گیاه یشم (کراسولا)، کاشت، نگهداری، آبیاری و تکثیر

گیاه یشم یک ساکولنت بسیار محبوب است که برگ‌های گوشتی و بیضی‌شکلی دارد. زمانی تصور می‌شد گیاه یشم که گاهی به نام گیاه پول یا گیاه دلار نیز شناخته می‌شوند برای صاحبان خود خوش شانسی می‌آورد بنابراین هدایای محبوبی محسوب می‌شدند.

گیاه یشم متعلق به خانواده‌ی کراسولا (Crassula) است و عموماً نیاز به مراقبت چندانی ندارند. گونه‌های مختلفی از گیاه یشم در گل و گیاه فروشی‌ها دیده می‌شوند اما نگهداری همه آن‌ها مشترک است. گیاه یشم برای رشد مناسب به آبیاری متعادل و نور زیاد احتیاج دارد. در شرایط مناسب مساعد، گیاه یشم در اواخر زمستان گل‌های سفیدی می‌دهد که جلوه‌ای زیبا به گیاه بخشیده و عطر ملایمی تولید می‌کنند.

شرایط نگهداری گیاه یشم

برای نگهداری گیاه یشم، از این دستورالعمل‌ها پیروی کنید:

• نور: گیاه یشم نور خورشید را ترجیح می‌دهد و روزانه به چهار ساعت یا بیشتر نور احتیاج دارد. بنابراین در اتاقی با پنجره‌های جنوبی بهترین رشد را خواهد داشت.
• آب: در طول تابستان و بهار، گیاه یشم را باید طوری آبیاری کنید تا خاک مرطوب بماند اما غرقاب نشود، از این رو باید مطمئن شوید که زهکشی خاک درست است. در زمستان آبیاری ماهانه کفایت می‌کند.
• دما: گیاه یشم در تابستان دماهای متوسط ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتیگراد را ترجیح می‌دهد. در زمستان، تا دمای ۱۰ درجه سانتیگراد را نیز می‌تواند تحمل کند.
• خاک: خاک مناسب برای رشد گیاه یسم مخلوط خاک با زهکشی خوب و pH حدوداً ۶ است (کمی اسیدی).
• کود: بسیاری از افراد ساکولنت ها را در طول فصل رشد به درستی تغذیه نمی‌کنند. شما باید گیاهان یشم را یا در ابتدای فصل با کود رهش-آهسته یا به صورت هفتگی با کود مایع محلول در آب تغذیه کنید. برای گیاهان بالغ از کود NPK همه‌منظوره سه بیست و برای گیاهان جوان از کودی با نیتروژن کمتر استفاده کنید.

پرورش گیاه یشم آسان است اما این گیاهان مستعد ابتلا به آفت کپک آردی و بیماری‌های قارچی هستند. مانند همه ساکولنت‌ها، آبیاری بیش از حد برای این گیاه کشنده است پس اگر خاک گیاه خیلی خشک باشد بهتر است تا اینکه خیلی مرطوب باشد. هرگز نگذارید گلدان یشم شما پر از آب شود. اگر در زیرگلدانی گیاه آب می‌ریزید، حتماً بعد از چند دقیقه آب اضافی آن را خارج کنید.

تکثیر گیاه یشم (کراسولا)

به طور کلی، تکثیر گیاه یشم با قلمه برگ یا ساقه انجام می‌شود که بسیار آسان‌تر از رشد گیاه جدید از بذر است. اگر بخواهید گیاه یشم را تکثیر کنید، قطعاً قلمه زدن سریع‌ترین راه برای انجام این کار خواهد بود. تکثیر گیاه جدید به راحتی کندن یک برگ است. این مراحل را برای گرفتن قلمه از گیاه یشم انجام دهید.

تکثیر با قلمه برگ:

1. یک برگ از گیاه یشم سالم جدا کنید.
2. آن را به مدت چند روز در مکانی گرم در داخل خانه (روی یک دستمال کاغذی یا بشقاب) قرار دهید و اجازه دهید طی یک هفته روی ناحیه بریده شده کالوس ایجاد شود. کالوس برای کمک به ریشه برگ و جلوگیری از فساد مهم است.
3. روی انتهای کالوس‌دار برگ هورمون ریشه‌زایی بپاشید (این مرحله اختیاری است).
4. انتهای کالوس‌دار برگ را در یک گلدان کوچک حاوی خاک گلدان مرطوب بکارید و دوباره آب ندهید.
5. گلدان را در مکانی گرم و روشن (اما نه نور مستقیم) قرار دهید.
6. پس از یک تا دو هفته، برگ ریشه می‌زند. (حین ایجاد ریشه ممکن است برگ کمی کوچک شود که طبیعی است).
7. اکنون قلمه برگ را به آرامی (با قطرات آب) آبیاری کنید. برخی از باغبانان از انواع قطره‌چکان‌ها برای آبیاری دقیق استفاده می‌کنند. می‌بایست بدون ایجاد مزاحمت برای ریشه‌ها آب کافی را وارد خاک کنید. بین دو آبیاری اجازه دهید خاک خشک شود.
8. هنگامی که ریشه‌ها به خوبی در خاک مستقر شدند (به آرامی قلمه را بکشید تا عمق ریشه‌ها را بفهمید)، در زمان مناسب آن را در گلدان دلخواه یا در باغچه بکارید.

