۴ دلیل ریزش میوه‌های نارس

به عنوان پرورش‌دهنده‌ی درختان میوه به احتمال زیاد بی‌صبرانه منتظر اولین محصول درخت خود هستید. با شکوفایی فصل بهار و مشاهده شکل‌گیری میوه‌های جدید، خود را برای خوردن اولین تکه میوه خوشمزه آماده می‌کنید. و سپس، صبح روزی ناگهان (به نظر می‌رسد!) با این صحنه روبرو می‌شوید که میوه‌ها قبل از اینکه رسیده باشد روی زمین افتاده است. چه چیزی باعث این اتفاق شده است؟ دلایل مختلفی را می‌توان نام برد و در اینجا ۵ مورد مهم را فهرست کرده‌ایم تا هنگام عیب‌یابی برای یافتن چاره از آن‌ها استفاده کنید.

۱- گرده افشانی نامناسب

بدیهی است که گرده‌افشانی ضعیف موجب ریزش میوه نارس می‌شود. علت آن می‌تواند به دلیل حضور نامناسب کمک‌‌رسان‌های گرده‌افشان (مانند زنبورها) در فصل شکوفایی درختان باشد. از گل‌های رز و سایر گیاهان باغی که جمعیت بزرگی از زنبورها و سایر حشرات مفید را جلب می‌کنند، می‌توانید به عنوان کشت همراه استفاده کنید و از مصرف اسپری‌های کنترل آفات در زمان شکوفه‌دهی درختان خودداری نمایید.

ریزش میوه‌های نارس یکی دیگر از مشکلات باردهی درخت خرمالو است. تشکیل میوه بدون هسته (بکرمیوه‌دهی) عامل افتادن خرمالوهای نارس از درخت است که یکی از پدیده‌های جذاب گیاه‌شناسی محسوب می‌شود.

تشکیل میوه بدون هسته (بکرمیوه‌دهی) به تولید میوه بدون لقاح اطلاق می‌شود. در بعضی از انواع خرمالو، میوه‌هایی که به صورت پدیده بکرمیو‌ه‌دهی تولید شده‌اند قبل از اینکه که کاملا رسیده شوند، بیشتر مستعد افتادن از درخت هستند.

در کل، آنچه که ما میوه می‌نامیم در واقع تخمدان کاملاً رشد یافته گیاه است. تخمدان بخش ماده گل است که بر اثر گرده‌افشانی و باروری تخمک یا تخم رشد می‌کند. باروری بعد از گرده‌افشانی رخ می‌دهد؛ یعنی بعد از اینکه دانه گرده نر از گلی به کلاله گل دیگر منتقل شود.

لوله‌ای از دانه گرده نر به درون کلاله ماده رشد می‌کند و سپس از طریق رشته‌ای بنام خامه به رشد خود به سمت پایین ادامه می‌دهد. در ته خامه، مواد ژنتیکی نر با مواد ژنتیکی ماده موجود در تخمک (نهایتا تخم یا هسته میوه) ترکیب می‌شوند. مخلوط ماده ژنتیکی نر و ماده به لقاح/ باروری معروف است که از آن بذر تولید می‌شود.

در بسیاری از گیاهان، هورمونی که از بذر در حال رشد ترشح می‌شود که با تاثیر بر رشد تخمدان، آن را به میوه تبدیل می‌کند. اما در تعدادی از گیاهان خاص از قبیل موز، خرمالو، انجیر، پرتغال بی‌دانه و آلوی ژاپنی، میوه‌ها می‌توانند بدون شکل‌گیری بذر رشد کنند. در مورد خرمالو‌ها، میوه‌ها بدون هسته هم می‌تواند رشد کنند، اما زمانی محصول بیشتری به‌دست می‌آید و میوه‌ها تا زمان رسیده شدن روی درخت می‌مانند که گرده‌افشانی/باروری و شکل‌گیری بذر رخ دهد.

۲- بیش میوه‌دهی

درختانی که بیش‌میوه‌دهی را به‌ویژه در سال‌های اول میوه‌دهی تجربه می‌کنند ممکن است توان نگهداری میوه‌های نورس را نداشته باشند. درختان جوان بیشتر مستعد ریزش میوه‌ هستند درحالی که، درختان قدیمی‌تر، بنیه‌دار و رشد یافته معمولاً بطور منظم غذای خود را ذخیره و از آن استفاده می‌کنند. هنگامی که درخت در خواب زمستانی است این غذا ذخیره می‌شود و در فصل بهار در زمان تولید جوانه‌های متورم و شکفته میوه مصرف می‌شود. در صورتی که سیستم ذخیره مناسب موادغذایی در درخت ایجاد نشود، میوه‌ شکل‌یافته برای دستیابی به مواد مغذی مورد نیاز خود شروع به رقابت می‌کند.

