درهم‌پیچیدگی ریشه گیاهان: تشخیص و درمان

گیاهان گلدانی که از مراکز فروش گل‌وگیاه تهیه می‌کنید ممکن است در ظاهر سالم به‌نظر برسند، اما برخی از آنها مشکل درهم‌پیچیدگی ریشه دارند؛ یعنی ریشه آنها با فشردگی بسیار بالا فضای گلدان را اشباع کرده است. شاید فکر کنید گیاهی که ریشه فراوان دارد از گیاهی که ریشه اندک و پراکنده دارد بهتر است، اما اشتباه می‌کنید. اگر قبل از کاشت گیاه مشکل ریشه را حل نکنید، ریشه به همان روال قبلی به‌صورت دایره‌ای و فشرده به رشد خود ادامه می‌دهد و به سمت خاک‌های اطراف حرکت نمی‌کند. در نتیجه گیاه رشد خوبی نخواهد داشت و حتی ممکن است دچار خفگی ریشه شود. بهتر است گیاهی را انتخاب کنید که توده ریشه‌ای آن آزاد باشد و مقدار زیادی خاک فاقد ریشه در گلدان آن دیده شود.

تشخیص درهم پیچیدگی ریشه گیاه

قبل از خرید گیاه آن را برگردانید و کف گلدان را بررسی کنید. اگر دیدید از سوراخ‌های تخلیه کف گلدان ریشه بیرون زده است، به احتمال زیاد گیاه شما مشکل درهم‌پیچیدگی ریشه دارد (به این حالت درهم پیچیدگی گلدانی هم می‌گویند). اگر درهم‌پیچیدگی ریشه شدید باشد ممکن است نتوانید به راحتی گیاه را از گلدان جدا کنید، چون ریشه‌ها در سوراخ‌های تخلیه گیر می‌کنند.

هیچ ایرادی ندارد که برای بررسی توده ریشه کل گیاه را از گلدان خارج کنید. باغبان‌های زیرک همیشه موقع خرید گیاه، چه گیاهان گلدانی علفی و چه درختچه‌ها و درختان کوچک آن را از گلدان بیرون می‌کشند. پرسنل مراکز فروش گل و گیاه با این کار مشکلی ندارند، البته به شرطی که موقع بررسی آسیبی به گیاه وارد نشود. خیلی راحت ساقه اصلی گیاه را با انگشت شست و اشاره بگیرید و همانطور که گلدان را به سمت پایین می‌کشید گیاه را بالا ببرید. برای اینکه بدانید گیاه مشکل درهم پیچیدگی ریشه دارد یا نه نیاز نیست توده ریشه را به طور کامل از گلدان خارج کنید. همین که ریشه چند سانتی متر از گلدان خارج شود کافی است. اگر دیدید توده‌ای سفید و فشرده از ریشه‌های درهم تنیده سطح خاک را پوشانده است از خرید گیاه صرفنظر کنید. این نوع ریشه خیلی راحت به شکل توده ای سفید و توپی شکل از گلدان خارج می شود. درهم پیچیدگی ریشه دلایل مختلفی دارد که همگی نتیجه شرایط نامساعد رشد هستند. ممکن است از گیاه خوب مراقبت نشده باشد: رشد بیش از حد ریشه ممکن است نتیجه کمبود مواد غذایی یا آب در دوران رشد باشد.

در حالت ایده‌آل تعداد کمی ریشه سفید و مقدار زیادی خاک تیره در اطراف توده ریشه دیده می‌شود. ممکن است هنگام بیرون کشیدن توده ریشه از گلدان مقداری از خاک آن ریزش کند. در این حالت گیاه برای خرید عالی است.

درمان درهم پیچیدگی ریشه گیاه

درحالت ایده‌آل، تعداد زیادی گیاه از گونه خاص در اختیار شما قرار دارد و شما می‌توانید با بررسی آنها گیاه ایده‌آل خود را انتخاب کنید، اما اگر فروشگاه تنها یک گیاه برای فروش دارد و گزینه دیگری پیش روی شما نیست می‌توانید با روش‌هایی مشکل درهم‌پیچیدگی ریشه را حل کنید و شانس رویش گیاه را در باغچه افزایش دهید.

باز کردن ریشه قبل از کاشت

برای کمک به گیاه می‌توانید قبل از کاشت ریشه‌های آن را با انگشت باز کنید. اگر بتوانید به‌آرامی توده ریشه را باز کنید تا مانند دسته‌ای مو به سمت پایین آویزان شود حرکت ریشه به سمت خاک‌های اطراف پس از کاشت آسان‌تر خواهد شد.

درصورت لزوم برش‌هایی روی توده ریشه ایجاد کنید

اگر دیدید ریشه مقاومت نشان می‌دهد و نمی‌توانید آن را با دست باز کنید با چاقو یا بیلچه باغبانی تیز برش‌هایی در آن ایجاد کنید. اغلب گیاهان نسبت به برش مقاوم هستند و دچار مشکل نمی‌شوند. این برش‌ها به گیاه کمک می‌کنند تا ریشه‌های خود را راحت‌‌تر در خاک پخش کند. برخی از باغبان‌ها برای محکم‌کاری توده ریشه هر گیاهی را قبل از کاشت برش می‌زنند و برای‌شان فرقی نمی‌کند که گیاه مورد نظر درخت‌چه‌ای بزرگ در گلدانی بزرگ باشد یا جوانه‌ای کوچک در بستر شش‌تایی. قبل از کاشت چند برش عمودی اطراف توده ریشه و برش ضربدری عمیقی در کف آن ایجاد کنید. برای گیاهان کوچکی که در بسترهای شش‌تایی هستند همین‌که توده ریشه را قبل از کاشت با انگشت کمی باز کنید کفایت می‌کند. درختان و درختچه‌ها اغلب با مشکل درهم‌پیچیدگی ریشه روبرو هستند، چون این گیاهان تا چند سال در گلدان پرورش داده می‌شوند تا برای فروش به‌اندازه کافی بزرگ شوند. این گیاهان اغلب گرانقیمت هستند و برای مالک خود نوعی سرمایه محسوب می‌شوند. اگر می‌خواهید با این گیاهان بزرگ خانه خود را زیبا کنید طبق دستورالعمل بالا عمل کنید و مطمئن شوید که ریشه‌ها به‌خوبی از هم باز و در گودال محل کاشت پخش شده باشند. هنگام کاشت گیاه عجله نکنید و با صبروحوصله پیش بروید تا مجبور نشوید برای خرید گیاه جدید وقت خود را تلف کنید و دوباره به گلخانه بروید.