تکثیر با قلمه ساقه:

1. از یک گیاه سالم قلمه ساقه بگیرید. طول قلمه باید حدود 8 سانتی‌متر با حداقل دو جفت برگ باشد.
2. ساقه را چند روز در جای گرم (روی دستمال کاغذی یا بشقاب) نگه دارید تا روی ناحیه بریده شده کالوس ایجاد شود که به ریشه‌زایی و جلوگیری از فساد کمک می‌کند.
3. انتهای قلمه را به هورمون ریشه‌زایی آغشته کنید (این مرحله اختیاری است).
4. یک گلدان کوچک را از خاک گلدان با زهکشی خوب پر کنید. به طوری که کمی مرطوب باشد، اما خیس نباشد.
5. ساقه را به صورت عمودی در خاک قرار دهید و با کمک خلال‌دندان یا سنگ آن را ایستاده نگه دارید.
6. گلدان را در مکانی گرم و روشن (اما نه نور مستقیم) قرار دهید و آبیاری نکنید.
7. یک تا دو هفته صبر کنید تا ریشه قلمه در خاک گلدان گسترش یابد.
8. به آرامی قلمه را بکشید تا استحکام ریشه‌ها را ببینید. پس از گسترش ریشه‌ها، آبیاری را عمیق‌تر اما به آرامی انجام دهید تا ریشه‌های حساس آسیب نبینند.
9. بین دو آبیاری اجازه دهید خاک خشک شود و از تابش مستقیم آفتاب دوری کنید تا در زمان مناسب قلمه آماده کاشت در گلدان دلخواه و یا در باغچه شود.

انتقال گیاه یشم به گلدان

با رویش مجدد ساکولنت‌ها در گلدان، کراسولاهای کوچکتر به راحتی در دسترس هستند. رشد آسان آن‌ها باعث شده که ارزش شناخته شدن را داشته باشند. آن‌ها گیاهان گلدانی عالی هستند؛ نیاز به مراقبت کم، همیشه‌سبز و چشم‌نواز.

یک گلدان سرامیکی متوسط یا گلدان پلاستیکی محکم برای گیاهان خود انتخاب کنید، این ظروف باید دارای سوراخ‌های زهکشی عالی باشند تا خاک و ریشه‌ها خیس نمانند. خاک گلدانی را برای ساکولنت‌ها انتخاب کنید که بافتی شل و دانه‌دار با زهکشی کامل و یکنواخت داشته باشد و کلوخه نشود.

تغییر گلدان گیاه یشم

اگر لازم است گلدان یشم را عوض کنید ترجیحاً در طول فصل گرم این کار را انجام دهید. برای تعویض گلدان یشم:

1. قبل از تعویض مطمئن شوید که خاک گلدان فعلی خشک است، سپس گلدان را به آرامی جدا کنید.
2. خاک قدیمی را از ریشه‌ها جدا کنید و ریشه‌های پوسیده یا مرده را از بین ببرید. هرگونه بریدگی را با قارچ‌کش درمان کنید.
3. گیاه را در گلدان جدید خود قرار دهید و با خاک گلدان پر کنید؛ در حین این فرایند ریشه‌ها را پخش کنید.
4. بگذارید گیاه به مدت یک هفته خشک باشد سپس به مقدار کمی به آن آب بدهید تا به این ترتیب خطر پوسیدگی ریشه کاهش یابد.

انواع یشم (Crassula)

چندین گونه کراسولا در گلخانه‌ها به عنوان گیاه یشم شناخته می‌شوند. نام علمی گیاه یشم معمولی C. Ovata است که با نام‌های C. Argentea و C. Portulaca نیز شناخته می‌شود. گونه‌های رنگی این گیاه مانند C. ovata 'Tricolor' نیز وجود دارند. گیاهان یشم رنگی برای ایجاد رنگ کامل خود به نور آفتاب احتیاج دارند. گونه‌های دیگری که گاهی به عنوان گیاه یشم به فروش می‌رسند شامل C. Arborescens می‌باشند.

آفات رایج

آفات و بیماری‌های خاص بین گونه‌های مختلف متفاوت است، اما اکثر گیاهان یشم با مشکلاتی مانند شته‌ها، کنه‌های عنکبوتی، شپشک‌های آردآلود و سایر آفات رایج مواجه می‌شوند، به‌ویژه زمانی که در داخل خانه رشد می‌کنند. این مسائل با استفاده از درمان‌های غیرشیمیایی مانند روغن چریش یا سایر روغن‌های باغبانی برطرف می‌شوند.

سوالات متداول

گیاه کراسولا چه مدت زنده می‌ماند؟

طول عمر ساکولنت‌ها، از جمله در مورد گیاهان کراسولا، بسیار متفاوت است، از ۲۰ سال تا بیش از ۱۰۰ سال. اگر از کراسولای خود مراقبت کنید، برای مدتی طولانی سبز خواهد ماند.

چگونه می‌توانم نوع گیاه کراسولا را تشخیص دهم؟

گیاهان کراسولا معمولاً دارای برگ‌های انبوه گوشتی و متقارن هستند. ساده‌ترین راه برای اینکه بفهمید چه نوع کراسولایی دارید این است که به شکل و الگوی برگ‌ها نگاه کنید تا دقیقا مشخص شود کدام گونه است.

تفاوت کراسولا اواتا «هابیت» و «گولوم» در چیست؟

این دو گیاه با اینکه برگ‌های لوله‌ای‌شکل آن‌ها شبیه به هم است و هر دو از گیاهان بومی آفریقای جنوبی هستند، اما با یکدیگر متفاوت‌اند. تنها تفاوت آن‌ها در زمان گلدهی است. «هابیت» در تابستان و «گولوم» در پاییز/زمستان گل می‌دهد.