بیماری از بین رفتن نهالها
۲۰ مهر ۱۳۹۸ توسط واحد آموزش (بروزرسانی: )
علایم از بین رفتن نهالها
نهالها طی رشدشان ممکن است در دو برهه بمیرند: قبل و بعد از جوانه زدن. پس از کاشت و قبل از جوانه زدن بذر، سریعاً قارچ به آن حمله می‌کند و سبب پوسیدگی و ممانعت از جوانه‌زنی‌اش می‌شود. در مرحله‌ی بعد از جوانه‌زنی، نهالها رشد ناقصی دارد و پوسیدگی طوقه‌ی ساقه شروع می‌شود و می‌توان حالتی شبیه به ساقه‌های نرم و نازک با ترشحات آبکی به رنگ خاکستری، قهوه‌ای و سیاه دید. گیاهان جوان به کلروتیک مبتلا می‌شود و خمیدگی ساقه‌ها شروع و در نهایت وارونه می‌شود، طوری که انگار از طوقه قطع شده باشد. روی گیاهان مرده یا روی سطح خاک چیزی شبیه به کپک سفید یا خاکستری‌رنگ ظاهر می‌شود. زمانی که از بین رفتن نهالها شدید باشد، بهتر است آن‌ها را با نمونه‌های سالم جایگزین کنید.
عامل از بین رفتن نهالها
بیماری مرگ گیاهچه‌ها چندین نوع محصول را درگیر می‌کند و عامل آن قارچی است از سرده‌ی فیتیوم که می‌تواند برای سال‌های متمادی در باقی‌مانده‌ی گیاهان یا خاک به حیاتش ادامه دهد. قارچ هنگام بروز شرایط جوی گرم و بارانی، رطوبت بیش از حد خاک و تراکم بالای گیاهان کاشته شده شکوفا می‌شود. شرایط استرس‌زا، همچون اشباع زمین از آب یا استفاده بیش از حد از کود نیتروژن، نه‌تنها باعث تضعیف گیاهان می‌شود، بلکه برای رشد این بیماری سودمند نیز هست. هاگ‌های این قارچ با ابزار و تجهیزات آلوده یا گل‌هایی که به لباس و کفش‌ها چسبیده‌اند پخش می‌شود. با اینکه شرایط برای حمله قارچ مزبور به گیاهان طی تمامی چرخه‌ی حیات گیاهان فراهم است، بذرهای در حال رشد و نهالها آسیب‌پذیری بیشتری دارند. بیماری فوق لزوماً از فصلی به فصل دیگر در محل مشابه جابجا نمی‌شود، بلکه با مناسب شدن شرایط زمانی و مکانی برای آلوده ساختن گیاهان است که ظهور می‌کند.
کنترل بیولوژیکی از بین رفتن نهالها
قارچ‌کش‌های ارگانیک را می‌توان برای تیمار بذر استفاده کرد یا هنگام کاشت گیاهان به منظور جلوگیری یا کنترل اشکال پیش از جوانه زدن مرگ گیاهچه‌ها آن‌ها را در نواحی ریشه به‌کار گرفت. در بعضی موارد، درمان پیشگیرانه‌ی بذرها با آفت‌کش‌های بر پایه مس به کاهش بروز چنین بیماری و نیز کاهش شدت آن کمک می‌کند. آبیاری با «دود مایع» (آماده شده با مواد سوخته‌ی گیاهان و حل شدن دود در آب) نیز روی قارچ‌ها مؤثر است.
کنترل شیمیایی از بین رفتن نهالها
همواره رویکردی یکپارچه در نظر داشته باشید و در صورت امکان، اقدامات پیشگیرانه را همراه با تیمارهای بیولوژیکی به‌کار ببندید. اقدامات پیشگیرانه و دقت کافی در طی کارها بهترین شیوه برای جلوگیری از بروز بیماری مذکور است. در زمین‌هایی که قبلاً شاهد مرگ گیاهچه‌ها یا مشکلاتی نظیر زه‌کشی بوده است از قارچ‌کش‌ها در قالب اقدامات پیشگیرانه بهره ببرید.
اقدامات پیشگیرانه از بین رفتن نهالها
- از بذر گیاهان سالم یا بذر تهیه شده از مراکز معتبر استفاده کنید.
- در صورت امکان از ارقام مقاوم استفاده کنید.
- در محل‌هایی که زه‌کشی خوبی ندارند یا در جایی که خاک خیس و اشباع هست از بسترهای مرتفع بهره بگیرید.
- هنگام کاشت گیاهان فضای بیشتری بین بذرها یا گیاهان قرار دهید تا مناسب خشک ماندن پوشش گیاهان باشد.
- هنگام پیوند زدن، نهالها را در عمق زیاد نکارید.
- به محض ظهور اولین علایم، گیاهان آلوده را از بین ببرید.
- برنامه‌ی متعادل کود‌دهی همراه با تقسیم‌بندی میزان استفاده از کود نیتروژن داشته باشید.
- منظم ولی به شکل سطحی گیاهان را آبیاری کنید.
- اوایل صبح اقدام به آبیاری کنید تا سطح خاک هنگام بعد از ظهر خشک باشد.
- از آبیاری حلقه‌ای استفاده کنید تا آب در تماس مستقیم با ساقه قرار نگیرد.
- مراقب باشید ناخواسته گل‌و‌لای را از محلی به محل دیگر منتقل نکنید.
- ابزارها و تجهیزات را به شکل کامل، مثلاً با سفید‌کننده البسه، ضد‌عفونی کنید.
- پس از فصل برداشت، باقی‌مانده‌ی گیاهان را از میان ببرید.
- برنامه‌ی زراعی کاشت اقلام مختلف و مقاوم داشته باشید.
- در صورت امکان، خاک محل کاشت بذر را با استفاده از مالچ پلاستیکی در معرض نور آفتاب قرار دهید.
دیدگاه‌ها
افزودن یک دیدگاه