راهنمای نگهداری درخت فیکوس بنجامین

انجیر مجنون یا فیکوس بنجامین درختی بی‌خزان با برگ‌های پهن و بزرگ است که در آب‌و‌هوای گرمسیری و نیمه‌گرمسیری رشد می‌کند، البته این گیاه بیشتر در خانه‌ها و دفاتر اداری به عنوان گیاهِ خانگی پرورش داده می‌شود و گیاهی محبوب در تزئین دکوراسیون داخلی مجتمع‌های تجاری می‌باشد. انجیر مجنون درختی کمیاب است که به خوبی شرایط نوری محدود در محیط‌های داخلی را تحمل می‌کند.

انجیر مجنون گیاهی زیبا با شاخه‌های باریک است که به‌زیبایی از تنه‌ای به رنگ خاکستری روشن منشاء شده‌اند و برگ‌های تیره و براقی دارد که ممکن است هنگامی که گیاه تحت تنش قرار بگیرد بریزند. اگر این گیاه در خانه پرورش داده می‌شود، به طور معمول بهتر است هرس شود تا در محدوده ۱ تا ۲ متر باقی بماند و گاه تنه‌ها را برای تزئین می‌بافند. در آب و هوای گرمسیری، درخت انجیر مجنون می‌تواند تا ۱۸ متر رشد کند و گاهی اوقات این درختان به عنوان حصار (پرچین) کاشته می‌شوند.

انجیر مجنون یکی از بهترین گیاهان برای بهبود کیفیت هوا در داخل خانه است. انجیر مجنون یکی از گیاهانی است که از بالاترین میزان دفع سموم هوا همچون فرمالدهید، بنزن و تری‌کلرو‌اتیلن برخوردار است.

نام علمی گیاه	فیکوس بنجامین
نام عمومی	انجیر مجنون، انجیر بنجامین، درخت انجیر
نوع گیاه	درختی بی‌خزان که معمولاً به‌عنوان گیاه خانگی پرورش داده می‌شود.
اندازه گیاه بالغ	۱ تا ۲ متر هنگامی‌که درون خانه و تا ۱۸ متر زمانی‌که در خارج از خانه پرورش داده می‌شود.
نوع خاک	غنی، آب را به سرعت از خود عبور دهد.
pH خاک	۶ تا ۶٫۵، کمی اسیدی تا خنثی
زمان گل‌دهی	در پرورش خانگی گل می‌دهد، آن هم به ندرت
رنگ گل	قرمز
محدوده مقاومت	10 تا 11 USDA
منطقه بومی گیاه	هند، آسیای جنوب شرقی، استرالیای شمالی

چگونه درخت انجیر مجنون را پرورش دهیم

انجیر مجنون به‌راحتی در ظروف حاوی خاک گلدان و در نور غیرمستقیم خورشید یا در مناطق آفتاب‌گیری که بعدازظهرها سایه می‌شود، در داخل خانه‌ها رشد می‌کند. در فصل رشد، باید مرتباً به گیاه آب داده شود اما از پاییز تا زمستان آب‌یاری کمتر مدنظر است. پس از آخرین سرمای بهار، می‌توانید درختان انجیر خود را به خارج از خانه منتقل کنید و هنگامی‌که هوا دوباره سرد شد، به داخل خانه بازگردانید.

ریزش برگی که علت قابل توجیهی نداشته باشد، گاه نشان‌دهنده آلودگی توسط آفات رایج از جمله شته، شپشک‌های آردی، حشره‌های پولک‌دار، و مگس سفید می‌باشد.

نور

انجیر مجنون به اتاقی روشن با نور غیرمستقیم فراوان و شاید حتی کمی ‌آفتاب مستقیم صبحگاهی نیاز دارد. انجیر مجنون در زیستگاه بومی‌اش، غالباً در مناطق نسبتاً سایه‌دار رشد می‌کند، اما در داخل خانه برای رشد کافی نیاز به نور مناسب دارد. این گیاه از جابه‌جایی خوشش نمی‌آید و در صورت جابه‌جایی احتمال ریزش برگ وجود دارد. مهم است که مکانی مناسب و روشن برای آن پیدا کنید و آن را در آنجا نگه دارید.

