نماتد برگ، علایم، نشانه‌‌ها و کنترل آن

نماتد برگی (که به‌عنوان نماتد برگ و جوانه هم شناخته می‌شوند) روی بیش از ۲۵۰ گونه‌ی گیاهی در ۴۷ تیره تاثیر می‌گذارند. همه‌ی نماتدهای برگی شرایط مرطوب و دماهای معتدل را ترجیح می‌دهند. این نماتد با تغذیه‌ی مستقیم روی شاخ و برگ درختان به آن‌ها صدمه وارد می‌کنند. از آنجایی که این نماتد زیبایی ظاهری گیاهان را تخریب می‌کنند هیچ سطحی از آلودگی قابل‌‌قبول نیست. توت‌فرنگی، سرخس، گیاهان برگدار پرورشی و گیاهان تزیینی گلدانی (گل‌های آپارتمانی) با رشد رویشی مهم‌ترین میزبان‌های آن‌ها هستند. براساس گزارش‌ها از جمله میزبان‌های موجود در دسته‌ی گیاهان تزیینی می‌توان به گونه‌های بگونیا، کوکب‌، مینای آفریقایی، گونه‌های شمعدانی، سینره، پامچال، خانواده‌ی گل‌آهاری، بنفشه‌ی آفریقایی، گل بامیه، گل ادریس و گلاکسینیا اشاره کرد.

علایم و نشانه‌های نماتد برگی

نماتد برگی در حالت کلی سبب ایجاد زخم‌لکه‌های ناموزون خیس و آبکی – زردی مایل به قهوه‌ای مایل به ارغوانی یا سیاه محدود به رگ‌برگ- می‌شود. ظاهر زخم‌لکه بسته به شدت نور، گیاه میزبان و سن زخم‌لکه تغییر می‌کند. در برگ‌های جوان ممکن است شاهد رشد غیرطبیعی باشیم. برگ‌های آسیب‌دیده درنهایت پژمرده می‌شوند اما اغلب متصل به گیاه باقی می‌مانند. گیاهان علامت‌دار در گلخانه معمولاً در «کانون‌ها»ی با توزیع تصادفی ظاهر می‌شوند. تجمیع نماتد برگی با پاتوژن‌های باکتریایی یا قارچی منجر به سوختگی شدید می‌شود.

نشانه‌ها در میزبان‌های مختلف متفاوت هستند. در بگونیا زخم‌لکه‌ها اغلب محدود به رگ‌برگ‌ها نیستند و در برگ‌ها قرمزشدگی و برنزه‌شدن اتفاق می‌افتد. آسیب نماتد به بخشینه‌های گل‌های جوان داودی سبب ایجاد ساقه‌پایه‌ها و جوانه‌های جانبی می‌شود. در پیازهای سوسن آلوده‌شده با نماتد برگی جوانه‌هایی ایجاد می‌شوند که با علایمی تحت عنوان «بوته‌ی خوشه‌وار» همراه هستند.

چرخه‌ی بیماری نماتد برگی

نماتد برگی می‌توانند زمستان را در جوانه‌های خفته‌ی گیاهان چندساله و بقایای گیاهان در خاک سپری کنند. آن‌ها می‌توانند در حالت بی‌آب تا حدود سه سال در بافت گیاه دوام بیاورند. گیاهان یا قلمه‌های آلوده‌ی فاقد علامت محتمل‌ترین منبع آلودگی در محصولات گلخانه‌ای هستند. نماتد برگی از طریق شناور شدن در ساقه‌ها یا در امتداد سطح اجزای خیس گیاه منتقل می‌شوند. شیوع در گلخانه‌ها اغلب اوقات با پاشیدن آب آبیاری اتفاق می‌افتد. نماتد یا از طریق روزنه‌ها یا با نفوذ مستقیم به گیاه وارد می‌شوند. نماتد به‌محض ورود به برگ تکثیر می‌شوند و با تغذیه روی بافت برگ به آن صدمه می‌زنند. کل زیست‌چرخه‌ی آن‌ها در کمتر از ۱۴ روز در دماهای بهینه ( معمولاً ۱۸ الی ۲۴ درجه‌ی سانتی‌گراد بسته به گونه) کامل می‌شود.

مدیریت زراعی

• اجتناب از قلمه‌ها، نهال‌ها یا مواد رشد رویشی آلوده مهم‌ترین شیوه‌ی کنترل است. قبل از ورود گیاهان جدید به گلخانه بادقت آن‌ها را بررسی کنید.
• به‌طور مرتب به‌دنبال نشانه‌ها باشید. گیاهان آلوده باید کنار گذاشته شوند.
• بسیاری از علف‌هرزهای معمول میزبان هستند، بنابراین علف‌های هرز داخل گلخانه و نزدیک به آن را از بین ببرید.
• دوره‌ی تری برگ و ساقه را کاهش دهید. در صورت امکان از آبیاری اضافی اجتناب کنید. در اوایل روز اقدام به آبیاری کنید و فاصله‌ی گیاهان را به‌نحوی تنظیم کنید که شاخ و برگ گیاهان سریع خشک شوند.
• گفته می‌شود در میان گل‌های داوودی، برخی واریته‌ها آسیب‌پذیری کمتری در برابر نماتد برگی نشان می‌دهند.
• تیمار با آب داغ به‌مدت ۵ دقیقه در دمای ۵۰ درجه سانتی‌گراد سبب حذف نماتد برگی می‌شود اما بعضی از گیاهان ممکن است در این عملیات آسیب ببینند. سوخک‌های سوسن پاک را می‌توان قبل از کاشت به‌مدت ۱۰ دقیقه در آب داغ ۵۲ درجه فرو برد. تیمار با آب داغ باید بااحتیاط انجام شود زیرا احتمال آسیب‌دیدن گیاه زیاد است.

مدیریت شیمیایی نماتد برگی

هیچ ماده‌ی شیمیایی برای کنترل نماتد برگی ثبت نشده‌است.