تشخیص، درمان و کنترل لکه سیاه کدوئیان

بیماری لکه سیاه یا اسکب کدوئیان بخاطر قارچ‌ جرب جالیز است که روی خیار، خربزه، کدو تنبل، کدو حلوایی، هندوانه، کدوی زرد و کدو سبز اثر می‌گذارد. تمام قسمت‌های این گیاهان که بالای سطح زمین رشد می‌کنند می‌تواند دچار این بیماری شود، اما مهمترین علائم در میوه‌های خوراکی ظاهر می‌شود. بدترین حالت این بیماری هنگامی است که هوا مه‌آلود باشد، شبنم شدید باشد، باران سبک و هوا خنک باشد.

پاتوژنی که باعث لکه سیاه یا اسکب کدوئیان می‌شود، می‌تواند ناشی از بذر باشد، اما در بقایای گیاهان آلوده که تا سه سال در خاک باقی می‌مانند هم زنده می‌ماند. همچنین، این قارچ می‌تواند روی مواد ارگانیک مرده مانند درختانی که افتاده‌اند، برگ‌های مرده، فضولات گاو و حتی بقایای حشرات یا حیوانات مرده رشد کند. این بیماری می‌تواند از طریق حرکت حشرات یا انسان‌هایی که با قارچ در تماس هستند، ابزار باغبانی که با گیاهان آلوده تماس داشتند و حتی هوای مرطوب گسترش یابد. هنگامی‌ که دما بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد باشد، قارچی که باعث لکه سیاه کدوئیان می‌شود هاگ بیشتری تولید کرده و بیشتر باعث گسترش بیماری می‌شود.

چگونگی تشخیص لکه سیاه کدوئیان

آشنایی با علائم لکه سیاه کدوئیان برای باغبان‌هایی که محصولات آسیب‌پذیر می‌کارند حیاتی است تا در صورت بروز علائم در گیاهان‌شان، بتوانند سریع اقدام کنند. کسانی که گیاهان آسیب‌پذیر پرورش می‌دهند باید به طور مرتب آن‌ها را از نظر علائم لکه سیاه کدوئیان بررسی کنند. این علائم در ادامه فهرست شده‌اند.

• برگ‌های گیاهان آسیب دیده ممکن است ضایعاتی قهوه‌ای یا خاکستری با هاله‌ای زرد رنگ داشته باشند که می‌توانند به تدریج تغییر کنند و دارای سوراخ الوار شوند.
• وقتی ضایعات روی شاخ و برگ شدید باشد، ممکن است برگ‌ها تغییر شکل داده یا پیچ بخورند.
• اولین نشانه‌های ضایعات روی میوه ممکن است اول شبیه آسیب ناشی از حشرات باشد - نواحی کوچک فرو رفته که گود و خاکستری می‌شوند.
• ممکن است ضایعات هاگ داشته باشند که مراکز را به سبز مایل به سیاه تبدیل کند، با بافتی شبیه مخمل.
• با گسترش ضایعات و افزایش تعدادشان، آن‌ها می‌توانند با هم ادغام شوند و مناطق زیادی از تغییر رنگ را بر روی شاخ و برگ و میوه ایجاد کنند.
• بافت آسیب دیده روی شاخ و برگ یا میوه می‌تواند باعث ترشح ماده‌ای چسبناک شود.
• ضایعات ناشی از لکه سیاه کدوئیان می‌تواند محل ورود موجودات دیگری شده و باعث تخریب با علائم مختلفی شود.
• با وجود گونه‌هایی که به نوعی در برابر لکه سیاه کدوئیان مقاوم هستند، این بیماری می‌تواند به جای ضایعات معمول باعث ایجاد لکه‌های چوب پنبه‌ای شود.
• در محصولات حساس، مناطق پوسیده می‌توانند به عمق بافت میوه‌های مبتلا نفوذ کنند.

چگونگی جلوگیری از لکه سیاه کدوئیان و مقابله با آن

حتی اگر گیاهان‌تان هرگز دچار لکه سیاه کدوئیان نشده ‌باشند، اقدامات پیشگیرانه برای اطمینان از اینکه نیازی به مقابله با این بیماری ندارید توصیه می‌شوند. شیوع لکه سیاه کدوئیان می‌تواند ثمره محصول را به شدت کاهش دهد و برای کسانی که میوه‌های باغ‌شان را می‌فروشند، این بیماری می‌تواند روی منافع به اندازه گیاهان خرابی ایجاد کند. تا آنجا که لازم است اقدامات کنترل محیطی و کشتی فهرست شده در زیر را برای کمک به جلوگیری از لکه سیاه کدوئیان با هم ترکیب کنید.

