آمینو اسید چیست؟ نقش کود آمینو اسید در تغذیه گیاهان

آمینو اسیدها نقش مهمی در تغذیه گیاهان دارند که غالبا در کشاورزی و باغداری از همه بیشتر نادیده گرفته می‌شود. چه بخواهید سلول‌های گیاهی را در برابر بیماری تقویت کنید و چه بخواهید مواد مغذی را برای تقویت ریشه در خاک پخش کنید، آمینو اسیدها اجزای سازنده‌ی عملکرد گیاهی به شمار می‌روند.

آمینو اسیدها در زمره‌ی مهم‌ترین مکمل‌های در دسترس برای گیاه‌تان هستند، ولی در مورد نقش‌شان در فیزیولوژی گیاهان اطلاعات نه چندان زیادی در اختیار عموم قرار دارد. این اسیدها، بالاخص وقتی حرف از گیاهان می‌شود، واقعاً شالوده‌ی حیات هستند.

تا آنجا که امروزه عقل‌مان قد می‌دهد، در تمامی جنبه‌های حیات بر روی کره‌ی زمین، در بین میلیون‌ها پروتئینی که در آفرینش تمامی گونه‌های گیاهی و جانوری نقش دارند تعداد یکصد آمینو اسید وجود دارد که اجزای سازنده‌ی پروتئین‌های مذکور به شمار می‌روند و فقط بیست عدد از آن‌ها در بدن انسان و جانوران یافت می‌شود.

اصلاً فرقی نمی‌کند که هدف‌تان داشتن گل‌های بزرگ‌تر باشد، شکستن رکورد برداشت محصول باشد یا فقط به‌دنبال رشد گیاهی فراوان هستید، وجود آمینو اسیدها ضروری است! نتایجی که گیاهان ارائه می‌دهند به خاطر کیفیت بسیار بالای سلول‌هایی است که شالوده‌شان حاوی آمینو اسید‌های تولید شده توسط گیاه است. برای ساخت آمینو اسید‌های لازم برای رشد چنین سلول‌هایی، گیاه به انرژی نیاز دارد.

اگر گیاه‌تان بتواند به آمینو اسید‌های مکملش دست یابد بدون اینکه مجبور شود آن‌ها را از اکسیژن، کربن، نیتروژن و هیدروژن و بعضی مواقع سولفور بسازد، انرژی بسیار مضاعفی در اختیار خواهد داشت که در موقع نیاز می‌تواند از آن استفاده کند. این مسئله در کنار رشد سالم و نیرومند درخت، مقاومت در برابر آفت‌ها و بیماری‌ها را نیز در بر دارد.

کیفیت آمینو اسیدها، یا از این مهم‌تر، چیزی که جاندار خودش تولید می‌کند نقش مهمی در تقویت سلول‌ها دارد. این نوع کیفیت کمک می‌کند تا شکل سه‌بعدی که توسط آمینو اسیدها شکل می‌گیرد در کنار تقویت این ساختارها موقع استفاده، یا جای گیری‌شان درون سلول، مشخص شود. به همین خاطر هم است که باید از مکمل‌های آمینو اسیدی با پایه‌ی گیاهی در باغ‌تان استفاده کنید.

آمینو اسیدها به بسیاری از فرآیندهای سیمبیوتیک که به بهبود بسیاری از ابعاد گیاهی، خاکی و میکروبیولوژی ختم می‌شود کمک می‌کند. در خاک، شلاتورهای شگفت‌انگیزی هستند. می‌توانند تولید مفید اکسین و فیتو هورمون‌ها را کلید بزنند یا پیش‌درآمدی برای آن دو باشند.

همچنین با شیوه‌های مختلفی نظیر تقویت دیواره‌های بیرونی، که اجازه می‌دهد در برابر شرایط سخت خارجی ایستادگی کنند، میکروفلورای مفید را ارتقا می‌بخشند. کلونی شاداب و قوی میکروبی به جذب بهتر مواد مغذی در کنار وجود سیستم ریشه‌ای گسترده و سالم، که می‌تواند علیه بیماری‌ها مبارزه کند و در شرایط زیست‌محیطی شدید کارایی‌اش را حفظ کند، کمک می‌کند.

