زمان و نحوه‌ی هرس درخت سیب

درخت سیب با طبیعت بزرگ و گسترده شونده‌ و پوسته‌ی گرم و صاف خود، از جمله زیباترین درختان باغی به شمار می‌روند. با این حال، برای حفظ باروری، باید آن‌ها را به طور سالیانه هرس کرد. هرس کردن چند هدف را دنبال می‌کند:

• هرس کردن تاج درخت را باز می‌کند تا نور بتواند به تمام برگ‌ها برسد و کیفیت میوه‌ها افزایش یابد.
• هرس کردن امکان چرخش هوا را بیشتر می‌کند که باعث کم شدن امراض و مشکلات ناشی از حشرات می‌شود.
• هرس کردن باعث می‌شود که شاخه‌ها فضای کافی برای رشد کردن و محکم شدن را داشته باشند.

هرس کردن نهال درخت سیب

ممکن است شما یک یا دو نوع درخت بکارید. درختانی که به صورت نهال کاشته‌شده‌اند، عمر زیادی ندارند، هنوز شاخه‌ای ندارند. پس از کاشت، نوک آن را بچینید تا به اندازه‌ی ۹۰ تا ۱۱۵ سانتی‌متر ارتفاع داشته باشد. پایین‌ترین شاخه‌ها از زیر نقطه‌ی برش خورده شروع به رشد می‌کنند‍‍، پس هنگام برش، ارتفاعی دلخواه‌تان را در نظر داشته باشید.

بسیاری از نهال‌فروشی‌ها، درختان سیب بزرگ‌تری می‌فروشند که شاخه‌های‌شان درآمده است. اگر هوای محل زندگی شما خشک، گرم و رشد گیاهانی تک ریشه سخت است، این گزینه‌ مناسب می‌باشد، اما هزینه‌ی این درختان از نهال‌های کوچکتر بیشتر است. این درختان را بعد از کاشت تنها برای جدا کردن شاخه‌هایی که شکسته، نزدیک به هم و یا بیش از حد پایین هستند هرس کنید.

ابتدای بهار سال آینده موقع هرس مجدد است. به درخت نگاه کنید. باید چهار یا پنج شاخه‌ی اصلی را نگه دارید. این شاخه‌ها نباید بیش از ۶۰ سانتی‌متر از سطح زمین پایین باشند – ۹۰ سانتی‌متر بهتر هم هست. فاصله‌ی بین شاخه‌ها باید مساوی و حداقل ۱۲ سانتی‌متر از یکدیگر باشد. اساساً می‌خواهیم شاخه‌ها به نحوی مرتب شوند که شبیه پره‌های چرخ به نظر برسند. بقیه‌ی شاخه‌ها را ببرید، به خصوص آن‌هایی که نزدیک به هم از تنه‌ی اصلی منشعب شده‌اند، یعنی آن‌هایی که بسیار نزدیک به هم رشد می‌کنند.

هرس کردن درخت سیب

همان طور که درخت سیب رشد می‌کند، ردیف دوم و سوم شاخه‌های اصلی را انتخاب کنید. این بار نیز شاخه‌ها را به شکل ستاره یا چرخ مرتب کنید تا شاخه‌ها به طور مساوی حول تنه‌ی اصلی باشند. شاخه‌های کوچک دیگر را ببرید، به خصوص آن‌هایی که به صورت عمودی و یا نزدیک به هم رشد می‌کنند.

شاخه‌های بالایی را هرس کنید تا از شاخه‌های پایینی کوتاه‌تر باشند، به طوری که شبیه یک درخت کریسمس شود. این کار باعث می‌شود که نور به شاخه‌های پایینی برسد و میوه‌ها سالم بماند. شاخه‌ی اصلی را نیز هرس کنید. این شاخه در راستای مرکز درخت، از تنه‌ی آن منشعب می‌شود. همه‌ی شاخه‌های دیگر از آن منشعب می‌شوند. وقتی شاخه‌ی اصلی به ارتفاع مورد نظر شما رسید هرس کردن را شروع کنید. درختچه‌ها معمولاً ۳ تا ۳٫۵ متر رشد می‌کنند، این در حالی است که بهتر است درخت معمولی را بین ۴ تا ۵ متر نگه داشت. شاخه‌ی مرکزی را به صورت سالانه هرس کنید، به صورتی که از نزدیک‌ترین شاخه مقداری بالاتر باشد. این شاخه همیشه باید مرتفع‌ترین شاخه‌ی درخت باشد.

