چگونه با هرس سرشاخه رزها همیشه گل بدهند

هرس سرشاخه‌ها تکنیک چیدن گل‌ها پس از شکوفایی کامل است تا گیاه به جای اینکه انرژی خود را صرف گل‌های قدیمی برای تولید دانه کند، این انرژی را به سمت تولید گل‌های جدید هدایت کند و دوره گلدهی طولانی‌تر شود.

چیدن گل‌های کامل به دلایل زیبایی‌شناختی انجام می‌شود، زیرا گیاه با گل‌های پژمرده از نظر بصری خوشایند نیست. از این رو، هرس سرشاخه جزء وظایف نگهداری از باغ است تا گیاهان در طول فصل گلدهی مرتب و آراسته بمانند و بهترین ظاهر خود را داشته باشند.

هرس سرشاخه چیست؟

گیاهان گلدار در یک مرحله از چرخه تولیدمثل خود دانه تولید می‌کنند، این روشی است که آنها گیاهان جدید را ایجاد می‌کنند و نسل بعدی را به وجود می‌آورند.

وقتی گیاهی را با چیدن گل‌هایش، قبل از اینکه دانه تولید کند، هرس کنیم، اساساً از تولید بذر جلوگیری می‌کنیم. از آنجایی که گیاه قصد دارد با موفقیت تولیدمثل کند تا ژن خود را به نسل بعدی منتقل کند، در تلاش برای تولید دانه‌های جدید، گل‌های بیشتری تولید می‌کند.

بهترین زمان برای چیدن گل‌ها به محض شروع فرآیند پژمردگی است - قبل از اینکه گیاه شروع به استفاده از ذخایر انرژی محدود خود برای تولید بذر کند. تولید غلاف بذر (مانند رز هیپ) یا میوه انرژی زیادی از گیاه می‌گیرد، با چیدن زودهنگام آنها می‌توانیم انرژی بیشتری برای گلدهی گیاه ذخیره کنیم.

هرس سرشاخه چگونه است؟

برخی از گیاهان رز روی هر ساقه یک گل تولید می‌کنند، برخی دیگر به صورت دسته‌ای از گل‌ها شکوفا می‌شوند. به عنوان مثال گل رز فلوریبوندا در دسته‌های بزرگ گل می‌دهد، رزهای دورگه چای گل‌های منفرد یا دسته‌های کوچک تا حدود سه گل دارند.

هنگام هرس سرشاخه، از برگ‌های زیر گل به عنوان راهنمای اینکه از کجا برش دهید، استفاده کنید.

گل رز دارای برگ‌های مرکب است که از 3 یا 5 برگچه کوچکتر تشکیل شده‌اند و ساختاری شانه‌ای دارد، ردیف‌هایی از برگ در دو طرف محور سنبله وجود دارد.

روی ساقه گل رز دو نوع برگ مرکب وجود دارد. معمولاً یک یا دو برگ مرکب با 3 برگچه مستقیماً در زیر گل و دو یا چند برگ مرکب با 5 برگچه در زیر آنها قرار دارند.

برگ رز برگی مرکب است که از 3 یا 5 برگچه کوچکتر ساخته شده است و دارای ساختاری شانه‌ای است. ردیف‌هایی از برگ در دو طرف محور سنبله وجود دارد.

جوانه در قاعده برگ مرکب با 5 برگچه، ساقه جدیدی تولید می‌کند که گل می‌دهد. اگر رزهای شکوفا را دست‌نخورده رها کنیم و آنها را هرس نکنیم، شاخه‌های جدید به درستی رشد نمی‌کنند.

شاخه‌های جدید از قاعده برگ‌های مرکبی که فقط 3 برگچه دارند و در زیر گل‌ها یافت می‌شوند، رشد نمی‌کنند.

شاخه جدید از جوانه بالای برگ مرکبی که از 5 برگچه تشکیل شده است، رشد می‌کند و گل‌های جدید تولید می‌کند.

