چگونه با کمک پارچه‌های سایه‌بان گلخانه را خنک کنیم؟
(بروزرسانی: ۱۴۰۲/۰۵/۲۶) توسط واحد آموزش
گلخانه‌ها به‌طور طبیعی گرما را در خود نگه می‌دارند. از این‌رو لازم است روش موثری برای کاهش دمای آنها در پیش بگیریم. یکی از روش‌های پرطرفدار برای خنک کردن گلخانه استفاده از پارچه‌های سایه‌بان است. این پارچه‌ها گاهاً با نام پرده‌های انرژی، سایه‌بان، پرده‌های حرارتی، اسکرین‌ها، پرده‌های حفاظ گرما یا پتو هم شناخته می‌شوند و طراحی آنها به‌گونه‌ای است که با ایجاد سایه یا حفظ گرما به کنترل دمای گلخانه کمک کنند.
بهتر است زمانی از این پرده‌ها استفاده شود که مصرف انرژی بالاست، آفتاب خیلی شدید یا رطوبت خیلی کم است. در طراحی این پارچه‌ها از پانل‌های متحرکی از جنس پارچه یا لایه‌های پلاستیک استفاده شده تا مثل یک سپر فضای داخل گلخانه را دربر بگیرند. این پارچه‌ها بسته به تنظیمات اولیه‌ی استفاده از داده‌های جوی می‌توانند حتی خودکار هم باشند.
جنس پارچه‌های سایه‌بان چیست؟
پارچه‌های سایه‌بان معمولاً از موادی نظیر پلی‌استر سفید بافتنی، الیاف بی‌بافت پلی‌استر سفید و الیاف ترکیبی تولید می‌شوند. در سال‌های اخیر پلی‌استر سفید به‌عنوان یک گزینه‌ی پرطرفدار جایگزین الیاف ترکیبی شده که علت آن دوام بالای این ماده به‌خاطر وجود نوارهای متناوب پلی‌استر زاجی‌شده‌ی شفاف یا شبکه‌های بسیار ریز نخ اکریلیک درآن است.
در تابستان می‌توان با پوشش گلخانه در طول روز با کمک پرده‌های بلک اوت انباشت گرما را کاهش داد. این پرده‌ها از سه ماده تشکیل می‌شوند: ورق نازک پلی‌اتیلن، پلی‌استر بافتنی و الیاف ترکیبی که در آنها تمام نوارها زاجی‌شده یا تار هستند.
نکاتی درمورد کاهش دمای گلخانه با استفاده از پارچه‌ی سایه‌بان
میزان تراکم بافت پارچه‌ی سایه‌بان انتخابی تاثیر قابل‌توجهی بر گلخانه خواهد داشت. بافت شل‌تر مشکل رطوبت زیادی را حل می‌کند در حالی‌که هرچه بافت متراکم‌تر باشد رطوبت و گرمای بیشتری درون گلخانه حبس می‌شود.
سرمایش تابشی مانع از افت دما در طول شب می‌شود و در آب‌وهوای سرد از تنش در گیاهان می‌کاهد. صبح‌ها هوای سرد محبوس‌شده بین پرده و سقف گلخانه به‌آرامی با هوای گرم پایین ترکیب می‌شود. این فرآیند به‌تدریج انجام می‌شود و بنابراین به‌خاطر تغییر ناگهانی دما گیاهان دچار تنش نمی‌شوند.
مطمئن شوید که میزان قرارگیری گیاهان درمعرض نور خورشید را کنترل می‌کنید و برای جلوگیری از سوختگی نوک گیاهان برگ‌دار به‌سراغ صفحات سایه‌بان بروید. از میزان رطوبت و دمای کلی گلخانه هم غافل نشوید.
پارچه‌های سایه‌بان به سه صورت در گلخانه‌ها استفاده می‌شوند: پرده‌های جانبی، سیستم‌های ناودان تا ناودان و سیستم‌های خرپا تا خرپا.
روش اول: پرده‌های جانبی
برای افزایش حداکثری تهویه‌ی طبیعی گلخانه می‌توان از پرده‌های جانبی استفاده کرد تا با ورود هوای تازه به داخل گلخانه، هوای گرم از آن خارج شود. پرده‌های جانبی به سه صورت بالا و پایین می‌روند:
- پرده دور یک لوله پیچیده می‌شود و بنابراین برای باز وبسته‌کردن آن می‌توان از یک اهرم دستی یا یک جعبه‌موتور برقی کمک گرفت.
