گره ساقه گیاه

در علم زیست‌شناسی گیاهان، ساقه‌ی گیاه شامل گره‌ها و میان‌گره‌هاست. گره‌های ساقه‌ی گیاه نواحی حیاتی هستند که برگ‌ها، شاخه‌ها و ریشه‌های هوایی از ساقه رشد می‌کنند درحالی‌که میان‌گره‌ها فواصل بین گره‌ها ست. مکان‌یابی گره‌های گیاه اهمیت دارد وقتی نگه‌داری منظم مانند هرس انجام می‌دهید و همچنین وقتی سعی در تکثیر از برش‌ها یا پیوندهای ساقه دارید.

شناسایی گره‌ها

پایه‌ی یک جوانه، برگ، ترکه یا شاخه همیشه به یک گره متصل است بنابراین این یک راه ساده برای یافتن آن‌هاست. حتی بدون جوانه‌ها یا برگ‌های قابل رویت، به‌واسطه‌ی برخی علائم که تنها در گره قابل دیدن هستند، می‌توانید بگویید گره یک ترکه کجاست:

• یک اسکار در چوب جایی که یک برگ افتاده است
• یک شبه دکمه‌، تپل شدن خفیف چوب (مانند یک حلقه روی عصای بامبو)
• بخش‌های سخت ساقه در گیاهان با ساقه‌‌های توخالی مانند فورشیا، هیرانتای نرم و بامبوها

میان‌گره‌های گیاه

در مقابل، میان‌گره‌ها بخش‌هایی از ساقه بین گره‌ها هستند. اگر گره‌ها «ارگان‌های» حیاتی گیاه هستند، میان‌گره‌ها عروق خونی حامل آب، هورمون‌ها و غذا از گرهی به گره دیگر هستند.

معمولا میان‌گره‌ها، طویل هستند و چندین سانتی‌متری فضا بین گره‌های مجاور فراهم می‌کنند. بااین‌حال، برخی گیاهان از نظر نزدیکی با برگ‌های‌شان و ازاین‌رو گره‌های‌شان قابل توجه هستند. برای مثال، مخروط‌های کوتوله گره‌های نزدیک به هم دارند. سرخدارها و درخت مرمکی، با برگ‌های متراکمشان، همچنین میان‌گره‌های کوتاهی دارند. این حقیقت دلیل این است که این گیاهان را می‌توان به اشتراک گذاشت یا به هرشکلی از جمله فرم‌های مجسمه‌ای از درخت آرایی هرس کرد.

هرس کردن

چه اینکه در هرس کردن تازه‌کار باشید یا حرفه‌ای باشید، مکان‌یابی گره یک قدم مهم در فرایند هرس کردن است.

• همیشه بالاتر از یک گره روی ساقه هرس کنید. به این صورت، جوانه‌های خوابیده در گره به‌خودی خود به ساقه‌های جدید تبدیل می‌شوند. اگر از زیر یک گره آن‌ را ببرید یک بخش از ساقه را به جا می‌گذارید (میان‌گره) که نمی‌تواند به ساقه‌های جدید تبدیل شود. این بخش در معرض پوسیدگی است و مستعد بیماری‌هایی است که می‌تواند گیاه را از بین ببرد.
• از بالای گره‌هایی هرس کنید که جوانه‌هایی پشت به مرکز گیاه دارند. رشد جدید در مسیری رشد می‌کند که مرکز گیاه را برای نور و هوا باز نگه می‌دارد. این امر از بیماری‌ها و هجوم آفت پیشگیری می‌کند. این امر همچنین وقتی که به گیاه شکل می‌دهید خوب عمل می‌کند. برای مثال وقتی گل رز را هرس می‌کنید، می‌توانید به سمت عقب گره‌هایی که جوانه‌های رو به بیرون دارند هرس کنید زیرا این کار رشد رو به بیرون را ترغیب می‌کند و یک شکل باز زیبا برای گیاه ایجاد می‌کند.

تکثیر گیاهان

انواع بسیاری از گیاهان، هم چوبی و هم علفی، را می‌توان با برش ساقه تکثر کرد یک فرایندی که یک گیاه همسان با والدش ایجاد می‌کند. یک برش ۱۵ سانتی‌متری یا بیشتر از گیاه والد برای ریشه زدن در خاک گرفته می‌شود. برای ریشه زدن موفق، بلافاصه زیر یک گره را ببرید زیرا این ناحیه‌ای است که ریشه‌ها را ایجاد می‌کند. همچنین برش نیاز به یک جوانه‌ی انتهایی یا یک گره‌ دیگر در بالای خط خاک جایی که رشد ساقه‌ و شاخه‌ی جدید می‌تواند رخ دهد، دارد.

پیوند زدن

برخلاف هرس کردن، وقتی می‌خواهید برش‌هایی برای پیوند زدن ایجاد کنید -اتصال بخش بافت شاخه‌ی یک گیاه به بافت ساقه‌ی یک گیاه میزبان دیگر- این برش‌ها را در گیاه میزبان نه نزدیک گره‌ها ولی درست از مرکز یک میان‌گره ایجاد می‌کنید. برای مثال، در پیوند شلاق و زبان، برش‌های دقیق باید در راستای دانه‌ی چوب در فضای میان‌گرهی ایجاد شود. اگر می‌خواهید این برش‌ها را از طریق گره‌های ضخیم و دکمه‌ای ایجاد کنید، مستقیم نخواهند بود و الحاق پیوند احتمالا شکست خواهد خورد.