چه نوری باعث تسریع رشد گیاهان می‌شود؟

در طبیعت، نور یکی از مهمترین عوامل رشد گیاهان است. گیاهان از نور در فرآیندی به نام فتوسنتز برای تولید غذا از دی‌اکسیدکربن و آب استفاده می‌کنند. بدون نور کافی، گیاهان به پتانسیل رشد خود نخواهند رسید و میوه زیادی تولید نخواهند کرد. نور خورشید بهترین نوع نور برای گیاهان است، اما آنها می‌توانند زیر نور مصنوعی نیز رشد کنند. سؤال اینجاست: «چه نوری باعث می‌شود گیاهان سریعتر رشد کنند؟»

پاسخ به این سؤال: «دانشمندان مدت‌هاست به دنبال بهترین طول موج نور برای تحریک رشد گیاهان هستند. اخیراً در مطالعه‌ای پیشنهاد شد نور آبی طول موج کوتاه‌تری نسبت به رنگ‌های دیگر دارد که باعث می‌شود بیشتر در دسترس سلول‌های گیاهی باشد.»

در این مقاله اطلاعاتی درباره این مطالعه جدید، فایده آن برای آینده گیاهان و اطلاعاتی درباره اینکه کدام طول موج برای گیاهان شما مناسب است، خواهید یافت.

نور یکی از مهمترین عوامل رشد گیاه است. گیاهان از نور برای تبدیل انرژی خورشید به واکنش‌های شیمیایی استفاده می‌کنند که گلوکز و سایر مواد مغذی را برای سلول‌هایشان فراهم می‌کند. شدت، رنگ و طول موج نور تعیین می‌کند که گیاه چه قدر انرژی می‌تواند جذب کند.

نور برای رشد و تکثیر گیاهان ضروری است. نوع نوری که گیاه دریافت می‌کند بر سرعت رشد، توانایی مبارزه با بیماری‌ها و رنگ آن تأثیر می‌گذارد. به طور کلی، هر چه گیاه نور بیشتری دریافت کند، سریعتر رشد می‌کند. اما همه انواع نور در رشد گیاهان یکسان عمل نمی‌کنند.

رنگ‌های مختلف نور واکنش‌های متفاوتی را در گیاهان تحریک می‌کنند. نور آبی و فرابنفش (UV) باعث رشد و نمو می‌شوند و نور قرمز و مادون قرمز (IR) به محافظت در برابر آسیب آفات و بیماری‌ها کمک می‌کنند. اگر می‌خواهید گیاهان‌تان سریع‌تر و سالم‌تر رشد کنند، نور مناسب را برای آنها فراهم کنید.

آیا می‌توان از منبع نور مصنوعی برای رشد گیاهان در داخل خانه استفاده کرد؟ گیاهان برای رشد به مقدار مشخصی نور نیاز دارند، بنابراین استفاده از نور مصنوعی ایده خوبی نیست. اگر می‌خواهید از نور مصنوعی استفاده کنید، مطمئن شوید که نور طبیعی خورشید را تقلید می‌کند. به عنوان مثال، منبع نور را نزدیک گیاه قرار دهید. این کار به گیاهان اجازه می‌دهد تا بیشترین مقدار نور را برای رشد دریافت کنند.

چه رنگ نور به رشد سریع‌تر گیاهان کمک می‌کند؟

گیاهان برای رشد به نور نیاز دارند، اما کدام رنگ نور به آنها کمک می‌کند سریعتر رشد کنند؟ رنگ‌های مختلف نور تأثیرات متفاوتی بر رشد گیاه دارند. مطالعه‌ای که توسط دانشگاه مریلند انجام شد نشان داد که گیاهان وقتی در معرض نور آبی و قرمز قرار می‌گیرند سریع‌تر رشد می‌کنند، نور سفید و سبز هیچ تأثیر منفی یا مثبتی بر رشد گیاهان ندارد. این تفاوت به این دلیل است که گیاهان از رنگدانه‌های مختلف برای جذب رنگ‌های مختلف نور استفاده می‌کنند.