- طناب و قرقره را در قسمت بالایی پرده نصب کنید؛ در این‌صورت با پایین آمدن طناب پرده باز و با بالارفتن آن پرده بسته می‌شود.
- برای جمع و بازکردن پرده از یک لوله استفاده کنید. با کلاف‌بندی لوله داخل حلقه‌های طناب عبوری از قرقره‌ها آن را بچرخانید و به یک اهرم یا جعبه‌قرقره که داخل یک هرزگرد موتوری بالا و پایین می‌رود وصل کنید.
روش دوم: سیستم ناودان تا ناودان
سیستم ناودان برای به حداقل رساندن حجم هوای گلخانه کاربرد دارد. در این سیستم پرده‌ها به پهنای گلخانه و به ارتفاع ناودان کشیده می‌شوند. توجه داشته باشید که سیستم‌های ناودان برای تمامی گلخانه‌ها مناسب نیستند. یکی از معایب سیستم ناودان تا ناودان این است که پرده جلوی فن گردشی نصب‌شده در سطح ناودان را می‌گیرد و مانع از گردش گرما یا هوا در قسمت محصولات می‌شود. از طرف دیگر وجود لوله‌های گاز، لوله‌های خرطومی و لوله‌های گرمایش در سطح ناودان می‌تواند برای پرده مشکل‌ساز باشد و باید آنها را جابه‌جا کرد. در این سیستم هیچ جایی برای آویزان‌کردن سبدها داخل گلخانه وجود ندارد چون سبدها سد راه پرده می‌شوند.
با این‌وجود ازجمله نقاط قوت سیستم ناودان می‌توان به کاهش هزینه‌ی گرمایش در واحد سطح گلخانه و نیز نصب راحت‌تر درمقایسه با سیستم خرپا تا خرپا اشاره کرد.
روش سوم: سیستم خرپا تا خرپا
گزینه‌ی سوم استفاده از پرده‌های پانلی است که از موادی ساخته شده‌اند که از یک خرپا تا خرپای دیگر کشیده می‌شوند. تنظیم سیستم خرپا تا خرپا به سه صورت انجام می‌شود:
1- مستقیم در ارتفاع ناودان
در این حالت نصب سیستم مشابه سیستم ناودان انجام می‌شود. در این سیستم، فضایی از گلخانه که باید گرم شود حداقل خواهد بود و روش نصب آن هم ساده است.
2- شیبدار- مستقیم- شیبدار
این حالت زمانی کاربرد دارد که پرده در هر طرف بام و تاحدی روی خرپا کشیده می‌شود و لازم است دو قسمت شیبدار با یک بخش مستقیم به‌هم وصل شوند. این روش دو مزیت دارد:
- نصب این سیستم مشکلی برای تجهیزات نصب‌شده در بالای ناودان ایجاد نمی‌کند.
- فضایی برای آویزان‌کردن سبدها در گلخانه باقی می‌ماند.
3- شیبدار- شیبدار
این حالت زمانی به‌کار می‌رود که پرده به‌صورت خطوط موازی از ناودان تا راس خرپا کشیده می‌شود. در این روش میزان هوای سرد محبوس‌شده در بالای پرده به حداقل می‌رسد و بیشترین فضای خالی تا تجهیزات نصب‌شده روی ناودان ایجاد می‌شود. سیستم‌های شیبدار- مستقیم- شیبدار و شیبدار- شیبدار هر دو معایبی دارند که عبارتند از:
- به‌دلیل ارتفاع زیاد این دو سیستم از کف گلخانه نصب‌شان خیلی زمان‌بر است.
- این سیستم‌ها درمقایسه با سیستم مستقیم بخش کمتری از گلخانه را پوشش می‌دهند.
- در یک سطح یکسان از گلخانه میزان مواد موردنیاز برای لبه‌های ثابت و متحرک در این دو ساختار بیشتر از سیستم مستقیم است.
با این‌وجود در این سیستم هم مشابه سیستم شیبدار- مستقیم- شیبدار فضایی برای آویزان‌کردن سبدها باقی می‌ماند.
سرمایش گلخانه با‌استفاده از پارچه‌های سایه‌بان روشی مقرون به‌صرفه برای تنظیم دما به‌منظور بازدهی مطلوب محصولات است.
دیدگاه‌ها
افزودن یک دیدگاه