تشخیص انواع مختلف پوسیدگی پیاز و سیر

بیماری‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند باعث پوسیدگی پیاز گیاهان شوند. شناسایی بیماری که با آن درگیرید برای درمان و جلوگیری از عود مجدد در فصول آینده به شما کمک می‌کند. در اینجا به بیماری‌های گیاهی که می‌توانند باعث پوسیدگی پیاز گیاه شوند، علائم ناشی از هر بیماری و گیاهان مستعد درگیری می‌پردازیم. در مقاله‌ی «مبارزه با پوسیدگی پیاز گیاهان» راه‌های جلوگیری از تبدیل پوسیدگی پیاز گیاه به مشکلی فراگیر در باغ و نحوه درمان آن مورد بحث قرار خواهند گرفت.

لکه‌ی نواری باکتریایی و پوسیدگی سوخ پیاز (سودوموناس ویریدیفلوا)

علت پوسیدگی سوخ در پیازها را می‌توان به بیش از یک بیماری نسبت داد اما لکه‌ی نواری باکتریایی و پوسیدگی سوخ به‌خاطر کلنی‌سازی باکتری سودوموناس ویریدیفلوا اتفاق می‌افتند. این عامل بیماری‌زا نه‌تنها بر پیاز تاثیر می‌گذارد بلکه گفته می‌شود در برگ‌های بعضی از محصولات خاص و علف‌های هرز نیز تشکیل کلنی می‌دهد. این باکتری‌ها در هوای سرد و مرطوب از برگ‌های گیاه به‌سمت پایین حرکت و در سوخ کلنی‌سازی خواهند کرد که این امر منجر به فساد فلس‌های داخلی سوخ می‌شود.

اولین علایم لکه‌ی نواری باکتریایی و پوسیدگی سوخ معمولاً در شاخ‌وبرگ گیاهان و به‌صورت لکه‌های نواری تغییررنگ یافته یا زخم‌لکه‌های بیضی‌شکل آبکی ظاهر می‌شوند. با گذشت زمان و گسترش بیماری لکه‌های نواری روی برگ‌ها تیره‌تر خواهند شد و در نتیجه برگ‌های آسیب‌دیده پژمرده می‌شوند و در نهایت می‌افتند.

علایم لکه‌ی نواری باکتریایی و پوسیدگی سوخ در پیاز فقط در فلس‌های داخلی به‌صورت نواحی تغییررنگ یافته‌ی قرمز و قهوه‌ای یا نقاط پوسیدگی ظاهر می‌شوند. بروز عفونت‌های ثانویه نیز در گیاهان مبتلا به لکه‌ی نواری باکتریایی و پوسیدگی سوخ شایع است چراکه بیماری اولیه گیاهان را دربرابر سایر عوامل بیماری‌زا نیز آسیب‌پذیر می‌کند.

بوتریتیس Botrytis سوخ و پوسیدگی گردن پیاز و سیر

بوتریتیس آلیای و بوتریتیس آکلادا برای پیاز و بوتریتیس پوری برای سیر

قارچ‌های بوتریتیس آلیای و بوتریتیس آکلادا عامل بوتریتیس سوخ و پوسیدگی گردن پیازها هستند در حالی‌که بوتریتیس سوخ و پوسیدگی گردن سیر را می‌توان به بوتریتیس پوری نسبت داد. این بیماری‌ها روی محصولات سیر و پیاز در مناطق معتدل تاثیر می‌گذارند. بیماری یادشده در مزرعه سبب پوسیدگی سوخ می‌شود و علایم ناشی از آن درمدت نگهداری محصولات در انبار ادامه پیدا می‌کنند و کاملاً شدید می‌شوند و به‌تدریج به‌صورت پوسیدگی گردن درمی‌آیند. در فصل بهار که رطوبت و سرمای هوا زیاد است و به‌ویژه در دمای بین ۱۰ تا ۲۴ درجه‌ی سیلیسیوس احتمال ابتلای محصولات به بوتریتیس سوخ و پوسیدگی گردن افزایش می‌یابد.

