کرم خراط درخت گردو [کنترل و مقاله موثر]

کرم خراط درخت گردو یکی از ضرر رسان‌ترین آفات است. آفت کرم خراط در گردو باعث ریزش میوه‌ی گردو می‌شود و عملا ضرر مستقیم را به باغدار وارد می‌کند. در سال‌های اخیر به دلیل مهیا شدن شرایط محیطی مثل افزایش دما، کاهش رطوبت و ضعیف‌تر شدن بنیه درختان گردو گسترش آفت کرم خراط گردو زیاد شده است.

روش‌های سنتی در مقابله با کرم خراط در گردو جوابگوی شرایط فعلی نیست چرا که در صورت موثر بدون این روش‌ها، باید شاهد کاهش پخش شدن کرم خراط در باغات گردو بودیم. در این مطلب سعی می‌کنیم بصورت کلی روش‌ها و مواد نوین مورد استفاده در کشاورزی مدرن در کشورهای دیگر در مقابله با آفت کرم خراط در گردو را بررسی کنیم و راهکار موثر برای مقابله با کرم خراط را تشریح کنیم.

معرفی آفت کرم خراط گردو (Zeuzera pyrina)

بصورت کلی ۲ یا ۳ نوع از آفت کرم خراط در کشور وجود دارد. لارو کرم خراط در داخل میوه قرار می‌گیرد و باعث از بین بردن میوه و برجا گذاشتن پسماندهای خود در نهایت باعث ریزش میوه می‌شود. اگر آفت کرم خراط کنترل نشود می‌تواند همه محصول گردوی یک درخت را از بین ببرد.

اگر بخواهیم بصورت کلی عامل این آفت و ریخت شناسی آن را شناسائی کنیم به نتایج زیر خواهیم رسید:

• عامل آفت کرم خراط یک پروانه است که نوع بالغ این پروانه بر روی بدن خود بصورت عرضی خطوط موجداری دارد.
• طول این پروانه در حدود ۱۰ میلی‌متر بوده و طول بال‌های آن به ۱۸ الی ۲۰ میلی‌متر می‌رسد.
• تخم کرم خراط گردو در ابتدای دوره سفید رنگ و بیضی شکل بوده و قطر تخم به ۱ الی ۱٫۲ میلی‌متر می‌رسد.
• در دوره رشد تخم کرم خراط شفاف شده و قابلیت ردیابی آن بیشتر است.
• در دوره لارو ۱۵ الی ۲۰ میلی متر است
• در دوره شفیره ۱۰ میلی متر طول دارد.
• تخم کرم خراط بعد از تبدیل شدن به لارو وارد میوه می‌شود و میوه را از بین می‌برد.
• مدت زمان لازم برای لاروهای خارج شده از تخم برای ورود به میوه‌ها ۴ الی ۸ ساعت است.
• ۳۰ الی ۴۰ روز لارو کرم خراط در داخل میوه می‌ماند و از قسمت‌های گوشتی آن تغذیه کرده پسماند خود را در داخل میوه بجا می‌گذارد که در نهایت باعث ریزش گردو و از بین رفتن آن خواهد شد.
• کرم خراط گردو به شکل لارو در داخل تنه زمستان گذرانی می‌کند در بعضی از موارد لاروهای کرم خراط در داخل پوسته‌هایی که روی زمین هستند نیز به شکل لارو زمستان گذرانی می‌کند.
• بعد از تکمیل دوره لارو کرم خراط به مرحله شفیره رفته و بعد از زمان کوتاهی بالغ می‌شوند.

درختان میزبان کرم خراط

کرم خراط گردو همانطور که از نامش هم پیداست بیشتر در درختان گردو مشاهده می‌شود ولی ممکن است در درختان سیب، گلابی و به هم وجود داشته باشد و بصورت نادر در درختان گوجه سبز، زردآلو و هلو هم گزارش شده است. نکته مهم این است که در باغات تخصصی گردو به هیچ عنوان نباید این نوع درختان حضور داشته باشند.

روش‌های کنترل و از بین بردن کرم خراط گردو

1. در باغات گردو درختان میزبان مثل: سیب، به زردآلو، گوجه سبز و درختانی از این دست نباید کاشته شوند.
2. تمامی میوه‌های ریخته شده در پای درختان باید سریعا جمع آوری شوند.
3. از تله‌های فرمونی در پای درخت استفاده شود. این تله‌ها باید بصورت هفتگی کنترل و میزان کارائی آن‌ها در مقابله با کرم خراط برآورد شود.

روش شیمیائی آفت کرم خراط

در این روش از سموم خاصی برای از بین بردن تخم‌های کرم خراط موجود در سطح درخت گردو استفاده می‌شود، نکته مهم در استفاده از این سموم این است که باید تمام سطح درخت درخت به این سموم آغشته شوند تا تمامی تخم‌های موجود کم خراط را از بین برده و از تبدیل شدن آن‌ها به لارو و ورود به داخل گردو جلوگیری شود.

البته استفاده از سموم به این روش آسان نیست چرا که استفاده از سموم در این حجم معمولا باعث اوردز و وارد آمدن استرس به درخت گردو می‌شود.