با اینکه آمینو اسیدها فواید مثبت زیادی در خاک دارند، بسیاری از آن‌ها فقط از طریق روزنه‌های برگ و با تغذیه‌ی برگی و محلول‌پاشی در اختیار گیاه قرار می‌گیرند. اگر از آمینو اسیدها به‌درستی استفاده شود، تأثیرات عمیقی خواهند داشت. بعضی از مهم‌ترین اثرات آن در ادامه ذکر شده است:

آمینو اسیدها و مقاومت در برابر استرس

عوامل استرس‌زا نظیر دماهای زیاد، رطوبت کم، یخبندان‌ها، حملات افت، طوفان‌های تگرگ یا سیلاب روی متابولیسم گیاه تأثیری منفی دارند و باعث می‌شود میزان کیفیت و کمیت محصولات با کاهش روبه‌رو شود. بهره‌گیری از آمینو اسیدها قبل، در طول و بعد از شرایط استرس‌زا، موادی را در اختیار گیاه قرار می‌دهد که مستقیماً مربوط به فیزیولوژی استرس است و از این رو هم تأثیر پیشگیرانه و هم تأثیر بازیابی قوای گیاهی را در بر دارد.

آمینو اسیدها و فتوسنتز بهتر

در تولید کلروفیل، آمینو اسیدها بسیار ضروری هستند؛ کلروفیل موتور پشت پرده‌ی فتوسنتز است. آمینو اسیدها به تمرکز بالای کلروفیل در گیاهان کمک می‌کنند که به‌نوبه‌ی خود میزان فتوسنتز بسیار بالایی را رقم می‌زنند که در عوض، گیاه انرژی بسیار بیشتری در اختیار خواهد داشت.

کارکرد آمینو اسیدها روی روزنه‌های برگ

علاوه بر عوامل خارجی نظیر نور، رطوبت و درجه دما، روزنه‌های گیاهان با کمک عوامل داخلی همچون، همانطور که حدس زدید، آمینو اسیدها، باز و بسته می‌شوند. این باز و بسته شدن‌ها به کنترل توازن رطوبت در گیاه کمک می‌کند. ولی از این مهم‌تر، سبب تسهیل دسترسی به گازهایی مثل کربن دی‌اکسید می‌شود که برای رشد شدید و پیوسته‌اش لازم است.

تاثیر آمینو اسیدها در گرده‌افشانی و میوه‌دهی

آمینو اسیدها به باروری گرده‌ها کمک کرده و برای همین برای گرده‌افشانی حیاتی هستند. آن‌ها جوانه‌زنی گرده و طول لوله گرده را افزایش می‌دهند و به بار نشینی میوه را بهبود می‌بخشند، برای بالابردن ماندگاری میوه‌ها، دیواره‌های سلولی را بیشتر تقویت می‌کنند و در بهبود مرحله‌ی رسیدن میوه کمک می‌کنند که روی داشتن طعم خوب و تولید ترپن تأثیر می‌گذارد.

تجربه نشان می‌دهده که برای رسیدن به بهترین نتیجه، استفاده از آمینو اسیدها باید هر هفته یا هر سه هفته یکبار در خاک و هر پنج الی هفت روز به‌صورت محلول‌پاشی انجام گیرد. نه‌تنها مجاز هستید، بلکه باید غلظت آمینو اسید در خاک نسبت به محلول‌پاشی را بیشتر باشد.

برای آنکه آمینو اسیدها نیازها و ملزومات گیاهان را هنگام محلول‌پاشی تأمین کنند نیازی نیست محلول غلظت زیادی داشته باشد، زیرا فقط برگ‌ها از آن بهره می‌برند. با وجود این، وقتی در خاک استفاده می‌شود فقط ریشه‌ها نیستند که از آمینو اسیدها استفاده می‌برند.

زندگی میکروبی و حتی مؤلفه‌های فیزیکی خاک نیز از چنین پیش‌کشیِ سخاوتمندانه‌ای نهایت استفاده را می‌برند. این را به خاطر داشته باشید که آمینو اسیدها در ساختار خود حاوی مقادیر زیادی نیتروژن هستند و به خاطر حلالیت بالایشان در آب تا حدودی کود نیتروژن نیز محسوب می‌شوند. برای جبران این مشکل، تنظیم برنامه‌ی کوددهی‌تان به میزان اندک ضرورت دارد.