اولین علایم بوتریتیس سوخ و پوسیدگی گردن نواحی کوچک فرورفته‌ای هستند که به قهوه‌ای یا خاکستری تغییررنگ داده‌اند و در کنار سوخ‌های پیاز یا در مجاورت پایه‌ی آن‌ها ظاهر می‌شوند. در بعضی موارد، قارچ‌های خاکستری به‌صورت نمایان در سوخ‌ها رشد می‌کنند. با پیشرفت بیماری، نواحی تغییریافته به‌رنگ قهوه‌ای در اطراف زخم‌لکه‌های اولیه ظاهر می‌شوند و ابعادشان هم افزایش می‌یابد. تغییررنگ قهوه‌ای در دو یا سه فلس بیرونی پیاز نمایان می‌شود و ممکن است با ایجاد ساختارهای سخت و خشک میسلیوم قارچی سخت‌شده روی فلس‌ها معروف به سختینه (Sclerotia) همراه باشد. سختینه درابتدا سفیدرنگ است اما با گذشت زمان به رنگ سیاه درمی‌آید.

بوتریتیس سوخ و پوسیدگی گردن در اثر قارچ‌های خاکزی ایجاد می‌شوند و اغلب از طریق بذرها یا سوخ‌های آلوده وارد کشت می‌شوند، بااین وجود جابه‌جایی هاگ‌های پراکنده در باد هم می‌تواند به گسترش بیماری دامن بزند. این قارچ در فصل زمستان در ضایعات پیاز که به‌شکل سیخک یا سختینه در مزرعه برجای مانده‌اند پنهان می‌شود. سپس با رسیدن فصل بهار و افزایش دما، سختینه شروع به رشد می‌کند و هاگ‌ها منتشر می‌شوند. بعد از آن، هاگ‌ها در هوا جابه‌جا می‌شوند و وقتی روی زمین می‌افتند گیاهان بیشتری را آلوده می‌کنند. ابتلای پیازها به بیماری اغلب در مزرعه اتفاق می‌افتد اما تا زمانی‌که انبار نشوند اثری از بیماری مشاهده نمی‌شود.

علایم پوسیدگی گردن بوتریتیسی با ظاهرشدن بافت‌های غلیظ و نرم آبکی دراطراف گردن پیاز شروع می‌شود که رنگشان به قهوه‌ای تغییر می‌کند. این حالت در رطوبت زیاد با یک ماده‌ی خاکستری‌رنگ شبیه نمد همراه است که در فلس‌های درحال پوسیدگی ایجاد می‌شود. این نواحی خاکستری همان محل تشکیل هاگ‌های قارچ‌ها هستند. احتمال آغاز تشکیل میسلیوم در بین فلس‌ها نیز وجود دارد. در نهایت ممکن است شاهد ظاهرشدن ساختارهای سخت و خشک در بین فلس‌ها یا اطراف گردن پیاز باشیم.

وقتی محصولات سیر درگیر بوتریتیس سوخ و پوسیدگی گردن می‌شوند نشانه‌های بیماری معمولاً یا در مزرعه و در اواخر دوره‌ی رشد یا درمدت نگهداری سیرها در انبار بروز می‌کنند. در حالت اول شاهد خشک‌شدن و مردن برگ‌های بیرونی و توقف رشد کلی خواهیم بود. بافت‌های آسیب‌دیده در ابتدا آبکی به‌نظر می‌رسند اما بعداً بافت‌سوخته و خشک می‌شوند. ساختار سخت و خشک سختینه‌ها به فلس‌های پوسیده‌ی بیرونی سوخ‌های سیر یا به گردن – محل اتصال سوخ به ساقه- متصل می‌شود. معمولاً تا زمانی‌که شاخ‌وبرگ‌ها خراب نشوند و نشانه‌های بافت‌سوختگی در آن‌ها نمایان نشود علایم اولیه‌ی این بیماری جلب‌توجه نمی‌کنند.