قارچ میکوریزا چیست؟

در کشاورزی به طور مداوم روش‌های جدید برای بازدهی بیشتر و عملکرد بهتر محصول یافت می‌شود. زمانی که بیماری‌ یا آفت‌ها تشخیص داده می‌شوند، اکثرا مواد شیمیایی به عنوان راه حل ارائه می‌شوند. ولی درخواست برای راه‌حل‌های ارگانیک رو به افزایش است، چرا که در دسترس بودن محصولات شیمیایی متغير است. حیات خاک می‌تواند به عنوان یکی از راه حل‌های سبزتر نام برده شود. چرا که با وجود قارچ‌ و باکتری‌های بی‌ضرر مختلف، فضای کمتری برای عوامل بیماری‌زا باقی می‌گذارد. هدف و انواع مختلف قارچ‌های میکوریزا در این مقاله شرح داده شده است.

میکوریزا چیست؟

کلمه «میکوریزا» به لاتین «Mycorrhiza» از ترکیب کلمات یونانی «myco» (قارچ) و «rhiza» (ریشه) گرفته شده است. این نوع قارچ به صورت طبیعی در خاک رشد می‌کند.

میکوریزا بیشتر در خاک استفاده می‌شود، چرا که می‌تواند به راحتی در اینجا مستقر شود. کاربرد میکوریزا در کشت جزء مورد عمل، کمتر اتفاق می‌افتد. هرچند، اگر از نوع خاصی از میکوریزا استفاده کنیم، این کار غیرممکن نیست.

در حالی که قارچ‌ها اغلب با آسیب در گیاه همراه هستند، این مورد در خصوص میکوریزا، که به شکل «متقابل» با گیاه همکاری می‌کند، صادق نیست. کلمه «متقابل» زمانی استفاده می‌شود که هر دو طرف از همکاری بهره ببرند.

قارچ و قارچ‌ها بین ریشه‌های گیاه لانه کرده و از طریق به اصطلاح «ریسمان‌ها» امتداد می‌یابند. ریسمان‌هایی که توسط قارچ ایجاد می‌شود، در یک شبکه عظیم الجثه و خاکی ظاهر می‌شوند و مصرف بهتر مواد مغذی را امکان‌پذیر می‌کنند. در مقابل، قند توسط گیاه آزاد می‌شود. قارچ‌ها برای رشد به قند نیاز دارند. با توجه به این همکاری موفق، میکوریزا و گیاهان برای دهه‌ها در همزیستی زندگی کرده‌اند. در نتیجه‌ای این تبادل دو طرفه، یک خاک بدون بیماری ساخته می‌شود، که در آن اغلب، با وجود عوامل بیماری زا هیچ آسیبی رخ نمی‌دهد.

مزایای میکوریزا چیست؟

با این که که وجود میکوریزا برای رشد گیاه حیاتی تلقی نمی‌شود، اما قارچ می‌تواند فعالیت‌های مهمی برای گیاهان انجام دهد. این وظایف در ادامه لیست شده است:

• محافظت از ریشه‌ها (قارچ‌های مضر فضا نمی‌گیرند)
• بهبود مصرف مواد مغذی و مواد معدنی
• جلوگیری از خشک شدن گیاهان به دلیل ذخیره بهتر آب درون گیاه
• بهبود مقاومت در برابر بیماری‌ها
• بهبود ساختار خاک
• امکان کشت با EC کمتر

انواع میکوریزا

می‌توان دو نوع میکوریزا را نام برد، که عبارت هستند از اندومیکوریزا و اکتومیکوریزا.

اندومیکوریزا

میکوریزای VA در این خانواده از قارچ‌ها، رایج‌ترین است. در واقع با این اندومیکوریزا بخش‌های داخلی گیاه در دسترس قرار می‌گیرد. چرا که تصور می‌شود روند انشعاب این قارچ خاص حتی بیشتر از موهای ریشه باشد، این اتفاق میسر می‌شود. به همین دلیل، اندومیکوریزاها حتی به سلول‌ و آوندهای گیاهی نیز دسترسی دارند. آن‌ها در کل سطح خاک یافت می‌شوند و می‌توانند به سلول‌های ریشه گیاه برسند. با توجه به مسافتی که این قارچ توانایی طی کردن آن را دارد، ظرفیت مصرف گیاه افزایش می‌یابد. به لطف پیامدهای آن، مواد معدنی و قندهای بیشتری بین گیاه و میکوریزا مبادله می‌شود.

در نهایت، ذخیره آب توسط میکوریزا تامین می‌شود، که در زمان خشکسالی زمانی که کشاورز مجبور به کشت به روش دیم می‌شود، تاثیر مثبتی بر گیاه خواهد داشت.

اکتومیکوریزا

موقعیت این میکوریزا از قبل با تعریف کلمه «ecto» به معنی «خارج» مشخص است. اکتومیکوریزا را می‌توان در لایه بیرونی ریشه یافت، اما واقعا به آوندهای گیاه دسترسی ندارد. اکتومیکوریزا را روی درختان می‌توان به شکل قارچ تشخیص داد. باور این است که گیاهان جوان از همکاری با اکتومیکوریزا بهره می‌برند، چرا که میکوریزا از ابتدا در امتداد ریشه شروع به رشد می‌کند. در نتيجه، حداکثر تاثیر قارچ تضمین شده است.

میکوریزا را به کشت خود اضافه کنید.

از آن جایی که میکوریزا بسیاری از عملکردهای گیاه را پشتیبانی می‌کند، افزودن این قارچ به شدت توصیه می‌شود. زمانی که گیاه به درستی یا به صورت مطلوب رشد نکرده باشد، می‌توان میکوریزا را به عنوان یک افزودنی مفید خاک در نظر گرفت. بعلاوه، می‌توان از آن برای بهبود مقاومت گیاه یا رشد محصول جدید یا جوان استفاده کرد.

استفاده از میکوریزا می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود. یکی از روش‌ها به این صورت است که مطمئن شوید این قارچ از قبل وقتی که گیاهان جوان هستند، حاضر باشد. این کار می‌تواند با مخلوط کردن میکوریزا در خاک گیاهان قدیمی انجام شود. این روش اغلب در عمل اجرا نمی‌شود، چون معمولا کشت‌های جدید به روش «تمیز» شروع می‌شوند. این عمل به منظور کاهش خطر آلودگی انجام می‌شود.

میکوریزا را می‌توان از طریق فرآورده‌های حاوی میکوریزا اضافه کرد، که پس از به کار بردن خاک می‌توانند به قارچ‌های بالغ تبدیل شوند. حتما این محصولات تا حد ممکن با غوطه‌ور کردن یا پاشیدن مورد استفاده قرار دهید.

باید در نظر داشته باشید که میکوریزاها توسط قارچ کش‌ها و مواد شیمیایی از بین می‌روند. همچنین به یاد داشته باشید که محصولات ضدعفونی‌کننده و حذف غشای زیستی تاثیری مشابه روی میکوریزا دارند. چرا که پایه‌ی قارچ آلی است.

علاوه‌ وجود میکوریزا در محصولات مقاوم‌سازی گیاه، می‌توان آن را در کودهای ارگانیک هم یافت.