روش‌های مدرن مقابله با کرم خراط

۱- افزایش توان خود ایمنی (Pr پروتئین‌ها) در درختان گردو با استفاده از کوددهی متناسب

یک اصل اساسی در مقابله با تمامی بیماری و آفات در گیاهان، تقویت بنیه گیاه در کنار مبارزه با عوامل بیماری‌زا می‌باشد. اگر در مبارزه با عوامل بیماری‌زائی مثل کرم خراط گردو فقط به سموم اکتفاء کنیم نه تنها نتیجه‌ی مطلوبی نخواهیم گرفت بلکه در میان مدت باعث کاهش عمر اقتصادی درختان شده و درختان از بین خواهند رفت. علت اصلی این امر عدم تغذیه درخت در کنار استفاده از سموم است. در مورد اهمیت تغذیه درخت باید بدانیم که یک بیماری زمانی در یک درخت پایان می‌پذیرد که بالانس همورمونی درخت که به دلیل حمله یا استرس یک عامل خارجی به هم خورده است به حالت طبیعی خود بازگشته و اصطلاحا متعادل شود. رسیدن به تعادل بدون تغذیه در حین از بین بردن عامل بیماری‌زا و بعد از آن امکان‌پذیر نیست.

در درختان گردو به سه طریق می‌توانیم نسبت به تامین مواد کودی موردنیاز درختان گردو اقدام کنیم:

• الف) محلول پاشی کودهای مورد نیاز روی برگ‌ها و اندام سبز
• ب) استفاده از کودهای محلول در آب یا مخلوط با خاک از طریق ریشه و خاک اطراف ریشه
• ج) تزریق مواد کودی به تنه درخت

در مورد استفاده از انواع کودها به روش‌های الف و ب برنامه‌های کودی جامع و کاملی وجود دارد.

روش ج به دلیل خاص بودن کودهای و ابزار مورد استفاده، متاسفانه در ایران استفاده نمی‌شود که امیدواریم در آینده استفاده از این روش کوددهی در درختان بزرگ جثه‌ای مثل گردو متداول شود.

با یک برنامه تغذیه‌ای مناسب می‌توان هم شرایط محیطی برای ابتلا به این بیماری (کرم خراط گردو) را اصلاح کرد و هم قدرت خود ایمنی در درختان را بالا برد که هر دو این‌ها فقط و فقط با یک برنامه کودی مدون و متناسب با احتیاجات درخت گردو امکان‌پذیر است. این برنامه می‌تواند حاوی عناصری مثل انواع N.P.K، کلسیم و آمینواسید باشد که باعث افزایش استحکام ساختار سلولی و افزایش میزان Pr پروتئین‌ها می‌شوند که نقش مهمی در افزایش مقاومت درختان گردو در مقابله با کرم خراط دارد.

۲- استفاده از پی اف‌ها

قبل از هر چیز بهتر است ابتدا این مواد را تعریف کنیم، در گذشته در کشاورزی دو گروه ماده مورد استفاده قرار می‌گرفت که این دو ماده عبارت بودند از:

• کود: به موادی گفته می‌شد که دارای عناصر غذائی بوده و نقش تغذیه ای در گیاهان دارد.
• سم: به موادی گفته می‌شود که عمدتا شیمیائی بوده و باعث از بین رفتن عوامل بیماری‌زا در گیاهان می‌شوند.

کود-سم چیست؟

کود-سم (پی اف) جزء مواد نسل پنجم کشاورزی هستند که خاصیت دوگانه دارند یعنی در عین دارا بودن خاصیت سمی دارای قابلیت کودی و تامین مواد مغذی موردنیاز گیاه نیز هستند. در استفاده مداوم از سموم شیمیائی در انواع کشت مشکلی به نام ایجاد مقاومت در مقابل عوامل بیماری‌زا وجود دارد که به دلیل وجود این مشکل شرکت‌های تولیدکننده این سموم مجبور به تعویض مواد موثره سموم بصورت منظم و از بین بردن این مقاومت هستند که این کار در نهایت ضرر بیشتری در استفاده از این سموم متوجه درختان می‌شود در کود-سم‌ها این مشکل وجود ندارد چرا که آن‌ها از مواد ارگانیک یا پایه ارگانیک استحصال شده و ارگانیک می‌باشند.

یک نکته مهم در مقابله با کرم خراط گردو

همانطور که قبلا هم اشاره شد بهترین کار برای از بین بردن کرم خراط در درختان گردو، از بین بردن تخم قبل از تبدیل به لارو است، برای این کار هم باید تمامی سطح درخت بصورت کامل به مواد سمی از بین برنده‌ی تخم آغشته شود که استفاده‌ی صرف از سموم شیمیائی سخت است زیرا زیاد بودن مقدار مواد سمی باعث ایجاد مسمومیت در درخت گردو خواهد شد.

نکته مهم در اینجاست که به دلیل نبود مشکل مسومیت در استفاده از کود-سم‌ها محدودیتی که در استفاده از آن‌ها وجود ندارد و به راحتی می‌توان تمامی سطح درخت را به این مواد آغشته کرد.

در کود-سم‌ها مواد مختلف ارگانیک با قابلیت‌های متنوعی مثل آنزیم کیتیناز وجود دارد که به راحتی جداره تخم کرم خراط گردو را از بین برده و یا با تغییر pH شرایط محیطی برای رشد و توسعه تخم و تبدیل آن به لارو را از بین خواهد برد.

مشاوره مقابله با کرم خراط گردو