اگر میوه‌های خیلی زیادی شکل گیرد، «قانون بقای اصلح/بهترین گونه» بکار می‌افتد و درخت میوه‌ها را می‌ریزد. اگر رقابت بر سر مواد مغذی بین خود درخت و میوه‌های نورس باشد، درخت میوه زیادی را قربانی می‌کند تا اینکه بتواند برای میوه‌دهی سال بعد زنده بماند.

بعضی از درختان میوه‌های تازه شکل گرفته را می‌ریزند تا از شاخه‌های خود در برابر استرس بار اضافی حفاظت کنند. در صورتی که درخت میوه را حفظ کند و اجازه دهد که تا رسیده شدن رشد کند، شاخه‌ها شکسته یا خم می‌شوند که می‌تواند زمینه را برای آفات و بیماری‌ها مهیا کند که پیامد آن خیلی زیان‌بارتر از فقط میوه‌های نارس افتاده بر زمین است.

اگر درختی توانست بار محصول سنگین را تحمل کند و ریزش رخ ندهد، تنها نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که درخت هر دو سال یکبار بار می‌دهد. در این مورد، درخت یک سال محصول زیادی دارد و میوه‌های فراوانی تولید می‌کند و سال دیگر برای تجدید قوا بار نمی‌دهد. میوه‌دهی به درخت استرس وارد می‌کند، بنابراین عدم میوه‌دهی درخت در سال نقاهت امری عادی است.

برای جلوگیری از ریزش میوه‌ها به دلیل بیش‌میوه‌دهی توصیه می‌کنیم که از تعداد میوه‌های نورس قبل از ریزش درخت بکاهید. در کل بهتر است که فاصله‌ بین میوه‌ها به اندازه 10 الی 15 سانتیمتر باشد و خوشه‌های احتمالی میوه چیده‌شوند. برای برداشتن میوه‌ها می‌توانید از قیچی باغبانی تیز کوچک استفاده کنید یا فقط با دست‌تان آن‌ها را بچینید.

افزون بر این، اگر شکوفه‌ها را قبل از ریختن گلبرگ‌ها و آغاز شکل‌گیری میوه از درخت بچینید به مقابله با بیش‌میوه‌دهی و ریزش میوه کمک می‌کنید.

۳- کیفیت آبیاری

ریزش میوه نارس نوعی تدبیر خودتنظیمی است که درخت میوه هنگام عدم دسترسی کافی به ذخایر برای رسیده شدن کامل میوه‌های خود از آن استفاده می‌کند. به همین منوال روش آبیاری نامطلوب، چه آبیاری بیشتر و چه آبیاری کمتر درخت ممکن است منجر به ریزش میوه‌های نارس شود. به همین دلیل تکنیک خاک‌پوشی توصیه می‌شود که درحین اینکه رطوبت خاک را در سطح ثابت نگه می‌دارد، فواصل آبیاری را بیشتر می‌کند.

۴- آب و هوا

یخ‌زدگی، باد و تگرگ می‌توانند موجب ریزش میوه ‌شود و همچنین صدمات دیگری به درختان و میوه‌های آن‌ها می‌زند. اگر در منطقه خود منتظر یخبندان یا سرما در طول فصل رشد هستید، می‌توانید برای روپوش‌کشی و تولید گرما درخت خود را با ملحفه‌ها بپوشانید و حتی چراغ‌های ریسه‌ای را به دور آن بپیچید. استفاده از چوب درختان به عنوان نگهدار درخت در تندباد‌ها به پیشگیری از آسیب‌رسانی به درخت کمک می‌کند. بهترین کاری که می‌توانید برای درخت خود انجام دهید این است که از سلامتی آن در شرایط مناسب مراقبت کنید، به شیوه‌ای که حتی اگر آب و هوا میوه‌های درخت را از بین ببرد، درخت سالم شما در جای خود می‌ماند تا در سال‌های آتی برای شما میوه دهد.

البته ممکن است متوجه شوید که این عیب‌یابی‌های معمول مناسب شرایط و درخت شما نیست. بهترین راهکار بعدی این است که با کارشناسان فنی ما تماس بگیرید. ارائه مشاوره جزو خدمات رایگان ما است که به تشخیص آنچه ممکن است به درخت میوه شما آسیب برساند، کمک می‌کند.