حتی در آن چرخه‌ی حیات گیاه که نیازی به نیتروژن اضافه محسوس نیست، همچنان آمینو اسیدها سودمند هستند. کافی است در برنامه‌تان روی استفاده از میزان اندکی آمینو اسید در اسپری‌های مرطوب‌کننده، ولی به دفعات بیشتر، تمرکز کنید. بدین شکل گیاهان، بدون ریسک تبدیل شدن آمینو اسیدها به کود‌های نیتروژنی، تمامی فواید فیزیولوژیکی آن را دریافت خواهند کرد.

طی مراحل رویشی یا فقط در گیاهان رویشی که نیازمند کودهای نیتروژنی هستند یا که می‌توانند از آن استفاده کنند، آمینو اسیدها در فراهم ساختن این نیتروژن به میزان قابل توجه و بسیار باکیفیت مثال‌زدنی‌اند.

شیوه‌های مختلفی برای در اختیار قرار دادن آمینو اسید به محصولات‌تان وجود دارد که بعضی از آن‌ها بهتر از بعضی دیگر هستند. خبر خوب اینکه خود آمینو اسیدها کاملاً قابل حل در آب هستند و برای همین خیلی راحت می‌توانید از آن‌ها به شیوه‌های بسیاری و با استفاده از سیستم‌های گوناگون زیادی در باغ‌تان استفاده کنید.

همانطور که قبلاً ذکر کردم، آمینو اسیدها شلاتورهای مغذی طبیعی و بسیار مؤثری هستند. می‌توانید در بسیاری از کود‌هایی که حاوی مواد میکرو‌مغذی هستند، بالاخص مواد حل‌شونده در آب، ترکیبات دارای شلاتور را پیدا کنید.

بعضی از این محصولات، آمینو اسیدها را در قالب ترکیبات دارای شلاتور استفاده کرده‌اند. این کار ضمن در دسترس قرار دادن مواد مغذی بیشتر، باعث می‌شود مقادیری آمینو اسید نیز برای گیاه تأمین شود.

مشکلاتی که با تکیه بر این محصولات برای تأمین آمینو اسیدها پیش می‌آید به شرح زیر است:

1. در غالب موارد، محصولات مذکور تنها حاوی مقادیر اندکی آمینو اسید هستند، از این رو گیاها‌ن‌تان از مزایای کامل مکمل آمینو اسیدها بی‌بهره می‌مانند.
2. این کودها معمولاً قیمت بالایی دارند.
3. در تأمین آمینو اسید برای گیاه‌تان، با تعداد دفعات کود‌دهی محدود می‌شوید.

در بازار تقویت‌کننده‌های شکوفه یا PK وجود دارد که حاوی آمینو اسید هستند، اما استفاده از این محصولات فقط به دلیل برخورداری از آمینو اسیدهایشان، همان مشکل قبلی را در بر دارد. می‌توانید در خاک از پروتئین‌های گیاهی برای ترمیم استفاده کنید و به میکروب‌های موجود در خاک اجازه دهید آن‌ها را به آمینو اسیدها تجزیه کنند.

اینکار بهتر است، زیرا باید آمینوهای کاملی را دریافت کنید که در تئوری، با مرور زمان در خاک آزاد می‌شوند. مشکل روش مزبور این است که دقیقاً نمی‌دانید در طول فصل و زیر خاک چه چیزی دارد اتفاق می‌افتد. همچنین چون گیاه آمینو اسیدها را از برگ‌هایش دریافت نمی‌کند، از بسیاری از فواید آن محروم می‌ماند.

آمینو اسیدها نقشی بسزا در سلامت گیاهان ایفا می‌کنند و حس می‌کنم باید صد در صد مطمئن شوید که گیاه‌تان به هر اندازه آمینو اسیدی که نیاز دارد دسترسی داشته باشد.

به تجربه دریافته‌ام بهترین روش برای کسب بیشترین فایده استفاده از مکمل‌های آمینو اسید کامل، صد در صد محلول و مخصوص گیاه است. بدین شکل روی اینکه کجا، کی و چه مقدار از آن را در اختیار گیاه قرار دهید کنترل کاملی خواهید داشت؛ به همین دلیل، خواهید توانست بهترین میزان استفاده‌ای واقف شوید که به محصول‌تان اجازه می‌دهد به ظرفیت کاملش برسد.