خاک

هر خاکِ گلدانِ خوب که آب را به سرعت از خود عبور دهد مناسب است. انجیرهای مجنون به خاکی که به‌طور ویژه با مواد مغذی یا آلی، غنی شده باشد نیازی ندارد. اگر می‌خواهید گلدانش را عوض کنید، برای بهبود زهکشی از خاک گلدانی استفاده کنید که حاوی پرلیت، ماسه و ورمیکولیت باشد.

آب

گیاه را مرتباً مرطوب نگه دارید، اما اجازه ندهید که غرقاب شود وگرنه برگ‌هایش می‌ریزد و پوسیدگی ریشه نیز محتمل است. برگ‌های گیاهان در محیط بومی‌شان معمولاً در ابتدای تابستان شروع به ریزش می‌کند که باعث می‌شود نسبت به تغییرات رطوبت بسیار حساس شوند. اطمینان حاصل کنید که برنامه آب‌یاری‌تان مناسب باشد.

دما و رطوبت

بهترین دما برای این درختان، دمای شب بین ۱۸-۲۱ درجه سانتی‌گراد و دمای روز بین ۲۴-۳۰ درجه سانتی‌گراد است. بهتر است دستگاه کنترل دمای خود را به گونه‌ای تنظیم کنید تا از نوسانات دما در خانه شما جلوگیری کند. در فصل تابستان از کولرهای قوی استفاده نکنید، زیرا دمای محیط پایین‌تر از ۲۱ درجه سانتی‌گراد، برای انجیرهای مجنون آسیب‌زا خواهد بود.

انجیرهای مجنون ذاتاً گرمسیر هستند و رطوبت بالا را ترجیح می‌دهند. اگر انجیرهای خانگی خیلی خشک شوند، ممکن است شروع به ریزش برگ‌های خود کنند. برای تنظیم سطح رطوبت در خانه خود از دستگاه مرطوب‌کننده استفاده کنید. خاکِ اطراف تنه درخت خود را مرطوب نگه دارید و هر از گاهی غبار برگ‌های درخت‌تان را بگیرید تا خشک نشوند.

با توجه کافی شما نسبت به آبیاری و تنظیم دما، انجیر مجنون می‌تواند در مناطق با آب‌وهوای معتدل، بدون برگ‌ریزان گسترده زمستان را پشت سر بگذارد؛ گرچه این موضوع قدری چالش‌انگیز است.

کود مخصوص بنجامین

درخت بنجامین به مواد غذایی فراوانی نیازمند است و در طول فصل رشد به کود زیادی احتیاج دارد. اگر گیاه شما با وجود داشتن نور، دما، رطوبت و کود مناسب، برگ‌ریزی دارد، مقدار کمی ‌منیزیم و منگنز را به عنوان مکمل به آن اضافه کنید.

کاشت در گلدان و تعویض گلدان

فیکوس سالم گیاهی با رشد سریع است و نیازمند توجه کافی شما به گلدانش می‌باشد. اگر متوجه شدید که گیاه شما رشد کندتری دارد، احتمالاً به دلیل کمبود آب یا دمای پایین است. شرایط لازم برای تعویض گلدان نیز بستگی به نحوه پرورش شما دارد؛ فیکوس بسیار انعطاف‌پذیر است. این گیاهان را می‌توان به صورت استاندارد، تزئینی، استاندارد بافته‌شده، گیاه خانگی متعارف و حتی بونسای پرورش داد. گیاه خود را بشناسید و برای تعویض گلدان به صورت سالانه در شرایط پیش‌رو آمادگی داشته باشید.