نور آبی و قرمز مهم‌ترین رنگ‌ها برای فتوسنتز هستند، بنابراین گیاهان برای رشد سریع به این رنگ‌های نور نیاز دارند. نور سفید تأثیر منفی بر رشد گیاهان دارد زیرا کم‌اهمیت‌ترین رنگ نور برای فتوسنتز است. زیر نور سفید، گیاهان کندتر از زمانی که در معرض رنگ‌های دیگر نور قرار می‌گیرند، رشد می‌کنند.

کیفیت نور لامپ‌های مصنوعی با درجه‌بندی لومن بر وات (LPW) سنجیده می‌شود. درجه‌بندی LPW خروجی نور را بر حسب لومن بر وات (lm/W) اندازه‌گیری می‌کند. یک لامپ ۳۰۰۰ لومنی حدود ۱۱۰۰۰ LPW خواهد داشت.

رنگ نور ارتباط تنگاتنگی با طول موج نور دارد. رنگ‌های نور مرئی دارای طول موجی بین ۴۰۰ نانومتر (nm) تا ۷۰۰ نانومتر هستند، طول موج‌هایی در محدوده قرمز تا بنفش به صورت رنگ در طبیعت ظاهر می‌شوند. دمای رنگ (CT) منبع نور با استفاده از رادیاتوری بدنه‌سیاه با پوشش فسفری اندازه‌گیری می‌شود تا درجه طیف رنگی را اندازه‌گیری کند.

نور بنفش

نور بنفش مقدار بیشتری انرژی دارد، بنابراین وقتی گیاهان در معرض نور بنفش قرار می‌گیرند، رنگ گیاه و طعم میوه و سبزیجات بهبود می‌یابد.

نور آبی

نور آبی رشد گیاه را افزایش می‌دهد و گیاه را سریعتر به بلوغ می‌رساند. نور آبی به ویژه برای نهال‌ها و گیاهان جوان مهم است.

نور سبز

گیاهان انواع مختلفی از نور را جذب می‌کنند اما نور سبز را بازتاب می‌کنند. از نور سبز برای افزایش تولید کلروفیل استفاده می‌شود که باعث سبزتر شدن گیاهان می‌شود.

نور زرد

نور زرد از نظر اثراتی که بر رشد و سلامت گیاهان دارد مانند نور سبز است.

نور قرمز

نور قرمز به شکوفه زدن کمک می‌کند. با ترکیب نور قرمز و آبی، مقدار برگ‌ها بسیار افزایش می‌یابد.

گیاهان در چه رنگ نوری کمتر رشد می‌کنند؟

بسیاری از مردم بر این باورند که نور باعث رشد سریع گیاهان می‌شود. برخی از دانشمندان معتقدند بدون نور، گیاهان حتی نمی‌توانند زنده بمانند. فتوسنتز فرآیند است که به گیاهان کمک می‌کند انرژی خورشید را به غذا تبدیل کنند. این فرآیند زمانی اتفاق می‌افتد که کلروپلاست‌ها به گلوکز و سایر مواد مغذی تبدیل شوند. کلروپلاست‌ها اندامک‌هایی در سلول گیاهی هستند که از نور خورشید برای تولید انرژی استفاده می‌کنند.

رنگ‌های مختلف نور تأثیرات متفاوتی بر گیاهان دارند. گیاهان زیر نور قرمز به خوبی سایر رنگ‌های نور رشد نمی‌کنند. به این دلیل که نور قرمز به اندازه سایر رنگ‌های نور قوی نیست و در خاک نیز نفوذ نمی‌کند، بنابراین نور قرمز به اندازه سایر رنگ‌های نور فرآیند فتوسنتز را تحریک نمی‌کند.

نور سبز نیز در تحریک فتوسنتز کمترین اثر را دارد. به این دلیل که نور سبز بیشتر از سایر رنگ‌های نور توسط اتمسفر پخش می‌شود. در نتیجه، گیاهان از نور سبز به اندازه سایر رنگ‌های نور برای فتوسنتز استفاده نمی‌کنند.

