پژمردگی فوزاریوم گوجه‌فرنگی

پژمردگی فوزاریوم (Fusarium Wilt) توسط قارچ فوزاریوم اکسیسپریوم اف. اس پی. لیکوپرسیسی (Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici) ایجاد می‌شود. پژمردگی فوزاریوم در سراسر جهان یافت می‌شود و حتی ممکن است گونه‌های مقاوم گوجه‌فرنگی را نیز تحت تأثیر قرار دهد. قارچ، درون خاک به وجود می‌آید و از طریق ریشه به درون گیاه راه پیدا می‌کند. پس از داخل شدن به گیاه، بافت آوند چوبی را که آب و برخی مواد مغذی را در سرتاسر گیاه جابه‌جا می‌کند، مسدود می‌کند و از حرکت آب به سمت بالای ساقه و خارج شدن از ساقه به داخل شاخه‌ها و برگ‌ها جلوگیری می‌کند. این قارچ ممکن است گوجه‌فرنگی‌های شمارا از بین نبرد، اما آن‌ها محصول خوبی نخواهند داد.

گونه‌های فوزاریوم می‌توانند بسیاری از گیاهان ازجمله سیب‌زمینی، فلفل، بادمجان، حبوبات و موز را آلوده کنند.

علائم پژمردگی ورتیسیلیوم (Verticillium wilt) می‌تواند بسیار شبیه پژمردگی فوزاریوم باشد.

چه عواملی باعث پژمردگی فوزاریوم می‌شوند؟

پاتوژن پژمردگی فوزاریوم درون خاک به وجود می‌آید و می‌تواند سال‌ها در خاک‌آلوده باقی بماند. همچنین می‌تواند به چندین روش حمل و انتقال یابد، مانند:

• بذر آلوده
• نهال از خاک‌آلوده
• از طریق ته کفش
• بیل و تجهیزات مورداستفاده در خاک‌آلوده
• انتقال خاک‌آلوده به باغ توسط باد

شرایط ایده‌آل برای پژمردگی فوزاریوم شامل آب‌وهوای گرم، خشک و PH اسیدی خاک (۵٫۰-۵٫۶) است.

گونه‌های مختلف گوجه‌فرنگی وجود دارد که در برابر پژمردگی فوزاریوم مقاوم هستند، اما اگر در اثر نماتد ضعیف شوند، بیشتر در معرض ابتلا به این نوع پژمردگی قرار می‌گیرند.

رشد گیاهان آلوده به پژمردگی فوزاریوم متوقف می‌شوند و هرچه گیاهان زودتر آلوده شوند، توقف رشد آن‌ها شدیدتر است.

برای عکس‌ها و توضیحات بیشتر در مورد علائم پژمردگی فوزاریوم و نحوه‌ی کنترل آن، ادامه‌ی مطلب را بخوانید.

علائم پژمردگی فوزاریوم در گوجه‌فرنگی

پژمردگی فوزاریوم گاهی اوقات با پژمردگی‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود، اما در اینجا برخی از علائم را برای کمک به شما در شناسایی آن در گوجه‌فرنگی آورده‌ایم:

• پژمردگی گیاهان به معنای واقعی پژمرده می‌شوند. این پژمردگی غالباً از یک برگ یا شاخه، نزدیک بالای گیاه شروع می‌شود. این پژمردگی در شب و هنگامی‌که هوا خنک‌تر است بهبود می‌یابد، اما با پیشرفت پژمردگی، کل گیاه پژمرده می‌شود و بهبود نمی‌یابد. آبیاری گیاه تفاوتی ایجاد نمی‌کند.
• زرد شدن برگ‌های پایینی زرد می‌شوند که اغلب فقط ازیک‌طرف برگ شروع می‌شود. همانند

پژمردگی، زرد شدن گیاه به‌تدریج به سمت بالای گیاه می‌رود.

• برگ‌های خشک برگ‌های پژمرده خشک می‌شوند و می‌ریزند.
• تغییر رنگ دادن ساقه‌ اگر ساقه را از طول بازکنید، رگه‌هایی به رنگ قهوه‌ای تیره مشاهده خواهید کرد.

مدیریت و کنترل پژمردگی گوجه‌فرنگی فوزاریوم

هیچ درمانی برای پژمردگی فوزاریوم وجود ندارد و ازآنجاکه سال‌ها در خاک باقی می‌ماند، ریشه‌کن کردن آن بسیار دشوار است. در اینجا برخی اقدامات برای کمک به شما در کنترل آن وجود دارد.

1. گونه‌های مقاوم - اگر با پژمردگی فوزاریوم مشکلی داشته‌اید، عاقلانه‌ترین کار است که به دنبال گونه‌های مقاوم باشید. روی بسته‌های بذر و بسیاری از نهال‌ها برچسب‌هایی در مورد میزان مقاومت آن‌ها در برابر بیماری‌های مختلف وجود دارد. همچنین می‌توانید برای انتخاب از کاتالوگ دانه‌ها استفاده کنید.
2. خاک استریل - اگر خودتان نهال آماده می‌کنید، با مخلوط خاک استریل بدون خاک شروع کنید.
3. pH خاک را بالا ببرید - به خاک باغچه خود آهک بزنید تا pH را به حد طبیعی یعنی حدود ۶٫۵ - ۷٫۰ برسانید.
4. کرم‌ها را کنترل کنید - ازآنجاکه کرم‌های لوله‌ای ریشه گرهی می‌توانند مقاومت در برابر پژمردگی فوزاریوم را کاهش دهند، اجازه ندهید تعداد آن‌ها در خاک شما زیاد شود.
5. شخم نکنید - با استفاده نکردن از بیل یا ماشین شخم‌زنی در اطراف گوجه‌فرنگی‌ها، از آسیب رساندن به ریشه گیاهان ‌ خودداری کنید. ریشه‌های آسیب‌دیده، نقاط ورود پاتوژن هستند.
6. ضدعفونی کردن وسایل - تمام وسایلی را که ممکن است با خاک‌آلوده تماس داشته باشند تمیز کرده و تمیز کردن و ضدعفونی منظم وسایل باغبانی خود را به یک عادت تبدیل کنید.
7. محصولات خود را تناوبی کشت کنید - ازآنجاکه عامل بیماری‌زا می‌تواند سال‌ها در خاک باقی بماند، باید منطقه دیگری را برای کاشت گوجه‌فرنگی خود پیدا کنید. چرخش ۵ تا ۷ ساله توصیه می‌شود، اما این کار تضمین نمی‌کند که عامل بیماری‌زا به‌طور کامل از بین برود.