تکثیر انجیر مجنون

انجیر مجنون حتی بدون هورمون ریشه‌زایی، به‌سادگی می‌تواند از قلمه‌ها ریشه بزند. بهتر است در فصل بهار که گرما و رطوبت کافی وجود دارد قلمه بزنید. فیکوس به ندرت از بذر حاصل می‌شود و اکثر فیکوس‌های خانگی هرگز بذر یا میوه نخواهند داشت.

• قلمه‌ای ۸-۱۳ سانتی‌متری را انتخاب کنید که حداقل دو دسته برگ از شاخه‌ای سالم داشته باشد. حدود ۳-۴ سانتی‌متر زیر دسته برگ‌ها را برش دهید. برگ‌های نیمه پایینی برش را جدا کنید. در صورت تمایل می‌توانید قسمت انتهایی برش را به هورمون ریشه‌زایی آغشته کنید.
• انتهای قلمه را در گلدانی حاوی پیت ماس مرطوب قرار دهید. ظرف را با یک کیسه پلاستیکی بزرگ بپوشانید و مطمئن شوید که پلاستیک با قلمه تماس نداشته باشد (می‌توان از چوب یا سیخ برای بالا نگه داشتن کیسه استفاده کرد). قسمت انتهایی کیسه را گره بزنید.
• گلدانی را در نقطه‌ای زیر نور غیرمستقیم خورشید، جایی که به دور از آفتاب مستقیم باشد قرار دهید. سعی کنید دمای گلدان را بالاتر از ۱۸ درجه سانتی‌گراد نگه دارید. قلمه را به‌صورت روزانه مرطوب کنید تا رطوبت را بالا نگه دارید. اگر قسمت بالای خاک خشک به نظر می‌رسد، خاک گلدان را مرطوب کنید.
• طی 2 تا 4 هفته، قلمه ریشه‌های کافی را ایجاد خواهد کرد و شما باید برای رشد بیشتر گیاه و خوگرفتن با شرایط اتاق شکاف‌هایی در کیسه ایجاد کنید.
• بعد از گذشت حدود ۶ هفته، قلمه را در گلدانی ۱۵ سانتی‌متری بکارید و به پرورش آن ادامه دهید تا درختی کوچک شود.

هرس

اگر درخت‌تان به سقف رسیده یا می‌خواهید آن‌ را کوچک‌تر کنید یا به آن شکل بدهید، می‌تواند درخت فیکوس خود را هرس کنید. زمان‌بندی مهم است. گیاه نباید زمانی که به طور فعال در حال رشد است هرس شود. بیشتر گیاهان فیکوس در بهار و تابستان فعال هستند و رشدشان در پاییز کاهش می‌یابد و در فصل زمستان گیاه به‌خواب رفته است و کمتر از هرس صدمه می‌بیند. همچنین، برای جلوگیری از شیوع بیماری‌ها یا عفونت‌های قارچی که می‌تواند به شدت روی گیاه‌تان تأثیر بگذارد، شاخه‌ها و برگ‌های مرده را بچینید؛ این هرس را می‌توان هر زمان در طول سال انجام داد.

انواع انجیرهای مجنون

ف. بنجامین (F. benjamina) و ف. میکروکارپا (F. microcarpa - انجیر پرده‌ای) اغلب در کنار هم قرار گرفته و با یک‌دیگر اشتباه گرفته می‌شوند، زیرا بسیار شبیه به هم هستند. رشد فیکوس بنجامین بیشتر به درخت انجیر شباهت دارد، در حالی که فیکوس میکروکارپا به طور عمودی رشد می‌کند. رسته فیکوس بنجامین بخاطر عادات رشد جدید و سودمندشان همچون فرم مخروطی پرورش داده می‌شوند. برای رشد بهتر در فضای داخل خانه به دنبال گونه‌هایی با برگ‌های تیره‌تر باشید، زیرا احتمالاً می‌توانند شرایط با نور کمتر را تحمل کنند.