علائم کمبود منگنز در گیاهان

علائم کمبود منگنز نسبت به سایر عناصر شدت کمتری دارد و به‌طور خاص به نوع گیاه زیرکشت مرتبط است. رگبرگ‌های برگ‌های میانی و بالایی با کمبود منگنز همچنان سبز می‌مانند اما لبه سایر برگ‌ها به رنگ سبز کم‌رنگ در می‌آید، با پیشرفت کمبود منگنز لکه‌های سبز کم‌رنگ و زرد رنگ روی برگ دیده می‌شوند (کلروز میان‌آوندی). با گذشت زمان، در بافت‌های سبز آسیب‌های نکروز کوچک، به‌ویژه در حاشیه‌ها و لبه‌ها (سوختن لبه‌ها) رخ می‌دهد. سایر علائم محتمل با کمبود منگنز شامل کوچک‌شدن اندازه برگ، تغییر شکل و پیچ‌خوردن لبه‌های برگ. اگر این حالات در گیاه اصلاح نشود، لکه‌های قهوه‌ای ناشی از نکروز روی سطح برگ گسترش می‌یابند و در نهایت منجر به قهوه‌ای و بی‌رنگ شدن برگ می‌شوند. علائم کمبود منیزیم نیز مشابه منگنز است، در کمبود منیزیم همین علائم ابتدا در برگ‌های پیرتر اتفاق می‌افتند.

عواملی که موجب کمبود منگنز می‌شوند

در خاک‌های شنی، خاک‌های ارگانیک با pH بالای ۶، خاک‌هایی که مورد فرسایش زیادی قرار گرفته‌اند و خاک‌های مناطق گرمسیری، مشکل کمبود منگنز بسیار شایع است. در نقطه مقابل، خاک‌‌هایی که حالت اسیدی بالایی دارند، دسترسی به این عنصر را برای گیاه به‌راحتی فراهم می‌کنند. کاربرد نامتعادل یا بیش از حد از کودها باعث می‌شود که درشت‌مغذی‌ها برای جذب توسط گیاه با یکدیگر به‌ رقابت بپردازند. منگنز نقش مهمی در فتوسنتز و جذب نیترات دارد. مانند آهن، بور و کلسیم،‌ منگنز نیز تحرک زیادی در گیاه ندارد و بیشتر در برگ‌های پایینی تجمع می‌یابد. این موضوع نشان می‌دهد که چرا علائم کمبود منگنز در مراحل اولیه در برگ‌های جوان بروز می‌کند. محصولاتی که به کمبود منگنز واکنش زیادی نشان می‌دهند و با کوددهی مشکل کمبود این عنصر در آن‌ها رفع می‌شود شامل: غلات، حبوبات، میوه‌های هسته‌دار، میوه‌های خوشه‌ای، مرکبات، چغندرقند و کانولاست.

کنترل زیستی

برای تعادل‌بخشی به مواد مغذی خاک و بهبود pH‌ آن از کود، مالچ‌های ارگانیک و کمپوست استفاده کنید. این مواد دارای عناصر ارگانیک بوده و میزان هیوموس (گیاخاک) موجود در خاک و ظرفیت نگهداری رطوبت آن را بالا می‌برند، از سوی دیگر pH خاک را نسبتاً کم می‌کنند.

کنترل شیمیایی

برای محصول مورد نظر و با شرایط pH خاک، یک برنامه کوددهی متعادل بکارگیرید. گیاهان از طریق برگ‌ها، درست مشابه با ریشه‌ها، منگنز را به‌صورت یون جذب می‌کنند. مرسوم‌ترین کود منگنز،‌ سولفات منگنز است. با پاشش روی برگ‌ها یا اضافه‌کردن این محلول به خاک می‌توان کمبود را جبران نمود. اگر pH خاک مطلوب است و منگنزی در خاک موجود نیست، برای اضافه‌کردن منگنز به گیاه بهتر است که آن را روی برگ‌ها پاشید. استفاده صحیح از کود و مقدار مورد نیاز اهمیت دارند.

اقدامات پیشگیرانه

برای بالابردن جذب مواد مغذی توسط گیاه بهتر است که همیشه pH خاک در محدوده بهینه قرارگیرد. سیستم زهکشی مناسبی برای خاک تهیه کنید و از آبیاری مازاد بپرهیزید. برای پایداری رطوبت خاک از مالچ‌های ارگانیک استفاده کنید. همیشه به‌خاطر داشته باشید که فقط با استفاده از یک برنامه کوددهی متعادل می‌توان سلامت گیاه و افزایش محصول را تضمین کرد.