چگونه از هورمون ریشه زایی استفاده کنیم؟

استفاده از هورمون ریشه‌زایی برای تکثیر گیاهان از طریق قلمه زدن شانس رشد گیاه جدید را افزایش می‌دهد. چیدن قلمه از گیاه و رشد آن، گیاهی یکسان با خانواده‌ی گیاه را تولید می‌کند. این روشی قابل‌اعتماد و ارزان برای تکثیر گیاهان و بهترین روش برای تکثیر گیاهانی است که تکثیرشان سخت است. تکثیر از ساقه، معمولی‌ترین روش است، اما گیاهان همچنین می‌توانند بوسیله‌ی قلمه‌ی ریشه و قلمه‌ی برگ نیز پرورش یابند.

هورمون ریشه‌زایی چیست؟

محصولات هورمون ریشه‌زا، مواد شیمیایی هستند که محرکی برای رشد ریشه عموما در گیاه قلمه‌زده شده، هستند. آن‌ها معمولا بصورت پودر، ژل و یا مایع هستند.

زمانی که از هورمون ریشه‌زایی به شیوه‌ی صحیح استفاده شود، باعث رشد سریع ریشه در قلمه و تنومندی بیشتر نسبت به قلمه‌هایی که هورمون دریافت نمی‌کنند، می‌شود. اکثر گلخانه‌دارها، اصولا از آن بر روی گیاهان تزئینی مناظر و برای تکثیر ساکولنت‌ها استفاده می‌کنند. این محصول در فروشگاه‌های دارای مکمل‌های باغ و وب‌سایت‌های باغداری آنلاین موجود می‌باشد.

از چه قلمه‌هایی می‌توانید استفاده کنید؟

هورمون ریشه‌زایی روی انواع مختلفی از قلمه‌ها جواب می‌دهد که شامل ساقه‌ی جدید، ساقه‌ی چوبی، برگ‌ها و ریشه برای افزایش چشم‌گیر شانس موفقیت تکثیر هاست. اگر گیاه شکوفه‌دار باشد، قبل از قلمه‌زدن تا زمانی که شکوفه‌ها بریزند، صبر کنید. ریشه‌زایی گیاه جدید از گیاه والد نیازمند صبر و شکیبایی است و قلمه‌ها، قبل از نمو سیستم ریشه‌زایی شکننده هستند. بطور کل، رطوبت گیاه را در حد معمولی نگه دارید و نه در حالت خیس و برایش نور فراهم کنید اما نور مستقیم خورشید نباشد.

استفاده از هورمون ریشه‌زایی روی قلمه‌ی ساقه

۱- یک قلمه‌ی ساقه‌ی تازه و سالم را از گیاه والد با استفاده از چاقو بُرش داده یا قیچی کنید. فقط از قلمه‌ی گیاهان سالم و نیرومند استفاده کنید و اطمینان حاصل کنید که طول سر قلمه بین ۷ تا ۲۰ سانتی‌متر باشد. چند سانتی‌متری بالایی ساقه را جدا کنید. بُرش باید کنار برآمدگی باشد که برجستگی اندکی روی دسته‌ی ساقه است. تمام برگ و گل‌ها را از قسمت برآمدگی جدا کنید.

۲- چند سانتی‌متری پایینی قلمه را نمدار کنید تا هورمون ریشه‌زایی به این قسمت زده شود.

۳- مقدار اندکی از هورمون ریشه‌زایی را از ظرفش در آورده و چند سانتی‌متری پایینی قلمه را در پودر بغلتانید. قلمه را مستقیماً در ظرف هورمون ریشه‌زایی فرو نبرید. پودر را بیش از سطح عمق کاشت به کار نبرید. پودرهای اضافه را با زدن ضربه‌های آرام قلمه به گوشه‌ی ظرف بتکانید.

۴- قلمه را در یک گلدان بدون خاک قرار دهید. با یک مداد یا ابزار مشابه، سوراخی در گلدان ایجاد کنید. اطمینان حاصل کنید که سوراخ کاشت به اندازه‌ی کافی پهن باشد تا زمانی که قلمه را در خاک فرو میکنید، هورمون ریشه‌زایی به جایی مالیده نشود.

۵- با ضربات پی در پی خاک اطراف قلمه را یکدست کنید تا منافذ هوا از بین بروند. به آرامی به آن آب دهید و دمای قلمه را تا ۱۵ درجه سانتی‌گارد یا بیشتر نگه دارید. اکثر گیاهان اگر خارج از نور مستقیم خورشید نگه داری شوند، بهتر ریشه می‌دهند.

کار با قلمه‌ی برگ

برخی از گیاهان، مانند بسیاری از ساکولنت‌ها ساقه‌ی چوبی ندارند. این گیاهان توسط قلمه زدن برگ تکثیر می‌شوند. برطبق ساختار برگ، هورمون ریشه زا را به آن قسمت برگ که به وسط گیاه نزدیک‌تر است بزنید و آن را با یک گلدان مخلوط بدون خاک بپوشانید. نیمه‌ای از برگ را در مخلوط بکارید. اگر برگ ساقه‌ی کوتاهی مانند بنفشه‌های آفریقایی داشت، ساقه را در هورمون ریشه‌زایی فرو کرده و آن را در یک گلدان خاک، مانند قلمه زدن ساقه بکارید و ساقه را تا قسمت برگ در مخلوط فرو برید.

در برخی موارد، ضروری است که پشت برگ را با هورمون ریشه‌زایی بپوشانید و آن‌ها را روی مخلوط مرطوب بدون خاک بخوابانید و به آرامی فشار دهید تا به مخلوط بچسبد. تمام گیاهان ریشه‌دار را تا زمانی که سیستم ریشه‌زنی‌شان نیرومند شود و رونق یابد، از نور مستقیم دور نگه دارید.

کار با قلمه‌ی ریشه

قلمه‌ی ریشه دقیقا همونطور است که از اسمش مشخص است. قسمت‌هایی از ریشه‌ی گیاه والد هستند که سرانجام یک گیاه جدید تولید می‌کنند. خاک اطراف ریشه‌ی گیاه والد را کنار بزنید. دو تکه‌ی ۵ سانتی‌متری از ریشه‌ی قلمی و ضعیف را بُرش دهید و اطراف ریشه‌ی گیاه والد را به حالت اول برگردانید. تکه‌های ریشه را در هورمون ریشه‌زایی بغلتانید و آن‌ها را در عمق کم گلدان بکارید. رطوبت را در سطح معمولی نگه دارید اما خیس نباشد. قلمه‌های ریشه عموما در پاییز زده می‌شوند تا تمام زمستان را برای تولید گیاهی جدید در بهار، وقت داشته باشند.