پژمردگی بلوط؛‌ نحوه شناسایی و جلوگیری

پژمردگی بلوط، بیماری است که توسط نوعی قارچ ایجاد می‌شود. این بیماری با زرد شدن برگ‌ها خارج از فصل شروع می‌شود - برگ‌ها پژمرده و قهوه‌ای می‌شوند و در عرض چند هفته، درخت از بین می‌رود. هنگامی‌که یک درخت آلوده شد، هیچ کاری نمی‌توانید انجام دهید غیرازاینکه برای جلوگیری از شیوع بیماری به درختان بلوط سالم اطراف، سریع آن درخت را از بین ببرید. به همین دلیل دانستن علائم بیماری بسیار مهم است.

نحوه تشخیص پژمردگی بلوط

اولین علامت پژمردگی بلوط، پژمردگی سریع و قهوه‌ای شدن برگ‌ها در اواخر بهار تا اوایل تابستان و به دنبال آن ریزش برگ‌ها است. این کار از بالای درخت شروع می‌شود که بررسی آن در درختان بلند به‌راحتی امکان‌پذیر نیست. برای دیدن دقیق‌تر از دوربین دوچشمی استفاده کنید.

قهوه‌ای شدن برگ‌ها از حاشیه برگ واقع در رأس که نوک برگ است شروع می‌شود. ازآنجا در امتداد حاشیه به سمت رگبرگ میانی و ساقه‌ی برگ به سمت پایین پیش می‌رود. برگ‌های قهوه‌ای شده به زمین می‌ریزند.

علامت دیگر، ترک‌های عمودی روی تنه با هاگ‌های قارچی حصیر مانند در زیرپوست است. پوست متورم می‌شود و درنهایت از فشار ایجادشده توسط قارچ در حال رشد، ترک می‌خورد.

در ادامه ممکن است متوجه سوسک شیره شوید. این سوسک‌های حدود ۰٫۶ تا ۰.٫۳ میلی‌متری، حین تغذیه از حصیر قارچی که بوی شیرینی دارد، هاگ‌ها را برداشته و درنتیجه بیماری را بیشتر گسترش می‌دهند.

پژمردگی بلوط چگونه وارد یک درخت می‌شود

سوسک‌های شیره در اثر زخم‌های موجود در درخت مانند شکستن در اثر طوفان، بریدگی در اثر هرس و آسیب مکانیکی غیرارادی، جذب درخت می‌شوند. هنگامی‌که سوسک شیره از درخت آلوده تغذیه می‌کند و سپس به درخت سالم دارای زخم منتقل می‌شود، بیماری به بافت آوندی درخت دیگر منتقل می‌شود.

سپس درخت با دیوارکشی توسط سلول‌های خود سعی در دفع مزاحم دارد که باعث پژمردگی و قهوه‌ای شدن برگ‌ها و درنهایت از بین رفتن شاخه‌ها و کل درخت می‌شود. پژمردگی بلوط یک بیماری به‌سرعت در حال پیشرفت است که معمولاً فقط در عرض چند هفته درخت را از بین می‌برد.

راه دوم نحوه شیوع بیماری از طریق پیوندهای طبیعی ریشه است که وقتی ریشه‌های درختانی با گونه‌های یکسان، مانند دو بلوط قرمز، باهم رشد می‌کنند اتفاق می‌افتد. قارچ پژمردگی بلوط می‌تواند از طریق سیستم ریشه درختان به‌هم‌پیوسته بیش از ۳۰ متر در سال حرکت کند. این امر باعث می‌شود کنترل بیماری به‌ویژه هنگامی‌که در آن حوالی وجود دارد، چالش‌برانگیز باشد.

گسترش قارچ تا زمانی که دیگر هیچ بلوط زنده‌ای باقی نماند ادامه می‌یابد؛ در این مرحله قارچ ناپدید می‌شود زیرا برای زنده ماندن به بافت زنده نیاز دارد.

بلوط‌های متأثر از این بیماری

بلوط‌هایی که در گروه بلوط‌های قرمز قرار دارند (بلوط سوزنی، بلوط سیاه، بلوط قرمز شمالی) نسبت به بلوط‌های سفید (بلوط سفید، بلوط مقاوم³، بلوط سفید مردابی) آسیب‌پذیرتر هستند. یکی از دلایل گسترش سریع‌تر بیماری در بلوط‌های قرمز نسبت به بلوط‌های سفید این است که سیستم‌های ریشه‌ی بلوط قرمز تمایل به پیوند با یکدیگر دارند بنابراین قارچ می‌تواند به‌راحتی گسترش یابد.

بلوط‌های قرمز احتمالاً ظرف چند هفته می‌میرند، درحالی‌که بلوط‌های سفید می‌توانند مدت‌زمان بیشتری، یک سال یا بیشتر، دوام بیاورند.

چگونه از پژمردگی بلوط جلوگیری کنیم

راهی برای نجات یک درخت بلوط آلوده وجود ندارد. تنها راه مقابله با پژمردگی بلوط، پیشگیری است.

ازآنجاکه قارچ از طریق زخم وارد درخت می‌شود، از صدمه زدن به درختان بلوط بین ماه‌های اردیبهشت تا شهریور خودداری کنید؛ یعنی عدم هرس در آن ماه‌ها و مانور دقیق در اطراف درختان بلوط با ماشین چمن‌زنی و سایر ابزارآلات دستی.

اگر در آن دوره بلوط آسیب دید، لکه را با استفاده از پانسمان مخصوص زخم درخت یا رنگ لاتکس بپوشانید تا زخم بسته شود و این کار را بلافاصله انجام دهید، زیرا سوسک‌های شیره برای پیدا کردن لکه جدید و شروع تغذیه از آن، تقریباً نیم ساعت زمان نیاز دارند.

هیزم با منشأ ناشناخته را حمل نکنید - هیزم تازه از درختان آلوده می‌تواند خطرناک باشد زیرا ممکن است هنوز حاوی قارچ زنده باشد.

برای احتیاط بیشتر، هیزم تازه را در مجاورت درختان بلوط خود ذخیره نکنید و هیزم را محکم با برزنت بپوشانید. قارچ نمی‌تواند در هیزم خشک زنده بماند و سوزاندن آن نمی‌تواند بیماری را منتقل کند.

اگر درخت بلوطی دارید که در اثر پژمردگی بلوط از بین رفته است، بلافاصله آن را قطع کنید تا از شیوع بیماری جلوگیری کنید.

متأسفانه، در صورت وجود درختان بلوط دیگر در اطراف، محدود کردن گسترش زیرزمینی این بیماری برای صاحب‌خانه‌ها عملاً غیرممکن است زیرا برای قطع ریشه‌ها به حفاری و گودبرداری گسترده نیاز است. در این صورت، برای انجام این کار باید حفار حرفه‌ای استخدام کنید.

تشخیص پژمردگی بلوط از سایر بیماری‌های بلوط

برگ‌های قهوه‌ای روی درخت بلوط شما لزوماً به معنای پژمردگی بلوط نیست، تغییر رنگ برگ‌ها می‌تواند به دلیل آنتراکنوز هم باشد.