رابطه‌ی شوری خاک و ورمی کمپوست

در سال‌های اخیر تبلیغات زیادی در مورد ورمی‌کمپوست و کاربرد آن در کشاورزی صورت پذیرفته است. در پاره‌ای از موارد چنین وانمود شده که تنها با استفاده از ورمی‌کمپوست تمامی احتیاجات کودی کشت تامین و دیگری نیازی به استفاده از سایر کودها نیست. سئوال اساسی اینجاست که ورمی‌کمپوست چیست و واقعا در بهترین شرایط توان جواب‌گوئی به این حجم از توقعات را دارد؟

اگر چنانچه در این زمینه یا سایر مباحث کشاورزی سئوالی دارید می‌توانید با تکمیل فرم زیر و ارسال آن برای ما از خدمات مشاوره ای رایگان ما بهره مند شوید.

اگر ما به مواد تشکیل دهنده‌ی ورمی‌کمپوست دقت کنیم خواهیم دید که عمدتا از یک سری مواد آلی تشکیل شده است. حال سئوال اینجاست که نقش این مواد آلی در کشاورزی و بصورت خاص در خاک‌های اطراف ریشه که نقطه‌ی هدف این نوع مواد کودی می‌باشد چیست؟

نقش مواد آلی موجود در ورمی‌کومپوست در خاک‌های زراعی عمدتا تقویت مواد ارگانیک موجود در اطراف ریشه است. مواد ارگانیک به عنوان مهم‌ترین عضو ساختاری خاک‌های زراعی نقش بی‌بدیل در جذب مواد توسط ریشه، افزایش ظرفیت نگهداری آب، جلوگیری از شسته شدن مواد کودی از اطراف ریشه، توسعه ریشه و... بازی می‌کند. چنان چه در این توضیحات هم مشخص است ورمی‌کومپوست حتی دارای مواد ارگانیک هم نیست و فقط و فقط حاوی موادی است که می‌تواند در تقویت مواد ارگانیک موثر باشد. ورمی‌کومپوست امکان ایجاد پیوند با مواد کودی مثل N.P.K (کود شیمیائی ان . پ . کا) را نداشته و نمی‌تواند در جذب این مواد کودی شیمیائی نقشی ایفاء کند. نه تنها ورمی‌کومپوست توان کمک‌رسانی به جذب مواد کودی شیمیائی و غیرشیمیائی را ندارد بلکه خود نیز به هیچ عنوان حاوی مواد کودی نیست. ما به موادی کود اتلاق می‌کنیم که مواد اولیه مورد نیاز گیاهان را تامین کنند و ورمی‌کومپوست به هیچ عنوان حاوی چنین موادی نیست.

برای از بین بردن یا کاهش شوری خاک باید ابتدا موادی را که باعث این مشکل در ساختار خاک شده‌اند را به نحوی (حداقل) از محیط اطراف ریشه دور کرد. بد نیست در این قسمت توضیحی اجمالی در مورد شوری خاک ارائه دهیم. بصورت کلی ما دو نوع شوری داریم:

• عواملی که در ساختار خاک به صورت طبیعی وجود دارند و باعث شوری خاک می‌شوند.
• عواملی که به دلیل عدم مدیریت استفاده از کودهای شیمیائی در خاک بعدا تجمع پیدا کرده و باعث شوری خاک شده‌اند.

در اینجا بیشتر روی صحبت ما با نوع دوم عوامل شوری خاک است، در زمین‌هائی که به صورت متناوب در آن‌ها کودهای شیمیائی استفاده می‌شوند، اگر میزان مواد ارگانیک خاک به همراه کودهای شیمیائی تامین نشوند (که در ۹۹٪ موارد موجود در ایران تامین نمی‌شوند.) بعد از گذشت مدت اندکی قسمت عمده‌ی مواد شیمیائی کودی داده شده به خاک از طرف گیاه جذب نشده و انباشت این پسماندها باعث ایجاد شوری در خاک‌های زراعی خواهند شد. برای مقابله با این مشکل باید این مواد انباشته شده در خاک به نحوی کنترل شده و حداقل از محیط اطراف ریشه دور شوند. با توجه به مطالب بالا ورمی‌کومپوست به صورت مستقیم توان مقابله با شوری خاک را نداشته و فقط و فقط می‌تواند عواملی که در کاهش میزان این مواد (شوری خاک) تاثیر دارند را تقویت کند. البته این میزان تقویت هم آن چنان چه باید و شاید زیاد نبوده و به چشم نمی‌آید. پس اگر کشاورزی می‌خواهد شوری زمین زراعی خود را فقط و فقط با ورمی‌کومپوست درمان کند، متاسفانه جواب درخور توجهی نخواهد گرفت.

برای کنترل شوری خاک باید از مواد کودی به مراتب قوی‌تر و موثرتر مثل کودهای ارگانیک حاوی اسید فولویک، اسید هیومیک و مواد ارگانیک پایه گیاهی و کودهای از این قبیل استفاده کرد. در سبد کودی ما (وطن بیو) بهترین کودهای ضدشوری (Anti Salt) به ترتیب اولویت: فولویکول، بیوهیومات ۳۰، بیوتچ و بیوپاور را می‌توان نام برد که در زمینه‌ی مقابله و از بین بردن شوری خاک بهترین جواب‌دهی را دارا هستند.