با علم به اینکه شاخه‌های گلدار جدید در بالای برگ‌هایی با 5 برگچه رشد می‌کنند، می‌توانیم برش هرس را در محل مناسب انجام دهیم، در دستورالعمل زیر بیشتر توضیح داده شده است.

نحوه هرس سرشاخه رزهای تک‌گل

برای هرس سرشاخه رزهای تک‌گل، ساقه را حدوداً از 6 میلی‌متر بالای برگ 5برگچه‌ای (نه 3برگچه‌ای) برش دهید و گل را جدا کنید تا دوباره گل دهد. شاخه گلدار جدید از جوانه قاعده برگ رشد می‌کند.

از قیچی‌های تیز یا کاتر‌های هرس استفاده کنید تا برش را موازی با زاویه برگ بزنید. ترجیحاً برگی 5برگچه‌ای و رو به بیرون را انتخاب کنید، زیرا این کار شاخه جدید را به سمت بیرون هدایت می‌کند.

نحوه هرس سرشاخه رزهای خوشه‌ای

برای رزهایی که روی هر ساقه دسته‌هایی از گل تولید می‌کنند، از روش دو مرحله‌ای هرس سرشاخه استفاده می‌کنیم.

مرحله 1- هرس تک‌گل

با شروع پژمردگی و ریزش گلبرگ‌ها، هر گل را از خوشه جدا کنید. آنها را از جایی که ساقه گل به ساقه گیاه می‌پیوندد قطع کنید. جوانه‌ها را برای ادامه گلدهی باقی بگذارید.

این مرحله عمدتاً زیبایی‌شناختی است و ظاهر گیاه را خوب نگه می‌دارد، بقیه جوانه‌ها شکوفا می‌شوند و گل می‌دهند.

گل‌های پژمرده را با استفاده از قیچی یا کاتر هرس که تیغه‌ای بلند و باریک دارد، هرس کنید.

مرحله 2- هرس دسته گل

هنگامی که تمام گل‌های یک خوشه پژمرده شدند، می‌توانیم کل خوشه را هرس کنیم تا جوانه‌های جدید شکوفا شوند.

این روش مانند هرس سرشاخه رزهای تک‌گل است، کل خوشه گل را با بریدن ساقه در حدود 6 میلی‌متر بالای یک برگ 5برگچه‌ای رو به بیرون جدا کنید تا به گلدهی بیشتر کمک شود.

چه می‌شود اگر گل‌های سرشاخه را هرس نکنیم؟

گل رز یکی از گیاهان گلدار است که به ویژه از هرس سرشاخه‌ها سود می‌برد. اگر گل‌های رز پس از شروع پژمردگی هرس نشوند، در نهایت به رز هیپ تبدیل می‌شوند، این پیازهای قرمز یا نارنجی، گرد و پر از دانه هستند که در زیر گلبرگ‌های رز تشکیل می‌شوند.

برخی از باغبان‌ها ترجیح می‌دهند گل‌های آخر فصل را هرس نکنند تا رز هیپ‌ها برای اهداف زینتی یا برای مصارف خوراکی رشد کنند.

رز هیپ خوراکی است و برای تهیه شربت رز، مربا، ژله و سرکه استفاده می‌شود حتی می‌توان آن را خشک کرد و به عنوان چای استفاده کرد. اما همه آنها طعم خوبی ندارند، بهترین طعم گل رز متعلق به نسترن (Rosa canina) است، رز ژاپنی (Rosa rugosa) نیز بسیار محبوب است زیرا گل رز بسیار بزرگی تولید می‌کند، اما طعم ضعیفی دارد که باعث می‌شود برای استفاده در شربت چندان مناسب نباشند.

ذکر این نکته ضروری است که درست در زیر پوسته رز هیپ، لایه‌ای کرکی در اطراف دانه‌ها وجود دارد که در صورت بلعیده شدن می‌تواند باعث تحریک دهان و دستگاه گوارش شود.