نماتد
• تنوع بسیار بالای نماتدهای بیماریزا در انواع کشتها

و مواردی از این دست، هرکاری که بتواند حتی بصورت محدود در مقابله و کنترل این بیماری نقش ایفاء بکند، حائز اهمیت خواهد بود.

انجام سولاریزاسیون به عنوان یک روش بی ضرر برای خاک زراعی و بدون استفاده از سموم شیمیایی می تواند یکی از بهترین کارها در مقابله با زمین های آلوده به نماتد مطرح باشد.

در چه شرایطی امکان انجام آفتابدهی (سولاریزاسیون) خاک وجود ندارد؟

اگر میزان دما در تابستان در منطقه شما به حد قابل توجهی بالا نمی رود و امکان ایجاد شرایط دمایی حداقل 70 درجه ای در زیر نایلون در زمان انجام سولاریزاسیون را ندارد، عملا در شرایط و منطقه شما امکان انجام سولاریزاسیون وجود ندارد و انجام این کار تاثیر آنچنانی در ضد عفونی کردن خاک نخواهد داشت.

نحوه انجام سولاریزاسیون (آفتابدهی) خاک

انجام این کار بسیار آسان و کم هزینه است، برای این منظور بعد از جمع آوری محصولات ترجیحا خاک را یک شخم سطحی و کم عمق بزنید، بعد از این کار یک آبیاری سنگین انجام دهید، بلافاصله بعد از انجام آبیاری سطح خاک را با استفاده از نایلون بپوشانید و از خروج بخار آب از سطح خاک جلوگیری کنید.

دقت داشته باشید که هرچقدر فاصله زمان نایلون کشی سطح خاک با پایان آبیاری کمتر باشد به همان میزان کارائی سولاریزاسیون بیشتر خواهد بود.

انتخاب نایلون مناسب برای انجام فرآیند آفتاب‌دهی خاک:

موفقیت آفتابدهی با نور خورشید به استفاده از نایلون مناسب این کار بستگی دارد. یعنی به‌عنوان اصل اول این کار نیاز است از نایلون شفاف به جای ورقه‌های سفید، رنگی یا حتی سیاه استفاده کنید. انواع شفاف بهترین کارآیی را برای جذب گرما و انتقال آن به خاک دارند. شاید فکر کنید نایلون با رنگ سیاه کارآیی بالاتری دارند، اما در واقع این نوع از نایلون مقداری از گرما را جذب می‌کنند و در خود نگاه می‌دارند، بنابراین تاثیر موردنظر تیمار با نور خوشید بر خاک حاصل نخواهد آمد.

برای این منظور بهتر است نایلون با ضخامت کم را انتخاب کنید. نایلون پلی‌اتیلن با ضخامت یک میلی‌متر برای این فرآیند مناسب و مقرون‌به‌صرفه هستند. بااین‌حال، ممکن است این نوع از نایلون خیلی بادوام نباشند و ممکن است به‌راحتی به‌دلیل وزش باد یا توسط حیوانات پاره شوند. اگر در منطقه‌ی بادخیزی زندگی می‌کنید از نایلون با ضخامت ۱٫۵ تا ۲ میلی‌متر استفاده کنید. البته دقت داشته باشید که این مشکلات در کشت های فضای باز بیشتر مطرح است در کشتهای گلخانه ای که مشکل استرس های محیطی اینچنین وجود ندارد از نایلون ها نازک هم می توانید استفاده کنید.

عدم استفاده از موادی مثل کود دامی نپوسیده یا مواد شیمیایی

بعضی از کشاورزان به باور خود برای افزایش قدرت ضد عفونی کنندگی اقدام به استفاده از کود دامی نپوسیده و تر در زیر نایلون یا مواد شیمیایی می کنند، انجام این کار بصورت کلی با روح انجام سولاریزاسیون در تضاد است، مهمترین قابلیت سولاریزاسیون، عدم استفاده از مواد شیمیایی یا سایر مواد در انجام ضد عفونی خاک است. از طرف دیگر به دلیل شرایط خاصی که در زیر نایلون وجود دارد و دما بسیار بالاست، مواد موجود در این مواد با خاک بعضا ترکیبات خطرناکی تولید می کنند که آسیب های جدی به خاک و ریشه گیاهانی که قرار است در این خاک رشد و توسعه پیدا کنند خواهد داشت. به همین دلیل توصیه اکید می شود که در انجام سولاریزاسیون (آفتابدهی خاک) به هیچ عنوان از هیچ موادی به هر عنوانی استفاده نکنید.

مدت زمان انجام سولاریزاسیون (آفتابدهی) خاک

این مدت زمان بسته به شرایط محیطی و شرایط خاک زراعی می تواند متفاوت باشد ولی شما می توانید از ۲۵ الی ۶۰ روز نسبت به انجام سولاریزاسیون اقدام کنید.

امیدواریم که این مطلب برای شما کشاورزان و کارشناسان عزیز مفید بوده باشد، در صورت وجود هر گونه سئوال یا ابهام در این خصوص یا سایر موارد می توانید با تکمیل فرم زیر و ارسال آن برای ما از خدمات مشاوره ای رایگان ما هم برخوردار شوید.