• با در نظر داشتن عواملی که باعث تضعیف لکه سیاه کدوئیان شوند، محل رشد کدوئیان تان را با دقت انتخاب کنید. مکانی ایده‌آل برای جلوگیری از آلودگی ناشی از لکه سیاه کدوئیان زهکشی زیادی در خاک داشته و گردش هوای زیادی را برای سرعت بخشیدن به خشک شدن رطوبت روی شاخ و برگ و میوه‌ها خواهد داشت. از مناطقی که پوشش قابل توجهی روی درخت وجود دارد یا سایبان متراکمی در محل رشد گیاهان کدوئیان‌تان وجود دارد، اجتناب کنید، زیرا این سایبان گردش هوا را مهار خواهد کرد و به ایجاد شرایطی برای رشد سریع لکه سیاه کدوئیان کمک می‌کند.
• انواع مقاوم گیاهان حساس به مقدار گسترده‌ای در بازار موجود هستند. انتخاب رشد یک نوع مقاوم یکی از بهترین روش‌ها برای اطمینان از این است که باغ شما به لکه سیاه کدوئیان مبتلا نخواهد شد. بهترین گزینه، انتخاب گونه‌هایی است که به باغبانان منطقه‌تان توصیه شده‌اند و به عنوان گونه‌های مقاوم مشخص شده‌اند.
• هر چند تضمینی وجود ندارد که بذر بدون بیماری گواهی شده کاملا عاری از بیماری باشد، اما از آنجا که بذر آزمایش شده است و پاتوژنی در نمونه آزمایش شده وجود ندارد، احتمال ایجاد لکه سیاه کدوئیان در باغ بسیار کم است. بذر بدون بیماری دارای گواهی در صورتی که برای گونه‌ای که می‌خواهید پرورش دهید در دسترس باشد بهتر از سایر گزینه‌ها است. اگر بذر را از محصول برای استفاده در فصل بعد ذخیره کرده‌اید، مطمئن شوید که بذر گیاهان بیمار یا گیاهانی که در مجاورت آن‌ها بودند را ذخیره نکنید.
• مطمئن شوید که به گیاهان‌تان فضای کافی بدهید تا امکان گردش هوای کافی وجود داشته باشد و از کمک به شیوع بیماری در شرایط شلوغ اجتناب کنید. برای تعیین فاصله گذاری مناسب به بسته بذر یا دستورالعمل‌های کاشت برای نوع خاصی که پرورش می‌دهید مراجعه کنید.
• وقتی علف‌های هرز هجوم آورده در مزرعه کنار گیاهان آسیب پذیر یا اطراف محیط مزرعه وجود داشته باشند، می‌توانند میزبان جایگزینی برای قارچ پشتیبان لکه سیاه کدوئیان باشند. در ناحیه‌ای که گیاهان کدوئیان‌تان را دشد می‌دهید با دقت علف‌های هرزش را بکنید و کندن علف‌های هرز را تا مناطق اطراف هم نیز گسترش دهید و مطمئن شوید که قارچی که باعث ایجاد لکه سیاه کدوئیان می‌شود جایی برای پنهان شدن نخواهد داشت. علف‌های هرز همچنین می‌توانند به اشکال‌هایی پناه دهند که وجودشان در مزرعه یا مناطق اطراف آن به گسترش بیماری کمک می‌کنند.
• از آنجا که قارچ لکه سیاه کدوئیان می‌تواند در بقایای گیاهان در خاک تا سه سال باقی بماند، تمیز نگه داشتن باغ برای جلوگیری از بیماری یا اگر بیماری وجود دارد برای کنترل گسترش آن حیاتی است. به طور مرتب بقایا را از کدوئیان و علف‌های هرز و همچنین سایر مواد آلی که می‌توانند محل رشد قارچ باشند تمیز کنید: چوب درختان اطراف، برگهای مرده، فضولات گاو و حشرات یا حیوانات مرده. پس از برداشت آخرین محصولتان، مزرعه را به خوبی تمیز کنید تا قارچ جایی برای گذراندن زمستان نداشته باشد. در پایان فصل تمام نرم ساقه‌ها، ریشه‌ها و میوه‌ها را از محصولات گیاهان کدوئیان حذف کنید.
• وقتی شرایط هوایی بخاطر شبنم صبحگاهی، بارندگی یا آبیاری جدید مرطوب است، از کار در مزرعه با محصولات کدوئیان خودداری کنید. شرایط مرطوب به شیوع بیماری کمک می‌کند و حرکت شما در مزرعه یا استفاده از ابزار باغبانی هنگامی که هوا مرطوب است، می‌تواند به انتقال قارچ از یک گیاه به گیاه دیگر کمک کند.
• سیستم‌های آبیاری از بالا یا آبیاری گیاهان از بالا می‌تواند به تقویت شرایط مرطوب منجر شود که باعث آلودگی لکه سیاه کدوئیان شده و همچنین می‌تواند به شیوع این بیماری کمک کند. در عوض سیستم‌های آبیاریی را انتخاب کنید که گیاهان را در سطح خاک آبیاری کنند، یا اگر با دست آبیاری می‌کنید، آب را در اطراف پایه گیاهانتان بگیرید، بالاتر از جایی که ریشه‌ها در زیر زمین رشد می‌کنند. (همچنین این روش بهترین روش برای آبرسانی به گیاهانتان است، چون آن‌ها نمی‌توانند رطوبت را طریق شاخ و برگ، میوه یا هرجای دیگری بجز سیستم ریشه جذب کنند. علاوه بر این، آبی که هنگام آبیاری از بالا به گیاهان پاشیده می‌شود می‌تواند هنگام تبخیر توسط آفتاب باعث آفتاب سوختگی شود و یا باعث بیماری‌های قارچی دیگری شود.)
• پس از رشد محصول آسیب‌پذیر در مکانی خاص، از گیاهانی که در دسته‌ی گیاهان کدوئیان نیستند به مدت دو یا سه سال دوری کنید تا دوباره گیاهان کدوئيان را در آن نقطه رشد دهید.