آیا روشن گذاشتن دائمی لامپ رشد کار خوبی است؟

روشن گذاشتن دائمی لامپ رشد نه تنها ضروری نیست، بلکه ممکن است برای گیاهان مضر هم باشد. لامپ‌های رشد به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نور مورد نیاز گیاهان را برای رشد فراهم کنند و روشن ماندن آنها برای مدت طولانی باعث گرم شدن بیش از حد آنها می‌شود.

این کار ممکن است باعث پژمردگی یا حتی مرگ گیاهان شود. لامپ باید حداقل ۱۲ ساعت در روز روشن بماند و نظارت بر دمای اتاق بسیار مهم است تا بیش از حد گرم نشود.

اگر گیاهان را داخل خانه رشد می‌دهید، بهتر است لامپ را با یک تکه پلاستیک شفاف بپوشانید. این کار برای جلوگیری از تابش مستقیم نور به گیاهان است و از آنها در برابر آسیب‌های ناشی از نور محافظت می‌کند. مطمئن شوید که لامپ‌ها به درستی نصب شده باشند.

باید لامپ‌ها را طوری قرار دهید که نور به پایین ساقه نیز برسد و از طرفی گیاهان خیلی به هم نزدیک نشوند. همچنین، باید بین لامپ‌ها فضای کافی وجود داشته باشد.

نوردهی به ساقه‌ها فرآیندی ساده است که در خانه یا در گل‌فروشی قابل انجام است. ساقه‌های گل‌دار را می‌توان در یک گلدان پر از آب قرار داد تا آب را جذب کند. به این ترتیب، گل‌های شما ظاهری زیبا و رنگارنگ خواهند داشت.

چگونه متوجه شویم که گیاه بیش از حد نور می‌گیرد؟

اگر مطمئن نیستید که گیاه بیش از حد نور می‌گیرد، چند نکته وجود دارد که برای تصمیم‌گیری به شما کمک می‌کند. خیلی‌ها فکر می‌کنند که اگر گیاه سبز باشد، نور کافی دریافت می‌کند. اما همیشه این طور نیست. میزان نور مورد نیاز گیاه به نوع گیاه و فصل سال بستگی دارد.

برخی از نشانه‌های رایج که نشان می‌دهد گیاه بیش از حد نور می‌گیرد، پژمرده شدن برگ‌ها، قهوه‌ای شدن نوک یا لبه برگ‌ها و سوختگی برگ‌هاست. اگر هر یک از این علائم را مشاهده کردید، احتمالاً زمانش رسیده میزان نوری که گیاه دریافت می‌کند را تنظیم کنید.

چه میزان نور کافی است؟ اکثر گیاهان به حداقل شش تا هشت ساعت نور مستقیم خورشید در روز نیاز دارند. اگر نمی‌توانید این را فراهم کنید، گیاه را در جایی قرار دهید که نور غیرمستقیم کافی دریافت کند.

سخن پایانی

نور یکی از مهمترین عوامل رشد و نمو گیاهان است. گیاهان از نور برای تولید انرژی استفاده می‌کنند و از انرژی برای رشد، فتوسنتز و ایجاد سلول‌های جدید استفاده می‌کنند. در واقع، گیاه زیر نور مستقیم خورشید سریع‌ترین رشد را خواهد داشت.

انواع دیگری از نور نیز وجود دارند که نقش مهمی در رشد و نمو گیاهان دارند. منابع نور مصنوعی مانند لامپ‌های فلورسنت نیز می‌تواند به رشد سریع‌تر گیاهان کمک کنند. در نهایت به نیاز شما و نوع منبع نوری که دارید بستگی دارد.

یکی از مهمترین نورها برای رشد گیاهان، نور آبی است که به گیاهان در مبارزه با بیماری‌ها کمک می‌کند و ریشه‌های آنها را تقویت می‌کند. بهترین نوع نور برای گیاهان، نوری است که برای زنده ماندن و رشد به آن نیاز دارند. در برخی از گلخانه‌ها از نور آبی برای تسریع رشد و تقویت گیاهان استفاده می‌شود.

گیاهان آپارتمانی باید هر روز چهار تا شش ساعت در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند.