آفت شته گیاهان

شته‌ها حداکثر ۴ میلی‌متر هستند، بدنی پیازی شکل دارند و رنگ‌های متفاوتی دارند. آن‌ها یکی از مخرب‌ترین آفات گیاهان کشت شده در مناطق معتدله هستند. شته‌های بالدار گیاهان را سریعتر از شته‌های معمولی نابود می‌کنند، و به همین خاطر به صورت خاص برای محصول خطرناک هستند.

خلاصه‌ای در مورد آفت شته

شته چیست؟

وقتی راجع به شته‌، یا شپش گیاهی حرف می‌زنیم خانواده بسیار بزرگی از حشرات را در نظر می‌گیریم که بیش از ۴۰۰۰ گونه

از انگل‌های مختص به گیاهان را شامل می‌شود.

چه علائمی دیده می‌شوند؟

شته‌ها ممکن است منجر به کاهش سرعت رشد، ایجاد لکه‌ بر روی برگ‌ها، زرد شدن، رشد ناچیز، خم شدن برگ‌ها، قهوه‌ای شدن،

پژمرده‌‌گی، محصول کم و مرگ گیاهان شوند.

چه‌ کار می‌توان کرد؟

چندین روش‌ زراعت وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان از حمله شته‌ها جلوگیری کرد یا میزان آن را به حداقل رساند.

چرخه بیولوژیکی شته‌ها

شته‌ها ممکن است بالدار با بدون بال باشند. معمولاً اولین نسلی که بعد از زمستان از تخم در می‌آیند بدون بال هستند. با این حال بعد از چند نسل، فضای گیاهان میزبان محدود می شود. این باعث می شود تا نسل جدیدی از شته‌های بالدار به دنیا بیایند که می‌توانند به گیاهان میزبان دیگر مهاجرت کنند. همه شته‌هایی که از تخم‌های زمستانی بیرون می‌آیند ماده هستند. چندین نسل دیگر از شته‌های ماده در بهار و تابستان به دنیا می‌آیند. ماده‌ها ۲۵ روز زندگی می‌کنند و طی این مدت هر کدام می‌توانند ۸۰ شته جدید تولید کنند. تولید مثل در بهار و تابستان به صورت تکثیر غیرجنسی—بدون نر— است.

علائم آفت شته

شته‌ها از شیره بافت آبکش (phloem) تغذیه می‌کنند، در نتیجه باعث تضعیف گیاه، عدم تعادل در سوخت و ساز آن، خم شدن برگ‌ها و در شدیدترین حالت افتادن برگ‌ها می شوند. ریختن برگ‌ها بر حجم و کیفیت محصول نهایی اثر می‌گذارد. همچنین آفت‌ها سم‌هایی را به گیاه تزریق کرده و فرآیند رشد آن را به طور سیستماتیک دگرگون می‌کنند.

علاوه بر این عسلکی (honeydew) که توسط شته‌ها ترشح می شود محیط رشد مناسبی برای قارچ‌های مختلف است. این قارچ‌ها به شکل یک لایه‌ سطح برگ را می‌پوشانند و مانع از جذب نوری می‌شوند که به آن می‌تابد.

با این حال مضرترین اثر شته‌ها انتقال ویروس است. شته‌ها، مخصوصاً نسل بالدار آن‌ها، می‌توانند در چند ثانیه ده‌ها ویروس‌ را از یک گیاه معیوب به یک گیاه سالم انتقال دهند. بزرگترین مشکل ویروس‌ها این است که هیچ درمانی ندارند،‌ بنابراین آلوده شدن گیاهی که نسبت به ویروس سازگار یا مقاوم نیست، مطمئناً منجر به کاهش محصول نهایی می‌شود.

چه طور از آفت شته جلوگیری کنیم؟

چندین روش کشاورزی برای جلوگیری از هجوم آفت‌ها یا کاهش آلودگی انگلی وجود دارد. این روش‌ها عبارتند از:

• حذف علف‌های هرزی که می‌توانند اندوختگاه (reservoir) تخم‌ها و آفت‌ها باشند.
• پوشاندن محصولات با استفاده از توری (که ممکن است آغشته به حشره‌کش باشد).
• پرهیز از استفاده بیش از حد از کودهای نیتروژنی
• از بین بردن باقیمانده محصول گونه‌های گیاهی را ایجاد می‌کند که می‌توانند به عنوان اندوختگاه شکارچیان به کار روند (گیاهان حامل banker plants)
• می‌توان برای پیشگیری از شته‌ها، روی گیاهان از سم‌های مخصوص اسپری کرد.

راه‌کارهایی برای کنترل آفت شته

توربال‌ها و کفشدوزک‌ها (یا پینه‌دوزها)،‌ دشمنان طبیعی شته‌ها ‌هستند. لارو توربال‌های سبز (کریزوپرل Chrysoperla) شکارچیان حریص شته‌ها هستند. می‌توان برای کنترل شته‌ها، روی گیاهان از سم‌های مخصوص اسپری کرد.