بعضی از باغبان‌ها برای جلوگیری از آلوده شدن محصولات‌شان به لکه سیاه کدوئیان، از روش‌های پیشگیری قارچ کشی استفاده می‌کنند. این اسپری‌ها معمولا فقط در مواردی استفاده می‌شوند که منطقه‌ای سابقه آلودگی به لکه سیاه کدوئیان را داشته باشد. برای اینکه قارچ‌کش‌ها کار کنند باید قبل از اینکه گیاهان حساس میوه بدهند از آن‌ها استفاده شود. برای گیاهان کدو خورشتی، هنگامی که گیاهان شروع به شکوفه زدن می‌کنند، باید از قارچ‌کش استفاده کرد. در مورد محصولات خربزه و کدو تنبل، هنگامی که نرم‌ساقه‌ها شروع به رشد می‌کنند باید درمان قارچ‌کش استفاده شود.

علاوه بر این، اگر هوای سرد یا مرطوب برای مدت طولانی وجود داشته باشد ممکن است استفاده از قارچ‌کش موثر نباشد. حتی اگر استفاده از قارچ‌کش را انتخاب می‌کنید، توصیه می‌کنیم تا آنجا که می‌توانید از کنترل‌های زیست محیطی و کشتی موجود در فهرست بالا استفاده کنید تا بیشترین امکان محافظت را در برابر بیماری داشته باشید.

لکه سیاه کدوئیان مشکلی جدی برای کشاورزانی است که محصولات آسیب‌پذیر پرورش می‌دهند. با این حال، همانطور که می‌بینید، اقدامات زیادی وجود دارند که می‌توانید برای کاهش شدید خطر آلودگی گیاهان یا برای مقابله با بیماری در صورتی که اتفاق افتد در نظر بگیرید. از بین بردن آلودگی لکه سیاه کدوئیان فعال پس از آنکه محصولات را درگیر کرد بسیار دشوار است. هیچ دلیلی برای این وجود ندارد که منتظر بمانید تا علائم لکه سیاه کدوئیان را ببینید تا عمل کنید.