زمان هرس درخت سیب

به طور کلی، بهتر است درخت را در اواخر زمستان که در خواب است و هنوز برگ‌های جدید جوانه نزده‌اند هرس کنید. هوای سرد و خشک اواخر زمستان ایده‌آل است. هرس کردن درختان در خواب زمستانی مزایای زیادی دارد. مزیت اصلی این کار آن است که وقتی درخت برگی نداشته باشد بهتر می‌توانید شکل آن ببینید و به شکل صحیح درخت را هرس کنید.

اگر در تابستان یا اوایل پاییز هرس کنید با ریسک‌های زیادی مواجه خواهید بود. بیماری‌ها و آفت‌ها در این فصل‌ها فعال هستند و ممکن است هرس کردن شما باعث پراکنده شدن آن‌ها شود. همچنین، هرس کردن در این زمان رشد گیاهان دیگر اطراف درخت را بیشتر می‌کند. اگر در تابستان یا پاییز درختان را هرس کنید، شاخه‌هایی که به تازگی رشد کرده‌اند زمان کافی برای سفت شدن را ندارد و احتمال آسیب دیدن و سرمازدگی وجود دارد.

نحوه‌ی برش در هرس

اول از همه، برای این کار باید تجهیزات مناسب داشته باشید. از قیچی باغبانی تیز برای هرس کردن شاخه‌های با قطر کمتر از ۲ سانتی‌متری استفاده کنید. با استفاده از اره شاخه‌های بزرگ‌تر را ببرید. وسایل خود را تیز و تمیز نگه دارید. هنگامی که نوک شاخه‌ها را هرس می‌کنید، به میزان ۶ میلی‌متر بالاتر از جوانه‌ی برگ را ببرید. در هنگام برش شاخه‌ای از محل تنه‌ی درخت، به دنبال گلوگاه بگردید که یک برامدگی بین تنه و شاخه است. از این ناحیه برش را انجام دهید. اگر چسبیده به تنه شاخه را ببرید ممکن است آن محل دچار عفونت شود.

ملاحظات و هشدارهای هرس درخت سیب

علاوه بر هرسی که در اواخر زمستان هر سال انجام می‌گیرد، می‌توانید هرس‌های دیگری نیز در شرایط زیر انجام دهید:

• هرس شاخه‌های هرز خودرویی که به صورت عمودی به سمت بالا یا پایین درخت رشد می‌کنند. وجود این شاخه‌ها فایده‌ای ندارد و باعث هدر رفتن منابع درخت می‌شوند.
• هرس شاخه‌های خشک یا آسیب دیده.
• هرس شاخه‌هایی که دچار بیماری آتشک یا هر بیماری قارچی یا باکتریتیی دیگر هستند.
• هرس شاخه‌های ضعیف از بین شاخه‌هایی که روی هم یا نزدیک به هم قرار دارند.

می‌توانید برای رفع این مشکلات در هر زمانی درخت را هرس کنید. با این حال، در زمان هرس کردن شاخه‌های آسیب‌دیده توسط قارچ و باکتری، احتیاط زیادی داشته باشید تا باعث انتقال آن نشوید. حداقل از ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر پایین‌تر از نقطه‌ی بیماری را هرس کنید. بین هر برش، وسایل را در محلولی متشکل از کلراین و آب با نسبت ۱ به ۱۰ فرو کنید. کلراین باعث خوردگی تجهیزات می‌شود پس بهتر است آن‌ها را پس از استفاده آبکشی و به دقت روغن‌مالی کنید.