اهمیت استفاده از کود NPK برای کشاورزی پایدار
توسط دکتر جلال علیون (بروزرسانی: )
با توجه تغییرات اخیری که در معادلات جهانی اتفاق افتاده، داشتن یک کشاورزی پایدار بسیار بیشتر از پیش ارزش خود را برای بقاء جوامع بشری نشان داده است. کودها به عنوان مواد اولیه در تولید محصولات کشاورزی حرف اول و آخر را میزنند و در این بین کودهای N.P.K به عنوان غنی ترین منبع تامین کودی نقش بسیار مهمی را ایفاء میکند. ما در این مقاله سعی خواهیم کرد تفاوتها و قابلیتهای استفاده از کودهای N.P.K در مقایسه با کودهای تک عنصره را توضیح دهیم
تامین به موقع کود
یکی از مهمترین فاکتورها در جوابگیری درست و بجا از کودها استفاده بهنگام از کودهاست. برخلاف تصور و عقیده بعضی از کارشناسان احتیاجات گیاهان در مقاطع مختلف از کشت به یک نوع عنصره ماکرو محدود نیست به عنوان مثال در ابتدای دوره کاشت، گندم فقط به کود فسفر بالا برای افزایش ریشه زایی یا کود ازت بالا برای افزایش رشد طولی و سبزینگی نیاز ندارد بلکه به هر دوی این عناصر نیاز دارد ولی به دلیل محدودیتهای استفاده از کودها از لحاظ فواصل زمانی بین کوددهی در کودهای تک عنصره و محدود بودن قدرت جذب و ماندگاری کودهای تک عنصره شیمیایی امکان تامین راحت و کافی هر دوی این عناصر ماکرو به تناسب نیاز بصورت عمومی مهیا نیست چرا که در هر بار استفاده عمدتا یک نوع ماده کودی ماکرو برای کشت تامین میشود، ولی خوشبختانه در استفاده از کودهای N.P.K در هر بار استفاده هر سه این عناصر به میزان نیاز در آن مقطع خاص تامین میشوند
ضمنا باید به این نکته بسیار مهم هم دقت داشته باشیم که از زمان کوددهی تا زمان جذب توسط کشت باید فاصله مشخصی در نظر گرفته شود به عبارتی ما باید قبل از وارد شدن گیاه به مرحله نیاز به آن عنصر یا عناصر این کودها را در اختیار کشت قرار دهیم که خود این محدودیت در زمان و مراحل استفاده میتواند در کمیت و کیفیت کوددهی و تامین کودها نقش بسیار مهمی ایفاء کند.
حفظ خاک زراعی در عین تامین حداکثری کودها
همیشه قسمتی از کودهای شیمیائی در خاک بلوکه شده و جذب ریشه نمیشوند این میزان در انواع کودهای شیمیائی از ۳۰ الی ۸۰ درصد متغیر است به عبارتی در هر بار استفاده از کودهای شیمیائی در خاک بلوکه میشود. بروز این حالت باعث ایجاد محدودیت جدی در استفاده از کودهای شیمیائی در خاک میشود که در صورت عدم دقت به این مهم ضررهای زیادی را متوجه خاک زراعی خواهد کرد در استفاده از کودهای N.P.K به دلیل بالا بودن تکنولوژی تولید از یک طرف و تامین همزمان انواع کودها این مشکل کمتر خود را نشان خواهد داد ولی باز هم باید اصول استفاده رو رعایت بکنیم.
تامین همزمان انواع کودها
در استفاده از کودهای شیمیایی سنتی ما عموما یک ماده کودی ماکرو را تامین خواهیم کرد مثلا در استفاده از اوره ازت مورد نیاز کشت تامین خواهد شد یا در استفاده از ماپ (مونوآمونیوم فسفات) عمدتا فسفر مورد نیاز تامین خواهد شد این در حالیست که در استفاده از کودهای N.P.K بصورت همزمان حداقل از سه کود پایه در درصدهای مختلف تامین خواهد شد.
مدیریت مصرف آب در استفاده از کودها
کوددهی یعنی استفاده از آب و هرچقدر کوددهی بیشتر باشد به همان میزان استفاده از آب هم بیشتر خواهد بود. با توجه به بحث تغییرات آب و هوایی و کاهش شدید منابع آبی مورد استفاده در کشاورزی هر چقدر استفاده از این منابع آبی موجود کنترل شده تر باشد به همان میزان ضریب تاثیر بیشتری خواهد داشت زمانیکه ما بتوانیم با یک بار آبیاری چندین ماده کودی مورد نیاز کشت را تامین کنیم به طبع آن ضمنا تامین بهینه کودها میزان مصرف آب هم کاهش پیدا خواهد کرد و این بدان معناست که استفاده از کودهای N.P.K یعنی کاهش میزان مصرف آب و افزایش ضریب تایثر آن.
سوالات متداول
چرا استفاده از کود NPK برای کشاورزی پایدار اهمیت دارد؟
استفاده از کود NPK بهدلیل تأمین همزمان عناصر ماکرو مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم، نقش کلیدی در کشاورزی پایدار ایفا میکند. برخلاف کودهای تکعنصره که تنها یک نیاز گیاه را پاسخ میدهند، کودهای NPK بهینهترین روش برای افزایش عملکرد، حفظ سلامت خاک و کاهش وابستگی به منابع محدود کودهای شیمیایی هستند. این ترکیب متعادل باعث بهبود کیفیت محصولات و کاهش تخریب محیطزیست میشود.
چه تفاوتی میان کودهای NPK و کودهای تکعنصره وجود دارد؟
کودهای تکعنصره تنها یک عنصر مثل نیتروژن (اوره)، فسفر (ماپ) یا پتاسیم را فراهم میکنند، در حالی که کودهای NPK سه عنصر اصلی را بهطور همزمان و متعادل تأمین میکنند. این موضوع باعث جذب بهتر مواد مغذی، کاهش بلوکه شدن عناصر در خاک، و تأمین بهموقع نیازهای تغذیهای گیاه میشود. بههمین دلیل کوددهی با NPK کارایی بیشتری دارد و از اتلاف منابع جلوگیری میکند.
چگونه کود NPK باعث صرفهجویی در مصرف آب در کشاورزی میشود؟
استفاده از کودهای NPK به کشاورزان این امکان را میدهد که با یکبار آبیاری، چندین عنصر غذایی ضروری را به گیاه برسانند. این موضوع نهتنها کوددهی را مؤثرتر میسازد، بلکه باعث کاهش دفعات آبیاری و صرفهجویی قابل توجه در منابع آبی میشود. در دوران بحران آب و تغییرات اقلیمی، انتخاب NPK یک راهکار هوشمندانه برای افزایش بهرهوری و کاهش فشار بر منابع طبیعی است.
دیدگاهها
افزودن دیدگاه